به گزارش مجله خبری نگار،هزاران سال است که مردم به اشکال مختلف آدامس میجوند. اولین آدامسها از شیره درختانی مانند صنوبر تهیه میشدند با این حال اکثر آدامسهای مدرن از لاستیکهای مصنوعی ساخته میشوند.
در ادامه این مقاله به بررسی خواص دارویی و درمانی آدامس برای سلامتی بدن و همچنین عوارض و مضرات آن میپردازیم.
آدامس یک ماده نرم و لاستیکی است که برای جویدن طراحی شده، اما بلعیده نمیشود.
دستور العملها میتوانند در برندهای مختلف متفاوت باشند، اما همه آدامسها دارای مواد اولیه زیر هستند:
آدامس: این پایه لاستیکی غیر قابل هضم برای دادن حالت جویدنی به آدامس استفاده میشود
رزین: معمولا برای تقویت آدامس و نگه داشتن مواد آن در کنار هم اضافه میشود
پرکنندهها: پرکنندههایی مانند کربنات کلسیم یا تالک برای ایجاد بافت آدامس استفاده میشوند
مواد نگهدارنده: اینها برای افزایش عمر آدامس مفید اضافه میشوند. محبوبترین انتخاب یک ترکیب آلی به نام بوتیل هیدروکسی تولوئن (BHT) است
نرم کنندهها: از اینها برای حفظ رطوبت و جلوگیری از سفت شدن آدامس استفاده میشود. آنها میتوانند شامل مومهایی مانند پارافین یا روغنهای گیاهی باشند
شیرین کنندهها: شکر نیشکر، شکر چغندر و شربت ذرت شیرین کنندههای محبوب هستند. آدامسهای بدون قند از الکلهای قندی مانند زایلیتول یا شیرین کنندههای مصنوعی مانند آسپارتام استفاده میکنند
طعم دهندهها: طعم دهندههای طبیعی یا مصنوعی برای دادن طعم دلخواه به آدامس اضافه میشوند
اکثر تولید کنندگان آدامس دستور العملهای دقیق خود را مخفی نگه میدارند. آنها اغلب به ترکیب خاص خود از صمغ، رزین، پرکننده، نرم کنندهها و آنتی اکسیدانها به عنوان پایه آدامس خود اشاره میکنند.
تمام موادی که در فرآوری آدامس استفاده میشوند باید گرید غذایی داشته باشند و به عنوان مناسب برای مصرف انسان طبقه بندی شوند.
به طور کلی جویدن آدامس بی خطر محسوب میشود. با این حال برخی از انواع آدامسها حاوی مقادیر کمی از مواد مورد بحث هستند.
بوتیل هیدروکسی تولوئن یک آنتی اکسیدان است که به عنوان نگهدارنده به بسیاری از غذاهای فرآوری شده اضافه میشود و با جلوگیری از فاسد شدن چربیها از بد شدن غذا جلوگیری میکند.
استفاده از آن بحث برانگیز است، زیرا برخی از مطالعات حیوانی نشان میدهد که دوزهای بالا میتواند باعث سرطان شود. با این حال نتایج متفاوت است و سایر مطالعات این اثر را پیدا نکرده اند.
به طور کلی مطالعات انسانی بسیار کمی وجود دارد، بنابراین اثرات بوتیل هیدروکسی تولوئن بر افراد نسبتا ناشناخته است.
با این حال یک مطالعه هلندی در سال ۲۰۰۰ ارتباط بین بوتیل هیدروکسی تولوئن و سرطان معده را ارزیابی کرد و دریافت که مردان و زنانی که بوتیل هیدروکسی تولوئن را در مقادیر معمول مصرف میکنند افزایشی در ابتلا به این بیماری نشان نداده اند.
هم FDA و هم EFSA بوتیل هیدروکسی تولوئن را در دوزهای پایین حدود ۰.۲۵ میلی گرم در کیلوگرم ورزن بدن به طور کلی بی خطر میدانند.
به نظر میرسد که اکثر مردم بسیار کمتر از این میزان توصیه شده مصرف میکنند. یک مطالعه که نمونههای ادرار را از چندین کشور تجزیه و تحلیل کرد تخمین زد که میانگین مصرف روزانه بوتیل هیدروکسی تولوئن در بزرگسالان تنها ۰.۲۱ تا ۳۱.۳ میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن است.
دی اکسید تیتانیوم یک افزودنی رایج غذایی است که برای سفید کردن محصولات و دادن بافتی صاف به آنها استفاده میشود.
برخی از مطالعات حیوانی قدیمی تر، دوزهای بسیار بالای دی اکسید تیتانیوم را با آسیب سیستم عصبی و اندامها در موشها مرتبط دانسته اند.
