به گزارش مجله خبری نگار/رسالت: یازدهم اسفند ماه با همزمانی دو انتخابات مهم مجلس خبرگان رهبری و مجلس شورای اسلامی، روزی سرنوشت ساز برای حداقل یک دهه آینده انقلاب اسلامی است. مجلس خبرگان با توجه به فضای عالمانه و شأن خاص خود، معمولا از قواعد دیگری پیروی میکند و فضای متفاوتی دارد، اما انتخابات مجلس شورای اسلامی فضایی متکثر دارد و این دوره، به صورت خاص با بیش از ۱۵ هزار نامزد در سراسر کشور و بیش از سه هزار نامزد برای پایتخت، تنوعی از افراد و گروهها را به کارزار رقابت کشانده است.
انتخابات مجلس معمولا در حوزههای انتخابیه کوچک با یک یا دو نماینده ناظر به شناخت شخصی افراد از نامزدها و تابع گروه بندیهای محلی است، اما نمیتوان انکار کرد که در حوزههای بزرگ و به ویژه حوزه انتخابیه تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس با ۳۰ کرسی نمایندگی، تابع فضای کلان سیاسی است.
مقام معظم رهبری در دیدار مردمی ۲۹ بهمن ماه با گروهی از مردم آذربایجان شرقی بر انتخاب نامزدهای اصلح از سوی مردم تاکید کردند و با اشاره به این که هرکس از فیلتر شورای نگهبان عبور میکند صالح است، انتخاب صالحترین را وظیفه هر فرد شرکت کننده در انتخابات دانستند. بنا بر فرمایش و مشی ایشان، هر فرد باید تا آنجا که میتواند اقدام به شناخت نامزدهای اصلح کند و هرجا شدنی نیست به معرفهای متقی و مورد اعتماد تکیه کند.
به نظر میرسد شاخصهای اصلی نمایندگی مجلس شورای اسلامی در نگاه رهبر معظم انقلاب اسلامی عبارتند از:
الف - پایبندی به احکام اسلام
• اعتقاد به اسلام و اجرای احکام آن (صحیفه امام، ج۱۴، ص ۴۱۱)
• عدم گرایش به دشمنان (بیانات در خطبههای نماز عید فطر، ۱۴/فروردین/۱۳۸۲)
• عدم تمایل به دنیا و مادیات (منافع شخصی، شهرت و ...) (بیانات در خطبههای نماز عید فطر، ۱۴/فروردین/۱۳۸۲)
ب - عدم انحراف عقیدتی و اخلاقی
• عدم اعتماد به افراد منحرف (عقیدتی، اعمالی و اخلاقی) (صحیفه امام، ج۱۴، ص ۴۱۱)
پ – تقوا و تدین
• رکن اصلی برای یک نماینده تدین است (مصاحبه در پایان بازدید از پنجمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران، ۱۳/تیر/۱۳۸۳)
• بی دینی و بی تقوایی هرجا باشد، انسان را آسیب پذیر میکند. اگر در جای حسّاس باشد، آسیب پذیری آن بسیار گران تمام خواهد شد. (بیانات در خطبههای نماز جمعه تهران، (۲۴/بهمن/۱۳۸۲)
• کسی که میآید به مجلس، باید باتقوا باشد. اوّلین شرط تقواست. (۱۸/دی/۱۳۸۲)
ت - پایبندی به نظام و قانون اساسی
• معلوم است کسانی که این قانون اساسی و این ملت و کارها و شعارها و راه و اهدافش را قبول ندارند، نباید به مجلس بیایند. (بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم قم در آستانه سالروز قیام ۱۹ دی ۱۸/دی/۱۳۸۲)
