زمان تماشای صفحه نمایش آسیب‌های جبران ناپذیری به رشد کودکان زیر سه سال وارد می‌کند

به گزارش مجله خبری نگار، تحقیقات علمی اخیر شواهد محکمی از تأثیر منفی دستگاه‌های دیجیتال بر مغز در حال رشد نوزادان ارائه می‌دهد. نتایج یک مطالعه توسط دانشمندان فرانسوی نشان می‌دهد که هر گونه تعامل کودکان خردسال با صفحه نمایش - اعم از تلویزیون، تبلت یا تلفن هوشمند - به طور قابل توجهی رشد شناختی و عاطفی آنها را کند می‌کند.

مغز یک کودک زیر سه سال در یک دوره بحرانی از تشکیل ارتباطات عصبی است که پایه و اساس مهارت‌های فکری و اجتماعی آینده را ایجاد می‌کند. قرار گرفتن در معرض دستگاه‌های دیجیتال در این دوره فرآیند‌های رشد طبیعی را مختل می‌کند و محرک‌های حسی چند بعدی را با محتوای دیجیتالی مسطح جایگزین می‌کند که قادر به ارائه دامنه تعاملات لازم برای رشد کامل سیستم عصبی نیست.

مشاهدات طولی تأیید می‌کند که کودکانی که به طور منظم در سال‌های اول زندگی از دستگاه‌های الکترونیکی استفاده می‌کنند، تاخیر قابل توجهی در رشد گفتار نشان می‌دهند. آنها به طور متوسط ۲۵ تا ۳۰ درصد کاهش واژگان در مقایسه با همسالانی دارند که در یک محیط بدون دیجیتال بزرگ شده‌اند.

مطالعات تصویربرداری عصبی تغییرات ساختاری را در مناطقی از مغز نشان داده است که مسئول توجه و خودتنظیمی هستند. کودکانی که بیش از یک ساعت در روز را جلوی صفحه نمایش می‌گذرانند، نشانه‌هایی از کمبود توجه، بیش فعالی و رفتار تکانشی را نشان می‌دهند که به طور قابل توجهی سازگاری آنها را در موسسات پیش دبستانی پیچیده می‌کند.

نگرانی ویژه کارشناسان این واقعیت است که حتی محتوای آموزشی که مخصوص کودکان طراحی شده است، آسیب ناشی از قالب ارائه اطلاعات را جبران نمی‌کند. دستگاه‌های الکترونیکی در درجه اول کانال بصری ادراک را تحریک می‌کنند و سیستم‌های لمسی، حس عمقی و سایر سیستم‌های حسی لازم برای رشد کل را نادیده می‌گیرند.

انجمن بین المللی متخصصان مغز و اعصاب کودکان توصیه می‌کند که استفاده از دستگاه‌های دیجیتال توسط کودکان زیر ۲ سال به طور کامل حذف شود و زمان صفحه نمایش (بیش از ۲۰ تا ۳۰ دقیقه در روز) را برای کودکان ۲ تا ۵ ساله به شدت محدود کنید. اولویت باید به ارتباط مستقیم با والدین، بازی‌های فعال و تعامل با اشیاء واقعی داده شود.

متخصصان اطفال به افزایش تعداد کودکان مبتلا به اختلالات خواب مرتبط با استفاده از دستگاه‌های دیجیتال قبل از خواب اشاره کرده‌اند. نور آبی از صفحه نمایش تولید ملاتونین را سرکوب می‌کند، هورمونی که چرخه خواب و بیداری را تنظیم می‌کند و منجر به مشکل در به خواب رفتن و کاهش کیفیت استراحت می‌شود. کمبود خواب کافی به نوبه خود بر فعالیت روزانه کودک و توانایی او در جذب اطلاعات جدید تأثیر منفی می‌گذارد.

محققان مرکز رشد کودک در دانشگاه هاروارد ارتباطی بین استفاده زودهنگام از دستگاه‌های دیجیتال و اختلالات در تعامل اجتماعی ایجاد کرده‌اند. کودکانی که به برقراری ارتباط با صفحه نمایش عادت دارند، کاهش همدلی و مشکلات در تفسیر سیگنال‌های غیرکلامی همسالان را نشان می‌دهند که شکل گیری ارتباطات اجتماعی تمام عیار را پیچیده می‌کند.

والدین تشویق می‌شوند تا یک محیط غنی و رشدی ایجاد کنند که شامل کتاب ها، مجموعه‌های ساختمانی، آلات موسیقی و مواد طبیعی باشد. چنین محیطی تمام حواس کودک را تحریک می‌کند، رشد مهارت‌های حرکتی ظریف و هماهنگی حرکات را ترویج می‌کند و تفکر خلاق و تخیل را تشویق می‌کند.

کارشناسان تاکید می‌کنند که زمان صرف شده در تعامل مستقیم با والدین - خواه خواندن با هم، آشپزی یا مکالمات ساده روزمره - برای شکل گیری مهارت‌های گفتاری و هوش هیجانی بسیار مهم است. این نوع ارتباطات، به جای برنامه‌ها یا ویدیو‌های آموزشی، است که پایه و اساس رشد شناختی و اجتماعی موفقیت آمیز کودک را ایجاد می‌کند.