بیشترین امنیت سرمایه گذاری ۵ سال اخیر در تابستان

به گزارش مجله خبری نگار، امنیت سرمایه گذاری شاخصی ترکیبی است که مرکز پژوهش‌های مجلس با توجه به ادراک فعالان اقتصادی از یک سو و داده‌های آماری از سوی دیگر آن را به صورت فصلی منتشر می‌کند. تازه‌ترین نتایج پایش این مرکز نشان می‌دهد امنیت سرمایه گذاری در ایران پس از بدتر شدن در بهار تا پاییز سال گذشته، از زمستان قبل رو به بهبود نهاده و در نهایت در تابستان امسال بهترین وضعیت خود از آغاز محاسبه این شاخص یعنی بیش از ۵ سال قبل را به ثبت رسانده است. تحلیل مرکز مزبور حاکی از آن است که در کنار بهبود برخی متغیر‌های اقتصادی، به‌طور کلی عامل اصلی روند بهبود شاخص امنیت سرمایه‌گذاری مناسب‌تر ارزیابی شدن مولفه‌های پیمایشی بوده است که ادراک فعالان اقتصادی را سنجیده اند.

تلفیق دیدگاه فعالان اقتصادی و داده‌های آماری در محاسبه شاخص امنیت سرمایه گذاری

مرکز پژوهش‌های مجلس، بیست و سومین سنجش پی در پی و فصلی شاخص «امنیت سرمایه گذاری در ایران» را منتشر کرد. در راستای محاسبه این شاخص، ابتدا ۲۴ مولفه پیمایشی (به شکل سنجش ادراک فعالان اقتصادی از وضعیت امنیت سرمایه گذاری با ابزار پرسشنامه) با وزن ۸۰ درصد و ۱۷ داده آماری با وزن ۲۰ درصد، در قالب ۷ نماگر جمع بندی شده و در نهایت با تلفیق این نماگرها، عددی به نام شاخص امنیت سرمایه گذاری به دست می‌آید. عدد کلی این شاخص و همچنین نماگرها، رقمی بین صفر و ۱۰ دارد. به این صورت که صفر بهترین نتیجه و ۱۰ بدترین نتیجه را نشان می‌دهد.

بیشترین امنیت سرمایه گذاری در تابستان از ابتدای محاسبه

گزارش مذکور نشان می‌دهد شاخص امنیت سرمایه گذاری در تابستان امسال ۵.۶۶ سنجیده شده، در حالی که مقدار عددی این شاخص در بهار ۵.۷۳، زمستان ۱۴۰۱، ۶.۱۰ و در هر دو فصل قبل‌تر یعنی پاییز و تابستان ۱۴۰۱، ۵.۹۲ بوده که نشان می‌دهد کمیت عددی امنیت سرمایه گذاری در تابستان نسبت به فصول قبل از آن، به مقدار چشمگیری مناسب‌تر ارزیابی شده است. در این میان عامل اصلی روند بهبودی این شاخص، به میزان زیادی مناسب‌تر ارزیابی شدن مولفه‌های پیمایشی از سوی فعالان اقتصادی مشارکت کننده بوده است. در کنار این موضوع و با توجه به این که در بهار و تابستان امسال با نوسان شدید نرخ ارز روبه‌رو نبوده ایم و شاخص تورم مصرف کننده نیز چندان دچار افزایش نبوده است، مولفه‌های آماری نیز وضعیت مناسب تری نسبت به بهار را از خود نشان داده اند. به نحوی که نهایتاً شاخص امنیت سرمایه گذاری در تابستان، بهترین وضعیت را از ابتدای شروع سنجش این شاخص یعنی زمستان ۹۶ از خود بروز داده است.

بهبود دسته جمعی نماگر‌ها در تابستان

در جدول، ترتیب نماگر‌های هفت گانه از نامناسب‌ترین به مناسب‌ترین آمده است. مقایسه این ارقام با پیشینه ۴ فصل گذشته خود نشان می‌دهد در تابستان امسال، همانند چند پایش گذشته، هم چنان نماگر عملکرد دولت، نامناسب‌ترین نماگر بوده است. مناسب‌ترین نماگر نیز به مانند چند پایش اخیر، هم چنان «مصونیت جان و مال شهروندان از تعرض» به ثبت رسیده است. از سوی دیگر دقت در ارزیابی‌های انجام شده نشان می‌دهد که در تابستان، وضعیت همه نماگر‌ها نسبت به بهار مناسب‌تر شده اند.

فعالان اقتصادی چه می‌گویند؟

همان‌طور که اشاره شد، یک وجه مهم از محاسبه نماگر‌های شاخص امنیت سرمایه‌گذاری، ۲۴ مولفه پیمایشی هستند که با ادراک سنجی فعالان افتصادی سنجیده می‌شوند. این مولفه‌های در مجموع وزن ۸۰ درصد در محاسبه نماگر‌ها نیز دارد. با این اوصاف، بررسی‌ها نشان می‌دهد که در تابستان امسال، جایگاه مناسب‌ترین مولفه‌ها و نامناسب‌ترین مولفه‌ها نسبت به بهار، تغییری نکرده است. بر این اساس، میزان حمایت مسئولان استانی از داوطلبان سرمایه گذاری، عمل مسئولان ملی به وعده‌های داده شده و ثبات یا قابل پیش بینی بودن تصمیمات مسئولان استانی یا محلی کماکان نامناسب‌ترین مولفه‌ها بوده اند. از سوی دیگر ثبات قوانین و مقررات، میزان سرقت مالی و نیز میزان وفای به عهد در اجرای قرارداد کتبی یا شفاهی در بازار نیز سه مولفه‌ای بوده که مناسب‌ترین وضعیت را در نظرسنجی از فعالان اقتصادی داشته اند.

هشدار به حمایت مسئولان استانی از داوطلبان سرمایه گذاری

نکته قابل توجهی که مرکز پژوهش‌ها در گزارش خود به آن اشاره کرده، این است که برای دومین بار در چند پایش گذشته، مولفه «میزان حمایت مسئولان استانی از داوطلبان سرمایه گذاری» در جایگاه نخست مولفه نامناسب قرار گرفته است. این مولفه در پایش قبلی یعنی بهار امسال برای نخستین بار در جایگاه اولین مولفه نامناسب قرار گرفته بود؛ بنابراین با اطمینان می‌توان گفت که در سه فصل گذشته، وضعیت این مولفه به سمت نامناسب‌تر شدن پیش رفته است. مرکز پژوهش‌ها با توجه به این موضوع، خواستار توجه به این متغیر کلیدی در استان‌ها و بررسی دقیق این مسئله شده است.

امنیت سرمایه گذاری در کدام استان‌ها بیشتر/کمتر است؟

در تابستان امسال، مناسب‌ترین استان‌ها برای سرمایه گذاری به مانند بهار، به ترتیب استان‌های هرمزگان، گلستان و خراسان شمالی بوده اند. از سوی دیگر اگر چه در بهار به ترتیب استان‌های چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد و خوزستان نامناسب‌ترین استان‌ها برای سرمایه گذاری به شمار می‌آمدند، اما این فهرست در تابستان به کهگیلویه و بویراحمد، تهران چارمحال و بختیاری تغییر پیدا کرده است. در خور ذکر است استان خراسان رضوی در تابستان با کسب نمره ۵.۶، جایگاهی تقریباً متوسط در رده بندی استان‌ها از منظر امنیت سرمایه گذاری داشته است.