کشف یک عامل "خاموش" زمینه ساز طول عمر و انعطاف پذیری مغز زنان در دوران پیری

به گزارش مجله خبری نگار، ماده‌ها حامل دو کروموزوم X هستند که یکی از آنها در بخشی از سلول به نام "بدن بار" مسدود شده است که در آن نمی‌تواند ژن‌های زیادی را بیان کند و دانشمندان فکر می‌کردند که کار زیادی انجام نمی‌دهد.

اما تیم دانشگاه کالیفرنیا، سانفرانسیسکو (UCSF) کشف کرد که وقتی موش‌های ماده به معادل حدود ۶۵ سال عمر انسان می‌رسند، دومین کروموزوم X "خاموش" شروع به بیان ژن‌هایی می‌کند که ارتباطات مغزی را تقویت می‌کنند و شناخت را تقویت می‌کنند.

دینا دوبال، استاد مغز و اعصاب و بیماری‌های تخریب عصبی در دانشگاه کالیفرنیا، سانفرانسیسکو، گفت: "در پیری طبیعی، مغز یک زن جوان‌تر به نظر می‌رسد و در مقایسه با مردان نقایص شناختی کمتری دارد. این نتایج نشان می‌دهد که کروموزوم X خاموش در زنان بعدا در زندگی به فعالیت باز می‌گردد که ممکن است به کاهش زوال شناختی کمک کند.

برای ردیابی اینکه آیا ژن‌های موجود در کروموزوم X خاموش ممکن است واقعا فعال باشند یا خیر، DUBAL با متخصص ژنومیک ویجی رامانی، استاد دانشگاه کالیفرنیا، سانفرانسیسکو و محقق موسسه علوم داده و بیوتکنولوژی گلدستون، و باربارا بانینگ، استاد بیوشیمی در دانشگاه کالیفرنیا، سانفرانسیسکو همکاری کرد.

دانشمندان موش‌های دو سویه مختلف از موش‌های آزمایشگاهی را عبور دادند و کروموزوم X یک سویه را بی صدا کردند.

از آنجایی که آنها کد ژنتیکی هر سویه را می‌دانستند، توانستند منبع هر ژن بیان شده را در هر کروموزوم X ردیابی کنند.

آنها سپس بیان ژن را در هیپوکامپ اندازه گیری کردند - یک منطقه کلیدی مغز برای یادگیری و حافظه که با افزایش سن کاهش می‌یابد، در زنان موش‌های ۲۰ ماهه که معادل ۶۵ سال در انسان است.

ناگهان، در چندین نوع مختلف سلول هیپوکامپ، کروموزوم X، که قرار بود ساکت باشد، از حدود ۲۰ ژن عبور کرد. بسیاری از این ژن‌ها علاوه بر ناتوانی ذهنی، در رشد مغز نیز نقش دارند.

دوبال گفت: پیری کروموزوم X خفته را بیدار کرد. مارگارت جادیک، دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه کالیفرنیا، سانفرانسیسکو و نویسنده اول مقاله، افزود: "ما بلافاصله فکر کردیم که این ممکن است توضیح دهد که چگونه مغز یک زن در پیری طبیعی انعطاف پذیر باقی می‌ماند، زیرا مردان آن کروموزوم X اضافی را ندارند. "

ژن PLP۱ که در میان ۲۲ ژنی بود که از سکوت در کروموزوم X "اجتناب" شد، به عنوان یکی از ژن‌های مهم ظاهر شد.

PLP۱ به ایجاد ایزوله عصبی یا میلین که سیم‌های مغز را احاطه کرده است کمک می‌کند و به آنها اجازه می‌دهد سیگنال‌ها را به طور موثر منتقل کنند.

محققان دریافتند که موش‌های ماده مسن دارای سطوح بالاتری از PLP۱ در هیپوکامپ نسبت به مردان مسن‌تر هستند که نشان می‌دهد کروموزوم X اضافی نقش دارد.

برای آزمایش اینکه آیا PLP۱ می‌تواند انعطاف پذیری مغز زن را توضیح دهد یا خیر، تیم به طور مصنوعی PLP۱ را در هیپوکامپ در موش‌های پیر ماده و نر بیان کردند.

PLP۱ اضافی مغز را در هر دو جنس تقویت کرد و این موش‌ها عملکرد بهتری در تست‌های یادگیری و حافظه نشان دادند.

تیم دوبال اکنون در حال بررسی این موضوع است که آیا کروموزوم X II ممکن است در زنان مسن‌تر نیز فعال باشد یا خیر. آنها دلایلی برای این باور دارند: تجزیه و تحلیل بافت مغز اهدایی توسط زنان و مردان مسن نشان داد که فقط زنان دارای سطوح بالایی از PLP۱ هستند.

این مطالعه در ۵ مارس در مجله Science Advances منتشر شد.

منبع: Medical Express