کره جنوبی در مسیر بدنامی و بی اعتباری در ایران

به گزارش مجله خبری نگار، اساسا یکی از مولفه‌های روابط بین‌الملل و ارتباطات فی ما بین دو و چندجانبه بین کشور‌ها عامل اعتبار است. اعتبار یک کشور عمدتاً از عمل به تعهدات و توافقات موجود و پایبندی به اصول انسانی و اخلاقی سرچشمه می‌گیرد که می‌تواند در گام بعدی که بسیار هم حائز اهمیت است افکار عمومی کشور مقصد را با خود همراه ساخته و نظر مثبت آن‌ها را جلب کند.

این وضعیت نگاهی به فراز و فرود روابط کره جنوبی با ایران مورد قابل تاملی در سقوط اعتبار یک کشور و پشتوانه مردمی روابط موجود است. کره جنوبی که ایران را به عنوان سومین بازار بزرگ محصولات خود در خاورمیانه داشت و اعتماد عمومی را هم نسبت به تجارت خرد و کلان به عنوان تضمین گسترش تجارت دوجانبه با کره ای‌ها با خود داشت اکنون به چهره‌ای بد نام و بی اعتبار در افکار عمومی ایران تبدیل شده است. در شرایطی که آمریکایی‌ها از هیچ گونه تحریم ضد انسانی علیه ایران دریغ نمی‌کردند کره ای‌ها بدون هیچ گونه سابقه اختلافی با تهران اقدام به تبدیل شدن به یکی از اهرم‌های اصلی تروریسم اقتصادی علیه مردم ایران شدند.

در این وضعیت کره ای‌ها بنا به دستور کاخ سفید اقدام به بلوکه کردن ۷ میلیارد دلار دارایی ایران بابت فروش انرژی به این کشور کردند. این به گونه‌ای بود که همگام با استراتژی فشار از بالا تحت عنوان استراتژی کلان فشار حداکثری آمریکا علیه ایران، آن‌ها بر این تصور بودند که تکمیل حلقه تحریم ایران و رفتن از بازار لوازم خانگی این کشور یکی دیگر از پازل‌های گسترش نارضایتی‌های عمومی را پر خواهد کرد. اما طولی نکشید که برند‌های ایرانی تمام قد جای آن‌ها را پر کرده و نام شرکت‌های کره‌ای را از هزاران تابلوی خیابان‌های ایران حذف کردند. اگرچه این تنها نام این شرکت‌ها نبود که از تابلو‌ها و بیلبورد‌های تبلیغاتی خیابان‌های ایران پاک می‌شد بلکه اعتبار این کشور بود که هر روز در افکار عمومی ایران تحلیل می‌رفت. این در شرایطی انجام می‌شد که دولت ایران با تمامی فشار‌های تحریمی موجود حاضر نشده بود اقدام به قطع واردات کالا‌های کره‌ای کند. اما در آن سویِ کارزار تحریمی کره جنوبی از هیچ اقدامی برای تکمیل حلقه محاصره علیه ایران دریغ نکرده است. در حالی که عدم پرداخت بدهی حق مسلم یک کشور و مشروط کردن آن به شرایط یک جانبه تحمیلی جهت پرداخت امری خارج از عرف روابط بین کشور‌ها در نظام جهانی است.

حتی فارغ از نتایج گفتگو‌ها در وین دولت سئول موظف به پرداخت بدهی ۷ میلیارد دلاری اش به ایران است و فشار‌های آمریکا بر سئول نمی‌تواند توجیهی برای عدم پرداخت بدهی‌اش به ایران باشد. از نظر مردم ایران هم هیچ دلیل و توجیهی برای تاخیر در پرداخت این بدهی وجود ندارد. اگر عامل و بهانه این اقدام کره جنوبی در پرداخت بدهی اش تحریم‌های اعمال شده از سوی آمریکا باشد، اعمال تحریم‌ها و ادامه فریز دارایی‌های ایران در کره جنوبی بویژه در شرایط فشار ویروس کرونا بر اقتصاد و سلامت جامعه ایران، به نوعی جنایت علیه بشریت تعریف می‌شود.
متأسفانه به دلیل تبعیت دولت سئول در قبال فشار‌های آمریکا ۷ میلیارد دلار دارایی‌های ایران در کره جنوبی به گروگان گرفته شده که حتی برای خرید دارو هم قابل برداشت نیست. این در شرایطی است که دارایی ۷ میلیاردی بلوکه شده در بانک‌های کره جنوبی از چشم مردم ایران سرقت از جیب خودشان به عنوان ثروت ملی به یغما رفته توسط سئول تلقی می‌شود که باید هرچه سریع‌تر پرداخت گردد.