التهاب، استرس اکسیداتیو و سرطان نیز در مطالعاتی که موشها را با دی اکسید تیتانیوم تیمار کرده اند مشاهده شده است.
تحقیقات هنوز میزان دی اکسید تیتانیوم را که ممکن است برای انسان مضر باشد مشخص نکرده است.
در حال حاضر میزان و نوع دی اکسید تیتانیوم که افراد در مواد غذایی در معرض آن قرار میگیرند به طور کلی بی خطر در نظر گرفته میشود. با این وجود تحقیقات بیشتری برای تعیین حد مصرف ایمن مورد نیاز است.
آسپارتام یک شیرین کننده مصنوعی است که معمولا در غذاهای بدون قند یافت میشود.
آسپارتام بسیار بحث برانگیز است و ادعا شده است که باعث ایجاد طیفی از بیماریها از سردرد گرفته تا چاقی و سرطان میشود.
مطالعات حیوانی نشان داده است که آسپارتام یک سرطان زای شیمیایی در جوندگان است و قرار گرفتن در معرض آسپارتام قبل از تولد خطر ابتلا به سرطان را در فرزندان جوندگان افزایش میدهد. با این حال ارتباط احتمالی بین آسپارتام و چاقی باید بیشتر مورد مطالعه قرار گیرد.
طبق گفته FDA مصرف مقادیری از آسپارتام که در حد توصیههای مصرف روزانه است، مضر نیست.
با این حال افرادی که دارای یک بیماری ارثی نادر به نام فنیل کتونوری هستند باید مصرف فنیل آلانین را که جز آسپارتام است محدود کنند.
مطالعات نشان داده اند که جویدن آدامس در حین انجام وظایف میتواند جنبههای مختلف عملکرد مغز از جمله هوشیاری، حافظه، درک و تصمیم گیری را بهبود بخشد.
یک کارآزمایی تصادفی سازی و کنترل شده نشان داد دانش آموزانی که آدامس میجویدند در مقایسه با افرادی که این کار را نمیکردند افسردگی، اضطراب و استرس کمتری داشتند. همچنین کسانی که آدامس میجویدند به موفقیتهای تحصیلی بیشتری دست یافتند.
جالب اینجاست که برخی از مطالعات نشان داده اند که جویدن آدامس در حین انجام کار ممکن است در ابتدا کمی حواس پرتی را ایجاد کند، اما میتواند به شما کمک کند برای مدت طولانی تری تمرکز کنید.
کارشناسان به طور کامل درک نمیکنند که چگونه آدامس جویدن حافظه را بهبود میبخشد. یک نظریه این است که آدامس جویدن به بهبود افزایش جریان خون به مغز کمک میکند.
مطالعات همچنین نشان داده اند که جویدن آدامس ممکن است استرس را کاهش و احساس هوشیاری را افزایش دهد.
در یک مطالعه کوچک در سال ۲۰۱۲ در دانشجویان یک دانشگاه جویدن آدامس به مدت ۲ هفته باعث کاهش احساس استرس تحصیلی شرکت کنندگان شد.
این میتواند به دلیل عمل جویدن باشد که با کاهش سطح هورمونهای استرس مانند کورتیزول مرتبط است.
نشان داده شده است که فواید جویدن آدامس بر حافظه فقط تا زمانی که شما در حال جویدن آدامس هستید دوام دارد. با این حال افرادی که آدامس میجوند ممکن است از احساس هوشیاری بیشتر و استرس کمتر در طول روز سود ببرند.
جویدن آدامس میتواند ابزار مفیدی برای کسانی باشد که سعی در لاغری و کاهش وزن دارند.
این به این دلیل است که هم شیرین است و هم کم کالری و بدون اینکه تاثیر منفی بر رژیم غذایی شما بگذارد طعم شیرینی به شما میدهد.
برخی تحقیقات همچنین نشان میدهد که جویدن آدامس میتواند اشتهای شما را کاهش دهد و میتواند از پرخوری جلوگیری کند.
یک مطالعه کوچک نشان داد که جویدن آدامس بین وعدههای غذایی باعث کاهش احساس گرسنگی و کاهش مصرف میان وعدههای پر کربوهیدرات در بعد از ظهر میشود.
نتایج یک مطالعه کوچک دیگر نشان میدهد که جویدن آدامس در حین راه رفتن میتواند به سوزاندن کالری بیشتر کمک کند.
با این حال نتایج کلی مختلط است. برخی از مطالعات گزارش داده اند که جویدن آدامس بر اشتها یا انرژی دریافتی در طول یک روز تاثیر نمیگذارد.
حتی یک مطالعه نشان داد افرادی که آدامس میجویدند کمتر میوه میخورند. با این حال این ممکن است به این دلیل باشد که شرکت کنندگان قبل از خوردن میوه، آدامس نعنایی میجویدند که طعم میوه را بد میکرد.