ث - صداقت
• باید اشخاص امین و صادق در مجلس شورا بروند که مقدرات شما را بر طبق خواستههای خدای متعال پیاده کنند. (صحیفه امام، ج۶، ص ۴۸۸)
ج – امانت
• اشخاصی که امین هستند، اشخاصی که معروف است پیششان به امانت، به دیانت، به خدمت به مردم، آنها را تعیین کنند. (صحیفه امام ج ۱۰، ص ۵۲۵)
چ - انقلابی و در خط امام (ره) بودن
• اگر نگوییم شجاعترین و مؤمنترین و انقلابی ترین؛ لااقل در سطح این تودهی عظیم مردم که اینگونه از خود درخشش نشان میدهند، باشد.. وکیل آینده مجلس، باید دنبال راه امام و در خطّ او باشد. (بیانات در خطبههای
نماز عید فطر ۱/اسفند/۱۳۷۴)
الف - اهتمام به امور مستضعفین و دلسوز مردم و طبقات محروم
• مردم به نمایندگانی رأی دهند که در خدمت به آنان احساس مسئولیت کنند، و طعم تلخ فقر را چشیده باشند، و در قول و عمل مدافع اسلام پابرهنگان زمین، اسلام مستضعفین، اسلام رنجدیدگان تاریخ، اسلام عارفان مبارزه جو، اسلام پاک طینتان عارف، و در یک کلمه، مدافع اسلام ناب محمدی (صلی الله علیه و آله و سلم) باشند. (صحیفه امام، ج۴۱، ص ۱۱)
• اگر کسی وامدار دستگاهها و اشخاص و وامدار پول و قدرت شد، دیگر
نمیتواند برای مردم دلسوزی کند. دلسوزی یک شرط بزرگ است. (بیانات در خطبههای نماز جمعه تهران، ۲۴/بهمن/۱۳۸۲)
• نماینده مردم باید نماینده توده مردم باشد؛ بخصوص آنهایی که دستشان به جایی نمیرسد و محرومیت بیشتری دارند. (بیانات در دیدار نمایندگان هفتمین دوره مجلس شورای اسلامی، ۲۷/خرداد/۱۳۸۳)
ب – روحیه مبارزه با راحت طلبی
• افرادی را که طرفدار اسلام سرمایه داری، اسلام مستکبرین، اسلام مرفهین بی درد، اسلام منافقین، اسلام راحت طلبان، اسلام فرصت طلبان، و در یک کلمه، اسلام آمریکایی هستند طرد نموده و به مردم معرفی نمایند. (صحیفه امام، ج۴۱، ص ۱۱)
پ – مبارزه با مفاسد اقتصادی
• باید ضدّ فساد باشد و با فساد مالی و اقتصادی به شدّت و به جد، از بُن دندان و نه به لفظ، مخالف باشد، تا با فساد مبارزه کند. (بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم قم،۱۳/بهمن/۱۳۸۴)
ت - عدم وابستگی به کانونهای قدرت و ثروت
• نامزدهای انتخابات مراقب باشند خود را وامدار ثروتمندان و قدرتمندان و امثال اینها نکنند. اگر کسی وامدار دستگاهها و اشخاص و وامدار پول و قدرت شد، دیگر نمیتواند برای مردم دلسوزی کند. پس دلسوزی هم یک شرط بزرگ است. (بیانات در خطبههای نماز جمعهی تهران، ۲۴/بهمن/۱۳۸۲)
• اگر چنانچه نامزدها به مراکز ثروت و قدرت متصل شوند، کار خراب میشود؛ همچنان که امروز در به اصطلاح دموکراسیهای دنیا، در آمریکا و غیر آمریکا این رسم هست.
