به گزارش مجله خبری نگار، به نقل از هفته نامه "اشپیگل"، انستیتو تحقیقات صلح سیپری (موسسه بینالمللی پژوهشهای صلح استکهلم) در گزارش سالانه خود که به گسترش سلاحهای هستهای و موارد دیگر میپردازد، اعلام کرد که در سال گذشته، تعداد سلاحهای هستهای در سراسر جهان کاهش یافته است. این موسسه در عین حال اعلام کرد که زرادخانههای هستهای برای استراتژیهای نظامی جهانی مدرنتر و مهمتر میشوند - و ظرف ده سال آینده احتمالاً دوباره رشد عددی خواهند داشت.
ویلفرد وان، محقق صلح سیپری، که عمدتاً به مطالعه سلاحهای کشتار جمعی میپردازد در این باره گفت: همه کشورهای مجهز به سلاح هستهای در حال گسترش یا بازسازی زرادخانههای خود هستند. وی هشدار میدهد که علاوه بر این، قدرتهای هستهای لفاظیهای هستهای خود و نقشی را که سلاحهای هستهای در استراتژیهای نظامی آنها ایفا میکند، تشدید میکنند و این یک روند بسیار نگران کننده است.
بر اساس گزارش سیپری، تعداد کل کلاهکهای هستهای در سرتاسر جهان در ابتدای سال جاری میلادی ۱۲۷۰۵ برآورد شده است. به گفته محققان این موسسه، این واقعیت که تقریباً ۳۸۰ از این دستگاههای انفجاری کمتر از یک سال گذشته وجود دارد، عمدتاً به دلیل این واقعیت است که سلاحهای قدیمی منهدم شده است. به ویژه، دو قدرت اصلی هستهای - روسیه و ایالات متحده - سلاحهای هستهای را که سالها پیش از استفاده نظامی خارج کرده بودند، برچیدهاند. با این حال، تعداد کلاهکهایی که عملاً میتوانستند توسط دو کشور استفاده شوند، ثابت باقی ماندند.
بر اساس اطلاعات سیپری این روند نگران کننده است. هانس ام. کریستنسن از محققان صلح، در این باره میگوید: علائم روشنی وجود دارد که نشان میدهد روند کاهش زرادخانههای هستهای جهانی پس از پایان جنگ سرد به پایان رسیده است. بر این اساس یکی دیگر از دلایل نگرانی، تهدید آشکار روسیه برای استفاده از سلاحهای هستهای در چارچوب جنگ این کشور علیه اوکراین است.
روسیه و ایالات متحده روی هم بیش از ۹۰ درصد از کل تسلیحات هستهای جهان را در اختیار دارند. بر اساس اطلاعات سیپری این دو قدرت هستهای همچنین تقریباً همه کلاهکهای هستهای جهان را در اختیار دارند که در حالت آمادهباش بالا قرار دارند به این معنی که برای استفاده فوری آماده هستند. بر این اساس این کلاهکها حدود ۲۰۰۰ تا هستند.
در این گزارش آمده است:، اما سایر قدرتهای هستهای نیز در حال تجهیز خود هستند. به طور خاص، به نظر میرسد چین در تلاش است تا شکاف گسترده با روسیه و ایالات متحده را کاهش دهد. بر اساس اطلاعات سیپری، پکن در حال توسعه قابل توجه زرادخانه هستهای خود است. این امر از جمله ساخت بیش از ۳۰۰ سیلو موشکی جدید را نشان میدهد که میتوان آنها را از طریق تصاویر ماهوارهای مشاهده کرد.
بر اساس این گزارش، کشورهای غربی نیز در حال توسعه یا مدرن سازی زرادخانههای خود هستند. برای مثال، بریتانیا در سال ۲۰۲۱ تصمیم گرفت سقف زرادخانه هستهای خود را افزایش دهد. علاوه بر این، لندن اعلام کرده بود که دیگر آمار دقیقی درباره زرادخانه هستهای خود منتشر نخواهد کرد. فرانسه هم سال گذشته برنامهای را برای توسعه زیردریاییهای هستهای جدید که میتوانند به موشکهای بالستیک و کلاهکهای هستهای مجهز شوند، آغاز کرد.
دیگر کشورهایی که بر اساس گزارش موسسه سیپری در حال توسعه زرادخانههای هستهای خود هستند، دو قدرت هستهای جنوب آسیا، هند و پاکستان، و همچنین کره شمالی و رژیم صهیونیستی هستند. برای پیونگ یانگ، برنامههای هستهای نظامی محور استراتژی دفاعی است. بر این اساس قدرت واقعی تواناییهای هستهای کره شمالی را فقط میتوان حدس زد. از سوی دیگر، رژیم صهیونیستی هم علناً به داشتن سلاح هستهای اعتراف نکرده است - با این وجود سیپری فرض میکند که ۹۰ کلاهک هستهای در این منطقه وجود دارد.
بر اساس ارزیابی مؤسسه استکهلم، ابهام قدرتهای هستهای پویایی جهانی را به صورت ویژه مشکلساز میکند. به گفته دن اسمیت، رئیس موسسه صلح سیپری اگرچه در سال گذشته پیشرفتهای چشمگیری هم در کنترل تسلیحات هستهای و هم در خلع سلاح هستهای صورت گرفته است، به نظر میرسد خطر استفاده از سلاحهای هستهای امروزه بیشتر از هر زمانی از دوران اوج جنگ سرد است.