جالب اینجاست که شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه جویدن آدامس ممکن است میزان متابولیسم شما را افزایش دهد.
با این حال تحقیقات بیشتری برای تعیین اینکه آیا جویدن آدامس منجر به تفاوت وزن در طولانی مدت میشود یا نه مورد نیاز است.
جویدن آدامس بدون قند میتواند از دندانهای شما در برابر پوسیدگی محافظت کند.
برای دندانهای شما آدامس بدون قند بهتر از آدامسهای معمولی شیرین شده با قند است. این به این دلیل است که شکر باکتریهای بد دهان شما را تغذیه میکند که میتواند به دندانهای شما آسیب برساند.
با این حال برخی از آدامسهای بدون قند برای سلامت دندانها بهتر از سایرین هستند. مطالعات نشان داده اند که آدامسهای شیرین شده با زایلیتول نسبت به سایر آدامسهای بدون قند در جلوگیری از پوسیدگی دندان موثرتر هستند.
این به این دلیل است که زایلیتول از رشد باکتریهایی که باعث پوسیدگی دندان و بوی بد دهان میشوند جلوگیری میکند.
در واقع یک مطالعه نشان داد که جویدن آدامس شیرین شده با زایلیتول میزان باکتریهای بد دهان را تا ۷۵ درصد کاهش میدهد.
علاوه بر این جویدن آدامس بعد از غذا باعث افزایش جریان بزاق میشود. این به شستشوی قندهای مضر و بقایای مواد غذایی کمک میکند، که هر دوی آنها باکتریهای موجود در دهان شما را تغذیه میکنند.
الکلهای قندی که برای شیرین کردن آدامسهای بدون قند استفاده میشوند، وقتی به مقدار زیاد مصرف شوند اثر ملین دارند.
این بدان معنی است که جویدن مقدار زیادی آدامس بدون قند میتواند باعث ناراحتی گوارشی و اسهال شود.
علاوه بر این تمام الکلهای قندی حاوی فودمپ هستند که میتوانند مشکلات گوارشی را برای افراد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر (IBS) ایجاد کنند.
جویدن آدامس شیرین شده با شکر واقعا برای دندانها مضر است و این به این دلیل است که قند توسط باکتریهای بد دهان شما هضم میشود و باعث افزایش میزان پلاک روی دندانها و پوسیدگی دندان در طول زمان میشود.
خوردن بیش از حد قند همچنین با بیماریهایی مانند چاقی، مقاومت به انسولین و دیابت مرتبط است.
جویدن مداوم آدامس میتواند منجر به مشکل فکی به نام اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMD) شود که هنگام جویدن باعث درد میشود.
اگرچه این وضعیت نادر است، برخی از مطالعات ارتباطی بین جویدن بیش از حد آدامس و اختلال مفصل گیجگاهی فکی پیدا کرده اند.
یک بررسی تحقیقاتی نشان میدهد که جویدن منظم آدامس ممکن است باعث سردرد در افرادی شود که مستعد حملات میگرنی و سردردهای تنشی هستند.
تحقیقات بیشتری مورد نیاز است، اما محققان پیشنهاد کردند افرادی که میگرن را تجربه میکنند ممکن است بخواهند جویدن آدامس خود را محدود کنند.
اگر آدامس جویدن را دوست دارید، بهتر است آدامس بدون قند ساخته شده با زایلیتول را انتخاب کنید.
استثنای اصلی این قانون برای افراد مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر است. آدامس بدون قند حاوی فودمپ است که میتواند باعث مشکلات گوارشی در افراد مبتلا به این بیماری شود.
کسانی که نمیتوانند فودمپها را تحمل کنند باید آدامس شیرین شده با شیرین کنندههای کم کالری مانند استویا را انتخاب کنند.
مطمئن شوید که لیست مواد موجود در آدامس خود را بخوانید تا مطمئن شوید که حاوی هیچ مادهای نیست که شما نسبت به آن حساسیت دارید. برای تصمیم گیری در مورد بهترین نوع آدامسها برای لثه با دندانپزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید.
مواد موجود در آدامس برای مصرف انسان بی خطر هستند. در واقع عمل جویدن ممکن است فواید شگفت انگیزی برای سلامت روحی و جسمی داشته باشد!
با این حال برخی از افراد ممکن است متوجه شوند که عوارض جانبی نامطلوبی مانند درد فک یا سردرد ناشی از جویدن آدامس را تجربه میکنند. اگر میدانید این عادت برای شما مشکل ایجاد میکند بهتر است آدامس جویدن خود را محدود کنید. در غیر این صورت جویدن یک یا دو آدامس بین وعدههای غذایی ایده بدی نیست.
منبع:سومیتا