ث - ساده زیستی و پرهیز از اشرافیگری
• ساده زیستی و پرهیز از اسراف و پرهیز از هزینه کردن بیت المال در امور شخصی و غیر ضروری، شرط لازم برای حفظ پیوند حقیقی با مردم است. ترویج فرهنگ اشرافیگری و تجمّل و سفرهای پرهزینه و بیهودهی خارجی از کیسه مردم، دور از شأن نمایندگی و عامل گسیخته شدن پیوند نماینده با مردم است. (پیام به مناسبت افتتاح مجلس هفتم، ۶/خرداد/۱۳۸۳)
• نماینده ملت از جنس ملت است. خوی اشرافی و گرایش به اسراف و طعمه انگاشتن این مسئولیت، بلای بزرگی است (پیام به مناسبت افتتاح مجلس هشتم، ۷/خرداد/۱۳۸۷)
• مسئولان مراقب باشند که از عوارض بیماری رفاه زدگی و عشرت طلبی؛ بیماری زد و بند نامشروع و فساد مالی و اداری؛ بیماری تکبر و دوری از مردم و بی اهمیتی به نیاز و خواست و اراده و حضور آنان؛ بیماری دسته بندیهای ناسالم و ترجیح مقاصد باندی بر مصالح عمومی و امثال این ها، که ابتلای به آن، مانند موریانه پایههای هر نظامی را سست و پوک میکند؛ خود را دور نگه دارند. (پیام به مناسبت دومین سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی (ره)، ۱۳/خرداد/۱۳۷۰)
ج – اهل خدمت به مردم
• نامزد انتخابات باید با قصد خدمت وارد شود. اگر با قصد قدرت طلبی و جمع کردن پول و مسائل گوناگون و انگیزههای ناسالم دیگر وارد شود، به کشور خدمت نمیکند.. (بیانات در دیدار مردم قم به مناسبت سالروز ۱۹ دی ۱۹/دی/۱۳۹۰)
الف - عدم وابستگی و تمایل به شرق و غرب
• همه با هم اشخاص متعهد مسْلم، کسانی که نه گرایش چپ دارند، نه گرایش راست دارند، انتخاب کنید (صحیفه امام، ج۱۲، ص ۱۸۵)
ب - پایبندی به وحدت و انسجام ملی
• نمایندگان محترم باید این یکپارچگی را قدر شناخته، همه کوشش و مجاهدت خود را صرف تحکیم و تعمیق آن کنند. همه گفتهها و مصوبهها و نطقها در مجلس باید در جهت همدلی بیشتر میان ملت باشد. هر حرکت و گفتار و نطقی در مجلس که به دودستگی و اختلاف یا تشویش اذهان مردم بینجامد، کاری برخالف طبیعت و جهت مجلس شورای اسلامی است. (پیام به مناسبت افتتاح دوره پنجم مجلس شورای اسلامی، ۱۱/خرداد/۱۳۷۵)
• هر گفتار و کرداری در مجلس که به فرسایش نظام و بر افروختن چالشهای جناحی بینجامد؛ همبستگی ملی را سست و دشمن را به نفوذ در صفوف ملت و مسئولان امیدوار کند؛ مردم را از کارگشایی نمایندگان خود نومید و در راستگویی آنان به تردید افکند؛ بی گمان در سمتی مخالف با وظیفه نمایندگی است. (پیام به مناسبت آغاز به کار هفتمین دوره مجلس شورای اسلامی، ۶/خرداد/۱۳۸۳)
پ - شجاعت
• نماینده مردم باید شجاع باشد و نترسد؛ شجاعت در مقابل دشمن، شجاعت در مقابل باطل، شجاعت در پذیرش حرف حق. (بیانات در خطبههای نماز جمعه تهران، ۲۴/بهمن/۱۳۸۲)
• مجلس باید مجلسی باشد که بتواند در مقابل زورگوییها و زیاده خواهیها
و مرعوب کردنها و تطمیع کردنهای قدرتمندان جهانی بایستد و مصالح کشور و ملت را محاسبه کند و دنبال آن برود. (بیانات در دیدار کارگزاران حج ۲۶/بهمن/۱۳۷۸)
ت – بصیرت و بینش سیاسی
• نماینده مردم باید دارای فهم و درک سیاسی باشد و مسائل کشور را بفهمد؛ هم مسائل خارجی و توطئههای دشمنان را و هم مسائل داخلی و نیازهای مردم و اولویتهای کشور را. (بیانات در خطبههای نماز جمعه تهران، ۷/فروردین/۱۳۷۱)
ث - حفظ عزت ملی
• نماینده مجلس، چون نماینده این ملت عزیز است، باید عزّت این ملت را حفظ کند. (بیانات در دیدار نمایندگان دوره پنجم مجلس شورای اسلامی، ۸/خرداد/۱۳۷۴)
الف – کارآمدی
• مجرد اینکه این آدم یک آدم خوبی است خیلی، اول وقت نمازش را میخواند و نماز شب میخواند، این برای مجلس کفایت نمیکند. مجلس اشخاص سیاسی لازم دارد، اشخاص اقتصاددان لازم دارد، اشخاص سیاستمدار لازم دارد، اشخاص مطلع بر اوضاع جهان لازم دارد. (صحیفه امام، ج۱۸، ص ۲۸۴)
ب - دلسوزی
• نمایندهای که انتخاب میشود، باید دلسوز مردم باشد، صادق باشد، صمیمی باشد و بخواهد برای مردم کار کند.
