به گزارش مجله خبری نگاراین کیستها گاهی بدون علامت بوده و عوارض یا خطر خاصی به دنبال ندارند، اما گاهی ممکن است به دلیل عفونت یا آبسه با درد و ناراحتی همراه باشند که در این صورت نیاز به دخالت پزشکی میباشد.
همان طور که میدانید کیستها تودههای کیسه مانندی هستند که با هوا، مایع یا مواد دیگر پر شده اند و در اکثر موارد خطرناک یا دردناک نمیباشند.
اندازه کیستها از بسیار کوچک تا بزرگ و به اندازه یک پرتقال متغیر است و ممکن است در هر نقطهای از بدن از جمله واژن ظاهر شوند.
کیست واژن دارای انواع مختلف میباشد که هر یک ممکن است بخشی از واژن را تحت تاثیر قرار دهند.
کیستهای واژن انواع مختلف دارند که شامل موارد زیر میباشد:
این کیستهای پر از مایع روی غدد بارتولین که در دو طرف دهانه واژن قرار دارند تشکیل میشوند. این غدد مایعی تولید میکنند که لبهای خارجی واژن را روان میکند.
این کیستها معمولا در قسمت پایین پشت دیواره واژن ایجاد میشوند و از آن جا که بسیار کوچک هستند بعید است چندان مورد توجه قرار بگیرند، اما یکی از شایعترین انواع کیست واژن محسوب میشوند.
کیستهای اینکلوژن اغلب در اثر آسیب دیدگی حین زایمان یا عمل جراحی بروز میکنند.
از دیگر انواع شایع کیستهای واژن میباشند که در اثر باقی ماندن برخی مواد داخل واژن بعد از تولد نوزاد رخ میدهند. این کیستها در هر نقطهای از دیواره واژن رشد میکنند و اغلب حاوی مخاط هستند.
این کیستها زمانی ایجاد میشوند که مجاری جنین در حال رشد بعد از تولد نوزاد به طور کامل ناپدید نشود. مجاری باقی مانده میتواند به مرور زمان به کیست واژن تبدیل شود.
کیستهای واژن به احتمال زیاد زمانی ایجاد میشوند که مجرا یا غدهای مسدود شده و مایعات و سایر مواد در این ناحیه تجمع پیدا کنند.
علت کیست واژن معمولا نوع آن را مشخص میکند، به عنوان مثال آسیب به دیوارههای واژن باعث ایجاد کیستهای اینکلوژن میشود.
شایعترین عوامل خطر زای کیستهای اینکلوژن شامل پارگی در حین زایمان، عمل جراحی که به دیواره واژن آسیب رسانده یا اپیزیوتومی (برش کوچک بین واژن و مقعد) که قبل از زایمان برای باز کردن دهانه واژن انجام میشود میباشد.
کیستهای غده بارتولین نیز زمانی ایجاد میشوند که دهانه غده بارتولین توسط فلپ پوستی که آن را میپوشاند مسدود و باعث ایجاد ضایعه پر از مایع در این ناحیه شود.
کیست واژن معمولا تا زمانی که فرد توسط متخصص زنان معاینه شود مورد توجه قرار نمیگیرد، زیرا این کیستها اغلب علائم چندان واضحی در زنان ایجاد نمیکنند و بسته به اندازه و محل کیست ممکن است توده ناشی از آن احساس شود یا نشود.
به علاوه کیست واژن ممکن است به یک اندازه باقی مانده یا اندازه آن متغیر بوده و در طول زمان بزرگتر شود.
اکثر کیستها دردناک نیستند، اما برخی کیستهای بزرگتر ممکن است باعث ناراحتی حین رابطه جنسی، هنگام راه رفتن، ورزش کردن یا قرار دادن تامپون شوند.
در صورت بروز عفونت در کیست واژن، درد نیز ایجاد خواهد شد. ناگفته نماند باکتریهای طبیعی پوست یا بیماریهای مقاربتی ممکن است باعث ایجاد عفونت در کیست واژن و بروز آبسه شوند.
