ترامپ چگونه چین و هند را آشتی داد؟

به گزارش مجله خبری نگار، «نارندرا مودی» نخست‌وزیر هند روز سه‌شنبه در دهلی‌نو با «وانگ یی» وزیر خارجه چین دیدار کرد؛ نشستی که در آن اختلافات مرزی در منطقه هیمالیایی لداخ، محور اصلی گفت‌و‌گو‌ها بود.

وانگ پیش از این دیدار تأکید کرده بود: «ناکامی‌هایی که طی سال‌های گذشته تجربه کردیم به سود مردم ۲ کشور نبود. خوشحالیم که امروز ثبات به مرز‌ها بازگشته است.»

طبق گزارش نشریه آمریکایی «واشنگتن اگزمینر»، این تحرکات دیپلماتیک نشانه‌ای از عادی‌سازی روابط ۲ قدرت آسیایی است که طی سال‌های اخیر با درگیری‌های مرزی شدیداً آسیب دیده بود.

منطقه لداخ از جمله نقاط مورد ادعای مشترک هند و چین است که به دلیل فقدان مرزبندی روشن در دوران استعمار اروپا، همواره منبع تنش باقی مانده است. درگیری مرگبار ژوئن ۲۰۲۰ میان نیرو‌های ۲ کشور که به کشته شدن دست‌کم ۲۰ سرباز هندی و چهار سرباز چینی انجامید، بارزترین نمونه این تنش‌ها به شمار می‌رود.

با این حال، به اذعان نشریه آمریکایی شرایط ژئوپلیتیک جدید باعث شده اختلافات دیرینه به حاشیه برود.

در همین راستا این نشریه نوشت: «دولت ترامپ در سال‌های اخیر با جنگ تجاری چندجانبه خود، فشار‌های اقتصادی گسترده‌ای بر چین و هند وارد کرده است. چین بار‌ها هدف تعرفه‌ها و اقدامات غیرقابل پیش‌بینی واشنگتن قرار گرفته و هند نیز به دلیل ادامه خرید نفت از روسیه، با تحریم‌های سنگین مواجه است.»

وانگ یی در سخنانی در دهلی‌نو با اشاره به این شرایط گفت: «هر دو کشور هند و چین از یکجانبه‌گرایی و زورگویی اقتصادی آسیب دیده‌اند.»

بر اساس این گزارش، تحلیلگران می‌گویند سیاست فشار حداکثری دولت «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا، به‌ویژه در حوزه تجارت و انرژی، موجب همگرایی تاکتیکی میان دهلی‌نو و پکن شده است؛ همگرایی‌ای که می‌تواند معادلات ژئوپلیتیک جنوب آسیا را دگرگون کند.

با وجود این نزدیکی، چین تلاش کرده تعادل روابط خود با پاکستان را نیز حفظ کند. «مائو نینگ» سخنگوی وزارت خارجه چین نیز روز سه‌شنبه تصریح کرد: «هند و پاکستان هر دو همسایگان مهم چین هستند. ما مایل به همکاری دوستانه با هر دو کشور هستیم و امیدواریم اختلافاتشان را از طریق راهکار مناسب حل‌وفصل کنند.»

اختلافات مرزی هند و چین

روابط دهلی‌نو و پکن طی دهه‌های گذشته همواره تحت تأثیر اختلافات مرزی در منطقه هیمالیا قرار داشته است. جنگ سال ۱۹۶۲ میان ۲ کشور بر سر مرز‌های لداخ و آروناچال پرادش، نقطه عطفی در این مناقشات بود که هنوز حل‌وفصل نشده است. در سال‌های اخیر، افزایش حضور نظامی و توسعه زیرساخت‌های مرزی از سوی هر دو کشور باعث افزایش حساسیت‌ها و بروز درگیری‌های مقطعی شده است.

با وجود این، چین و هند هر دو از بازیگران کلیدی اقتصاد و سیاست در آسیا هستند و همکاری آنها در حوزه‌های تجاری، انرژی و سازمان‌های منطقه‌ای مانند بریکس و سازمان همکاری شانگهای، نشان‌دهنده ظرفیت بالای دو کشور برای همگرایی است. کارشناسان معتقدند حل‌وفصل اختلافات مرزی یا دست‌کم مدیریت آن می‌تواند راه را برای تقویت نقش مشترک دهلی‌نو و پکن در شکل‌دهی به نظم چندقطبی جهانی هموار کند.