آلاینده ازن، محصول مشترک گرما و اکسید‌های نیتروژن

به گزارش مجله خبری نگار/محمد مهدی میرزایی قمی  درباره آلاینده‌های ازن و نیتروژن دی اکسید خاطرنشان کرد: برخی از آلاینده‌ها بیشتر منبع ترافیکی دارند که یکی از آن‌ها اکسید‌های نیتروژن و آلاینده معیار آن نیتروژن دی اکسید است. ترافیک صبحگاهی و ترافیک ساعات پایانی روز باعث افزایش غلظت این آلاینده می‌شود و در واقع یکی از منابع اصلی این آلاینده در شهر تهران وسایل نقلیه به‌‍ شمار می‌روند.

وی ادامه داد: این آلاینده یکی از پیش‌ساز‌های آلاینده ازن است. ازن برای تولید نیاز به دو پیش‌ساز اصلی دارد؛ ترکیبات آلی فرار و اکسید‌های نیتروژن. هرچقدر تشعشعات نور خورشید و میزان دمای هوا بیشتر باشد، با وجود غلظت کافی از این ترکیبات، شرایط برای تولید ازن فراهم‌تر است. این پدیده در روز‌های گرم سال و ساعات بعد از ظهر بیشتر دیده می‌شود.

میرزایی قمی با تشریح وضعیت آلاینده ازن گفت: اگر رفتار ازن را در ماه‌های مختلف بررسی کنیم، روند سینوسی آن را مشاهده می‌کنیم. غلظت این آلاینده در روز‌های سرد کم و در روز‌های گرم زیاد است. در روز‌های آینده نیز با توجه به گرم‌تر شدن هوا این پدیده بیشتر دیده خواهد شد.

وی اضافه کرد: آلاینده نیتروژن دی‌اکسید منبع ترافیکی دارد و اگر سرعت باد مناسب نباشد، غلظت آن در سطح شهر افزایش پیدا می‌کند. امسال علی‌رغم اینکه طی برخی روزها، آلاینده‌های ازن و نیتروژن دی اکسید آلاینده شاخص شهر بودند، اما هنوز غلظت این دو آلاینده از مرز استاندارد فراتر نرفته است البته در برخی ساعات و بعضی مناطق افزایش غلظت این آلاینده مشاهده شده است. برای مثال بعد از ظهر ۱۰ خردادماه وضعیت ازن در برخی مناطق در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس قرار گرفت، اما به طور میانگین در سطح شهر، وضعیت قابل قبولی برای این آلاینده گزارش شد.

مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در ادامه اظهار کرد: برای انتشار آلاینده نیتروژن دی اکسید و ترکیبات آلی فرار، حمل و نقل مهمترین عامل است. مواد آلی فرار از طریق منابع دیگری نیز تولید می‌شوند؛ منابعی مانند تبخیر سوخت در سطح شهر و جایگاه‌های سوخت‌رسانی و تانکر‌های سوخت که از پالایشگاه به سمت جایگاه حرکت می‌کنند همچنین هنگام سوختگیری مردم این مواد به‌صورت بخار از باک خودرو خارج می‌شوند. هرچقدر خودرو‌ها استاندارد بهتری داشته باشند و از کنیستر و دیگر تجهیزات کنترل آلایندگی بهره ببرند، از میزان انتشار این آلاینده‌ها نیز کاسته خواهد شد.

میرزایی قمی در پایان گفت: در سال ۱۴۰۰ در مجموع ۲۳ روز، آلاینده ازن از شرایط عادی فراتر رفت که ۲۲ روزشرایط آن ناسالم برای گروه‌های حساس و ۱ روز ناسالم برای همه گروه‌ها بود. در سال ۱۳۹۹ نیز در مجموع ۴۲ روز این آلاینده فراتر از حد مجاز رفت که ۴۰ روز آن ناسالم برای گروه‌های حساس و دو روز ناسالم برای همه گروه‌ها بود.