به گزارش مجله خبری نگار/تبیان،سیلاب احساسات یا عواطف رفتاری است که براثر انباشت عدم بروز احساساتی مانند خشم، اضطراب و غم ایجاد شده و باعث بروز احساسات به شکل شدید و بدون کنترل میشود و فرد نمیتواند به شکل منطقی و آرام صحبت کند. گریه شدید یا خشم شدید دو الگوی عمده سیلاب احساسی است. در طبقهبندی علمی سیلاب احساسی نوعی اخلال روانی حساب نمیشود و به عنوان نوعی رفتار آسیبزا شناخته میشود.
۱. دلایل متفاوت ابتلا بین دو جنسیت و فراوانی مشابه
جان گاتمن محقق برجسته روابط عاطفی در سال ۱۹۹۳ یافته بود که مردان ۸۰ درصد بیشتر از زنان دچار سیلاب احساسات میشوند. [۱]، اما آخرین مطالعات انجام شده در سال ۲۰۱۹ نشان میدهد، میزان شیوع سیلاب عاطفی و شدت تجربه این آسیب رفتاری، در میان زنان و مردان تقریبا مشابه است. [۲]، اما علل ایجاد سیلاب احساسی میان زنان و مردان و واکنش زنان و مردان مقابل این اختلال رفتاری اکثرا متفاوت است؛ بنابراین شناخت مردانه از علتها و پیامدهای این پدیده لازم است تا مردان برای پیشگیری و درمان اقدامات کافی انجام دهند یا به دوستان اطرافشان کمک کنند.
۲. اختلالات روانی و شخصیتی زمینهساز سیلاب عاطفی
سیلاب عاطفی یک اختلال رفتاری مقطعی است و جز اختلالات روانی در دستهبندی علمی قرار نمیگیرد، اما هرچقدر فرد دچار اختلالات روانی یا شخصیتی معینی باشد، احتمال ابتلا به سیلاب عاطفی بیشتر است. به طور خاص ابتلا به اختلال شخصیت مرزی یا شخصیت دوقطبی مستعدکننده ابتلا فرد به سیلاب عاطفی است.
اختلالات روانی مانند افسردگی و اضطراب میتواند مستعد کننده ابتلا به سیلاب عاطفی باشد. همچنین افرادی که عزت نفس پایین و احساس تنهایی بیشتری را تجربه کنند، امکان ابتلا به این سیلاب را بیشتر دارند. البته فرزندانی که والدین بدسرپرست دارند و یا همسرانی که خشونت خانگی تجربه میکنند به شدت در معرض تجربه این احساس هستند که مراجعه به پلیس و روانشناس معتبر، مهمترین اقدام برای این افراد است. [۳]۳. زمینهسازی فرهنگ مردانگی و کمبود مهارت ارتباطی مردانه
همچنین مردان به دلیل فرهنگ مردانگی بعضی از احساسات خود مانند افسردگی و اضطراب را نشان نمیدهند که البته در اکثر مواقع درست است و باعث حفظ عزت نفس مرد و بهتر مدیریت کردن در خانواده و محل کار میشود. اما اگر انباشت احساسات منفی زیاد باشد و با اصلاح افکار و بیان به موقع احساسات، احساسات منفی مدیریت نشود، امکان بروز سیلاب احساسی در مردان بالاتر میرود. علاوه براین زنان به طور ژنتیکی توانایی بیشتری در فهم احساسات ترس و انزجار دارند و زبان بدن را بهتر میفهمند و این مسئله باعث میشود روابط بین فردی را بهتر مدیریت کنند و پیشگری کنند تا دچار سیلاب عاطفی نشوند. [۴]به همین دلیل لازم است مردان فقط به تجربههای خودشان در مهارتهای ارتباطی تکیه نکنند و سواد مهارتهای ارتباطی و آداب معاشرت و زبان بدن را بهتر بیاموزند. اینگونه مهارتها برای مدیریت روابط و پیشگیری از قرار گرفتن در شرایط سیلاب عاطفی بسیار کارآمد است. البته زنان از جهاتی دیگر زمینه بیشتری دارند تا دچار سیلاب عاطفی شوند، زیرا بیشتر دچار اختلال شخصیتی میشوند و به طور متوسط عزت نفس پایینتری نیز دارند.
۴. پنج راهکار پیشگیری از ابتلا به سیلاب عاطفی
۳. ۱. ارتقا عزت نفس
افرادی که توانایی بالایی در فنون شغلی و مهارت بالای اجتماعی دارند، بیشتر عزت نفس دارند و کمتر امکان دارد در شرایط سخت علائم سیلاب عاطفی را از خود نشان دهند یا اصولا از قرار گرفتن در موقعیت ایجاد سیلاب احساسی پیشگیری میکنند.
۳. ۲. ارتقا مهارتهای ارتباطی
مهارتهای ارتباطی مانند مهارت حل مسئله و اختلافات، زبان بدن، قدرت بیان، آداب معاشرت و اخلاق معاشرت افراد را از موقعیتهایی که اضطراب یا افسردگی زیادی تجربه کنند دور و زمینه ارتقا در شغل و شبکه دوستان را برای افراد فراهم میکند و به همین دلیل موجب زمینه ابتلا به سیلاب عاطفی در افراد کاهش پیدا کند.
۳. ۳. شرایط جسمی مناسب را لحاظ کنید [۵]اگر کمبود خواب یا غذا دارید یا از بیماری جسمی مشخصی رنج میبرید کمتر خود را در معرض روابط چالش برانگیز قرار دهید. در این شرایط احتمال اشتباه یا وقوع سیلاب احساسی در صورت ایجاد مشکل افزایش مییابد.
۳. ۴. مرز روابط خود را دقیق مشخص کنید [۶]تعیین مرز در روابط عاطفی و کاری بسیار کمک میکند تا از مشکلات پیشگیری شود. بهتر از قبل تعامل بیشتر قوانین رابطه و پیامد عدم رعایت آن را برای یکدیگر تبیین کنید. در رابطه با همسر، خانواده و محل کار و تحصیل و دوستان تماما باید حدود و قوانین را قبل از افزایش تعاملات روشن کنید. نه گفتن را یاد بگیرید و احترام و رعایت حقوق متقابل و منصفانه را در اولویت هر رابطهای قرار دهید. این حدود از تنشهای احساسی به شدت پیشگیری خواهد کرد.
۳. ۵. فاصله ۲۰ دقیقهای را رعایت کنید
اگر احساس میکنید در شرایط خشم، اضطراب و یا افسردگی حتی خفیف هستید، قبل از هر نوع اقدام در کلام و رفتار و عمل، اگر امکانش وجود دارد، تصمیم را به تاخیر بیاندازید. حداقل ۲۰ دقیقه فاصله بگیرید تا شرایط احساسی تشدید نشود و زمینه بروز سیلاب احساسی کمتر شود.