تولید فولاد‌های پیشرفته با ارزش افزوده بالا؛ گام دوم توسعه صنعت فولاد

به گزارش مجله خبری نگار امروز بزرگان و دست‌اندرکاران صنعت فولاد کشور با حضور در نخستین همایش تخصصی «استیل پرایس» در هتل المپیک تهران گرد هم آمدند تا پیرامون یکی از اساسی‌ترین موضوعات این روز‌های جهان فولاد یعنی «تولید فولاد‌های پیشرفته با ارزش افزوده بالا» با هم به همفکری و هم‌افزایی بپردازند.

در حالی که پیش از انقلاب سالیانه حدود ۱.۵ میلیون تن ظرفیت تولید فولاد در کشور وجود داشت، در چهار دهه پس از انقلاب راه رشد طولانی در اکتشافات، استخراج، معدن کاری، سرمایه گذاری، تولید، ساخت کارخانجات بزرگ و ... طی شد و از نظر اشتغال، تامین نیاز داخلی و توسعه بازار‌های صادراتی گام‌های بزرگی برداشته شد.

کارشناسان معتقدند: با توجه به قابلیت‌هایی که صنعت فولاد در درآمدزایی، خلق ارزش افزوده و اشتغالزایی دارد، می‌تواند موتور محرک صنعتی کشور باشد و کشور را از وابستگی به نفت نجات دهد.

مطابق آمارها، امروز هر یک دلار ارزش افزوده در صنعت فولاد، به‌طور متوسط بیش از ۲.۵ دلار ارزش افزوده در صنایع مصرفی آن ایجاد می‌کند. همچنین نیمی از فولاد تولیدی در صنعت ساختمانی، ۱۲ درصد در صنعت خودروسازی و ۱۶ درصد در تجهیزات مکانیکی استفاده می‌شود.

با این حال، این صنعت پس از پنج دهه فعالیت و توسعه بخش فولاد‌های عمومی، امروز نیازمند پوست‌اندازی و حرکت در مسیری جدید است که از آن به «گام دوم توسعه صنعت فولاد» یاد می‌شود.

کارشناسان می‌گویند: اگر خواهان آن هستیم که جریان تجارت و بازرگانی فولاد یک جریان مستمر بوده و از تحریم‌ها و تکانه‌های خارجی و سایر مسائل داخلی و بین‌المللی دچار آسیب نشویم، باید به سمت تولید فولاد‌های باکیفیت حرکت کرد.

امروز فولاد‌های مهندسی، مخصوص، آلیاژی و کیفی، در دسته فولاد‌های پیشرفته با ارزش افزوده بالا قرار می‌گیرند. مطابق آمار‌ها از مجموع بیش از یک میلیارد و ۹۰۰ میلیون تن تولید فولاد جهان در سال ۲۰۲۱، حدود ۱۲ درصد آن را فولاد‌های با ارزش افزوده بالا تشکیل می‌دهد. این در حالی است که به گفته «اسدالله فرشاد» دبیر این همایش، در سال ۱۴۰۰ از حدود ۳۰ میلیون تن فولاد کشور نزدیک به ۶۰۰ هزار تن آن را تولید فولاد‌های با ارزش افزوده بالا تشکیل داد و به نظر می‌رسد هنوز آن طور که باید مهیای این مسیر نشده‌ایم.

وی اظهار داشت: در تولید فولاد‌های با ارزش افزوده بالا، سطح فناوری و برخورداری از تجهیزات تکنولوژیک بسیار مهم است، همچنین جایگزینی سیستم‌های جدید مورد نیاز در بخش‌های فولادسازی، عملیات حرارتی، فناوری‌های جدید کنترل کیفی، تجهیزات ذوب در خلا و ... که برای تولید این دسته از فولاد‌ها مورد نیاز است، سایر مواردی هستند که از نظر سرمایه‌گذاری و ایجاد مناسبات تولید این فولاد‌ها مورد توجه ویژه قرار بگیرند.

به گفته فرشاد، ارتقای سطح مهارت نیروی انسانی، آشنا کردن آنان با فناوری‌های نوین، ارتقای بخش مهندسی و نظارت بر فرآیند تولید فولاد‌های پیشرفته، تامین نیاز‌های بلندمدت فولاد‌های مخصوص، استمرار تقاضای بلندمدت بازار و تحقق پایدار سهم بازار، بازارسازی‌های نوین و حضور متمایز در بازار‌های جهانی از دیگر مسائل مهم صنعت فولاد است.

وی تصریح‌کرد: تولید و فروش فولاد‌های مهندسی و با ارزش افزوده بالا در جهان به این دلیل است که بخش قابل توجهی از مواد اولیه تجهیزات فناوری را در صنایع حمل و نقل هوایی، نفت و گاز و پتروشیمی، صنایع ماشین‌سازی، واگن‌سازی، کشتی‌سازی، ساخت و ساز، تجهیزات پالایشگاه‌ها، نیروگاه‌ها، کارخانجات شیمیایی و پزشکی و ... را به خود اختصاص می‌دهد و کاربرد‌های ویژه دارد.

به تاکید متخصصان امر، امروز حرکت به سمت کیفی سازی و تولید فولاد‌های آلیاژی، سوپر آلیاژی، زنگ نزن و ... یک ضرورت است و اگر نخواهیم به این سمت حرکت کنیم، سیاستگذار نیز دیگر نباید برای توسعه فولاد‌های عمومی همچون سال‌های گذشته اقدام کند.