خانمها باید به صورت سالانه و به عنوان بخشی از روتین معمول سلامتی خود توسط متخصص زنان معاینه شوند.
به علاوه در صورت بروز هر گونه توده جدید در واژن و برای اطمینان از خوش خیم بودن آن لازم است به پزشک مراجعه شود. دردناک شدن کیست یا توده واژن یا بروز علائم عفونت در این ناحیه نیز نیاز به توجه پزشکی دارد.
کیست واژن در اکثر موارد نیاز به درمان ندارد، اما در مواردی که فرد به دلیل اندازه بزرگ کیست یا بروز عفونت احساس ناراحتی یا درد داشته باشد لازم است برای درمان آن اقدام شود.
برخی گزینههای درمانی کیست واژن عبارتند از:
آنتی بیوتیکها: در صورت بروز عفونت کیست یا در مواردی که آزمایش نشان دهد عفونت مقاربتی وجود دارد احتمالا آنتی بیوتیک تجویز میشود، اما اگر آبسه ایجاد شده به درستی تخلیه شود ممکن است نیازی به آنتی بیوتیک نباشد
حمام سیتز: این روش شامل غوطه ور شدن در یک وان حاوی چند سانتی متر آب گرم چند بار در روز به مدت ۳ تا ۴ روز میباشد. این کار ممکن است به ترکیدن و تخلیه کیستهای کوچک و عفونی بدون نیاز به مداخله بیشتر کمک کند
مارسوپیالیزیشن: در مورد کیستهای مکرر عود شونده یا آزار دهنده از این روش استفاده میشود که طی آن پزشک یک برش تخلیه ایجاد کرده و یک لوله لاستیکی موقتی جهت تخلیه در ناحیه قرار میدهد تا از عود آن جلوگیری شود
برداشتن غده: در موارد نادر کیست بارتولین ممکن است نیاز به برداشتن غده باشد که البته در اکثر موارد این طور نیست
ممکن است برای کیستهای عفونی یا بزرگ از تخلیه جراحی برای خارج کردن محتویات کیست استفاده شود. این روش معمولا با بی حسی موضعی یا آرام بخش انجام شده و پزشک بعد از تخلیه از یک لوله لاستیکی برای تخلیه کامل طی چند هفته استفاده میکند.
پیشگیری از تشکیل کیستهای واژن دشوار است، اما میتوان تا حد ممکن روی تمیز نگه داشتن واژن تمرکز داشت.
به علاوه رابطه جنسی ایمن و کم خطر میتواند به جلوگیری از ابتلا به بیماریهای مقاربتی کمک کند.
شایعترین عوارض ناشی از کیست عفونتی است که باعث بروز آبسه میشود. آبسه به ضایعه بزرگی از چرک و مایعات گفته میشود که میتواند موجب قرمزی، درد و تورم شود و گاهی برای درمان نیاز به تخلیه دارد.
لازم به ذکر است بسیاری از باکتریهای روی پوست و همچنین باکتریهای عامل بیماریهای مقاربتی مانند کلامیدیا و سوزاک میتوانند باعث تبدیل کیست به آبسه شوند.
علاوه بر این باکتریهایی که به طور معمول در روده یافت میشوند مانند باکتریای کولای میتوانند به آبسه بارتولین منجر شوند.
چشم انداز کیست واژن خوب است و بسیاری از خانمها تا زمانی که توسط پزشک معاینه نشوند به وجود کیست در واژن خود پی نمیبرند.
این عارضه در موارد کمتر شایع ممکن است باعث درد یا عفونت شود. در این صورت لازم است فرد بلافاصله به پزشک مراجعه کرده و از انجام فعالیتهایی که کیست را تحریک میکنند اجتناب کند. به علاوه به ندرت کیستهای واژن باعث ایجاد مشکلات دائمی برای زنان میشوند.
منبع:سومیتا