پ - تجربه داشتن
• آدمی باشد که حتّی المقدور باتجربه باشد. در این کارهای بزرگ، تجربه خیلی مهم است. (بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم، ۱۳/بهمن/۱۳۷۸)
ت - برنامه داشتن، خوشنامی و جوانگرایی
• نماینده باید خدوم، امتحان داده، با کفایت، برنامه دار، خوشنام و جوانگرا باشد و به جوانان اعتقاد داشته باشد. (بیانات در اجتماع بزرگ مردم قزوین، ۲۵/آذر/۱۳۸۲)
ث - اهتمام در قانونگذاری و نظارت
• چیزی که رکن اداره کشور است، عبارت است از وضع قوانین. اینکه نمایندگان، از همه گوشه و کنار کشور انتخاب میشوند، به آن خاطر است که مصالح همه کشور در «قانون» متجلی شود (بیانات در دیدار نمایندگان دوره چهارم مجلس شورای اسلامی، ۲۰/خرداد/۱۳۷۱)
ج- ساده لوح نبودن
• برخی از نمایندگان ساده لوح هستند که راه حلهای خیالیِ اقتصادی یا سیاسی یا امنیتیای که با آب و تاب تمام و با رنگ و لعاب گوناگون عرضه میشود، آنها را از خود بی خود میکند. نمایندگان میبایست به دنبال
راه حلّ صحیح، راه حلّ مستقل، راه حلّ برخاسته از شرایط خاص این ملت و این کشور و راه حلّ ارائه شده از سوی اسلام باشند. (بیانات در دیدار کارگزاران حج، ۲۶/بهمن/۱۳۷۸)
چ – نگاه کلان ملی داشتن
• خطاست اگر نمایندهای بدون توجه به اقتضائات مالی و بودجه ای، بدون توجه به اولویت ها، بدون توجه به برنامههایی که مجلس قاعدتاً باید آنها را تصویب کند سنگی بیندازد که «آقا، بیایید این کار را برای حوزه انتخابیه من بکنید.» (بیانات در دیدار نمایندگان دوره چهارم مجلس شورای اسلامی، ۲۰/بهمن/۱۳۷۱)
• مصالح منطقهای را بر مصالح کلی ترجیح ندهید. (بیانات در دیدار نمایندگان هفتمین دوره مجلس شورای اسلامی، ۲۷/خرداد/۱۳۸۳)
ح - تصمیم گیری مستقل با استفاده از نظر کارشناسی
• وقتی که ما میگوییم نمایندگان مجلس مستقل باشند، یعنی به تشخیص خودشان نگاه کنند. البته از کارشناسان باید مدد بگیرند. کارشناسان، هم در وزارتخانهها و هم در دانشگاهها و هم در خود مجلس هستند. (بیانات در دیدار با نمایندگان پنجمین دوره مجلس شورای ۲۹/خرداد/۱۳۷۵)
خ- پرتلاش بودن
• تا آخرین روز نمایندگی، شما نماینده هستید. سال آخرِ نمایندگی، با سال اوّل هیچ فرقی ندارد. حالا ما وارد سال آخر میشویم. جلسات سال آخر هم باید از همه جهت، مثل جلسات سال اوّل باشد. (بیانات در دیدار نمایندگان دوره پنجم مجلس شورای اسلامی، ۸/خرداد/۱۳۷۴)
الف - رعایت اخلاق و آداب اسلامی در مباحث
• آقایان در یک محیط آرام مسائلی که دارند با آرامش بیان کنند. اختلافاتی که در دیدها دارند، در سلیقهها دارند، اینها را با یک آرامش خاطر بیان کنند و حل و فصل کنند. در محیط آرام است که عقلها میتوانند کار بکنند. (صحیفه امام، ج۱۴، ص ۳۶۶)
• انتقاد و استیضاح حق مجلس است، اما برخورد با متخلف با آرامی و طرح مسائل اخلاقی بهتر رفع اختلاف میکند تا با الفاظ نیش دار و مقابله کردن با یکدیگر. (صحیفه امام، ج۱۸، ص ۴۳)