اکنون که مقاومت ملت ایران در برابر زورگویی‌های آمریکا به ثمر نشسته است یکی از کشور‌هایی که بیشترین ضرر را از رفع تحریم‌ها و شرایط پسا-تحریمی خواهد برد کره جنوبی است. چه اینکه اعتبار لازم را برای سرمایه گذاری‌های پسا توافق را از پیش از دست داده است. رفع تحریم‌ها درس بزرگی برای مقامات کره جنوبی خواهد داشت و آن اینکه در نهایت تحریم‌ها و فشار‌های بین‌المللی علیه یک کشوری اگر ظالمانه تلقی می‌شد نمی‌باید از آن حمایت کرد. همچنین باید برای مقامات سئول قابل درک شود که دولت‌ها برای حفظ قدرت خویش و استقلال کشورشان، ضمن نیاز به رضایت آحاد مردم باید متکی به ایجاد اعتماد در روابط خارجی باشند. دولت برتر و ملت برتر با گره زدن سرنوشت خود به کشور‌های در حال افول و یا با فراموش کردن اتکاء به درون راهشان را به این دلیل به خطا نمی‌روند؛ که تنها دستیابی به اقتصاد پیشرفته تضمین کننده عزت و اعتبار ملی نخواهد بود. اینکه تکلیف مبادلات دو کشور از یک کشور ثالث تعیین شود و حتی حقوق حقه یک کشور در ازای تحویل محموله‌های نفتی پرداخت نشود چیزی جز بازی در زمین تروریسم اقتصادی‌ای نیست که آمریکایی‌ها علیه ایران در پیش گرفته بودند.

وابستگی به تصمیمات صادر شده از کاخ سفید همچنین می‌تواند به حوزه‌های دیگر نیز تسری پیدا کرده و در یک شرایط از پیش باخته شرکت‌های کره‌ای را بیش از پیش در وضعیت بازی دو سر باخت در زمین تحریم‌های واشنگتن علیه ایران قرار میداد. در شرایط که کره جنوبی اکنون به عنوان کشوری پیشرفته در میان ده اقتصاد برتر جهانی به خوبی می‌داند که وابستگی کره جنوبی به قدرت نظامی امریکا علت اصلی پیشرفت اقتصادی این کشور نبوده و مردم کره جنوبی به همان میزانی که عامل رشد اقتصادی کشور بوده اند، به شدت نسبت به حضور نظامی آمریکا و "قانون سوفا" که برای نظامیان امریکا در هتک حرمت شهروندان کره‌ای حاشیه امن ایجاد کرده، معترض هستند. مردم کره می‌دانند که سربازان امریکایی در کره بیش از صد‌ها هزار جرم مرتکب شدند که تنها به ۲۳۴ مورد آن رسیدگی شد.

مردم و صاحب نظران کره‌ای می‌دانند که تداوم وابستگی کره جنوبی به امنیتِ آمریکایی در نهایت سئول را مجبور کرده که برخلاف منافع خود؛ در جهت تامین منافع آمریکا از محرک اقتصادی سئول برای عدم حل و فصل بدهی اش با ایران استفاده کند. حتی موسسه‌های تحقیقاتی بین‌المللی کره جنوبی و در راس آن «کی آی پی یی» معتقدند که سئول باید به وابستگی اقتصادی خود به آمریکا برای همیشه پایان دهد. این مراکز پژوهشی خاطر نشان کرده‌اند که نشانه‌هایی از افول اقتصادی در آمریکا قابل مشاهده است که با توجه به تداوم این شرایط، صلاح نیست کره جنوبی تا این حد به آمریکا وابسته باشد. این مراکز به دولت کره جنوبی هشدار داده اند که خود را برای مقابله با بحران و مخاطرات اقتصادی آمریکا که بر کل اقتصاد دنیا تاثیر خواهد گذاشت، آماده کند و به جای آمریکا به دنبال یافتن بازار‌های دیگر برای صادرات کالا‌های خود باشد.

اینک وزارت امور خارجه ایران و کره جنوبی باید صرفنظر از نتیجه مذاکرات ضمن رسیدگی به موضوع پرداخت بدهی ۷ میلیارد دلاری کره جنوبی به ایران، این موضوع را در برنامه کاری قرار دهند که کره جنوبی برای جبران این خسارت طی چند سال گذشته چه اقدامات و تعهداتی باید داشته باشد. تنها تعیین تکلیف برای پرداخت بدهی به ایران نباید مد نظر باشد. خسارت چند سال توقیف دارایی‌هایی ایران هم باید از سوی کره جنوبی محاسبه و پرداخت شود.

افزون براین سئول باید درک کند که شرکت‌های کره‌ای تولید کننده خودرو و لوازم خانگی فرصت‌های بی بدیلی را در ایران از دست داده‌اند؛ لذا دولت سئول از این پس در مناسبات با ایران و جبران مافات باید توجه داشته باشد که تحریم‌ها باعث تمرکز ایران بر توان تولید داخلی خود گردیده و در حال حاضر ایران علاوه بر تامین لوازم خانگیِ با کیفیتِ مورد نیاز داخلی، در صادرات این نوع محصولات نیز موفق بوده است؛ بنابراین در صورت بازگشت کره جنوبی به مسیر عادی روابط، شرکت‌های کره‌ای جایی برای فروش مستقیم کالا‌های خود به ایران ندارند. این درحالی است که احتمال کنار گذاشتن کره ای‌ها از طرح‌های توسعه‌ای زیربنایی و همچنین طرح‌های مشارکتی به صورت کنسرسیوم‌های چند جانبه توسط تهران بیش از هر زمان دیگری وجود دارد؛ بنابراین دولت و شرکت‌های بزرگ کره جنوبی باید ضمن کنار گذاردن خرده فروشی، به سرمایه‌گذاری و همکاری‌های مشترک در بخش‌های مهم مرتبط با صنایع سنگین و مشارکت با ایران برای تولید محصولات بمنظور تامین نیاز‌های منطقه‌ای فکر کنند.

نویسنده: مرتضی خوانساری، پژوهشگر مسائل بین‌الملل