• از نمایندگان متوقع است که مراعات آداب اسلامی در محاورات بشود؛ که این امر آقایان را بهتر و آسانتر به حقیقت میرساند و مجادلات با حال غضب و عصبانیت انسان را از واقع دور میکند. (صحیفه امام، ج۱۸، ص ۴۶۶)
• گاهی بعضی نطقها موجب تأسف بسیار و تأثر است؛ و چه بسا که اهانت به یک مسلمان و مؤمن را به حد اعلی میکشاند و حیثیات انسانها را لکه دار میکند؛ و گاهی ارقام و اقلام بسیار از گوشه و کنار اعم از صحیح و فاسد جمع آوری میکند و با آبروی دولت و اشخاص، بلکه مجلس بازی میکند. (صحیفه امام، ج۱۸، ص ۴۶۸و۴۶۹)
• رعایت تقوا و اخلاق و ادب اسلامی در گفتگوها و مباحثات، از جمله مسائل مهم و قابل توجه نمایندگان و مجلس محترم است. نمایندگان عزیز باید توجه کنند که هر کار و گفتار آنان، در جامعه منعکس میشود و تأثیر سیاسی و اخالقی ویژهای بر فضای کشور میگذارد. (پیام به مناسبت افتتاح چهارمین دوره مجلس شورای اسلامی، ۷/خرداد/۱۳۷۱)
ب - التزام به حفظ شئون نمایندگی
• یک طوری نباشد که وقتی این محیط در منظر مردم واقع شد، مردم از اینکه این وکیل را انتخاب کرده اند پشیمان بشوند. (صحیفه امام، ج۱۴، ص ۳۷۹)
پ - حریص نبودن برای تصدی سمت نمایندگی
• میزان در نظر همه ارزش خدمت باشد، نه خدای نخواسته تحصیل مقام. (صحیفه امام، ج۱۸، ص ۳۷۷)
• ما به نمایندگی مردم در مجلس شورای اسلامی، به عنوان یک مسئولیت، یک ادای وظیفه و یک صحنه کارآمد برای خدمت نگاه کنیم. اگر شوقی هم به نماینده شدن هست، به این خاطر باشد. (بیانات در دیدار نمایندگان دوره چهارم مجلس شورای اسلامی، ۲۰/خرداد/۱۳۷۱)
ت - مردمی بودن
• مردمی بودن هم فقط این نیست که انسان هرگاهی یکبار به محل انتخابات سر بزند. نباید ما در جمهوری اسلامی کمک کنیم به ایجاد یک طبقه جدید، یک طبقه برخوردارِ اشرافیِ جدید. این کار انجام بگیرد. این هم با دستور و حکم و فرمان حاصل نمیشود، با دل، با ایمان، با انگیزه، شدنی است. (بیانات در اولین دیدار با نمایندگان مجلس هشتم، ۲۱/خرداد/۱۳۸۷)
ث - رعایت اخلاق تبلیغاتی و ندادن وعدههای نشدنی
• وظیفه نماینده این نیست که وعده عمرانی و فلان پروژه، فلان کار را در منطقه انتخابی خود به مردم بدهد؛ اینها کار اجرایی است، کار دولت است. (بیانات در اجتماع بزرگ مردم یزد، ۱۲/دی/۱۳۸۶)
• در تبلیغاتشان ارزشهای نظام را ندیده نگیرند؛ همدیگر را تخریب نکنند و از دادن آمارهای سست بپرهیزند... وحدت ملی را خدشه دار نکنند. طوری نباشد که به خاطر جذب یک دسته یا یک گروه، حرفی بزنند که وحدت ملت خدشه دار شود. وعدههایی که معلوم است نمیتوانند به آنها عمل کنند، به مردم ندهند. آنچه که در چارچوب قانون اساسی است و امکانات مملکت از امکانِ آن حکایت میکند، آن را به مردم بگویند ...
تبلیغات پُرخرج هم نکنند. (بیانات در خطبههای نماز جمعه تهران، ۲۸/اردیبهشت/۱۳۸۰).