چطور بهتر درس بخوانیم نه بیشتر؟

به گزارش مجله خبری نگار، «هرچی درس می‌خونم، نتیجه نمی‌گیرم. تلاش می‌کنم، ولی از نمره‌هام راضی نیستم»؛ این جملات به گوش‌تان آشنا نیست؟ شاید آن‌ها را بار‌ها و بار‌ها از دوستا‌ن‌تان شنیده باشید، شاید هم در جواب سین‌جیم پدرومادر یا معلم‌ها خودتان آن‌ها را به زبان آورده باشید. درس خواندن و نتیجه نگرفتن بین دانش‌آموز‌ها اتفاق نادری نیست و خیلی‌ها با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند، اما می‌شود با اصلاح عادت‌های درس خواندن این مسئله را حل کرد. چطور؟

زمان بده!

در آزمایشی در سال ۲۰۰۹ از دو گروه دانش‌آموز خواسته شد که یک مجموعه لغت را حفظ کنند؛ تعدادی از دانش‌آموزان، لغات را طی چند جلسه درطول چهار روز خواندند و تعداد دیگری از دانش‌آموزان، لغات را طی چند جلسه فشرده در یک روز مطالعه کردند. هر دو گروه دانش‌آموز در مجموع زمان یکسانی صرف کردند، اما نتیجه آزمایش نشان داد که گروه اول، لغات را بهتر یادگرفتند. حافظه ما مثل سطلی است که نشتی کوچکی دارد. این سطل وقتی پر باشد، نمی‌توانید به آن آب بیشتری اضافه کنید، اما وقتی چندروز بعد دوباره به سراغش می‌آیید، دیگر لب‌به‌لب نیست و جا برای آب تازه دارد. حافظه هم همین‌طور عمل می‌کند. طی جلسات مختلف، بخشی از مطالب از حافظه بیرون می‌ریزد و شما در مطالعه بعدی می‌توانید آن را دوباره به حافظه برگردانید و دفعه بعدی، مطالب را بیشتر و بهتر به‌خاطر خواهیدآورد.

تمرین کن!

در مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۳ عملکرد تحصیلی دو گروه دانش‌آموز بررسی شد. گروه اول، طی چند هفته در آزمون‌های عملی شرکت کردند و گروه دوم به روش معمول درس خواندند. درنهایت گروه اول نمرات بالاتری کسب کردند.

دوباره‌خوانی، ممنوع!

در مطالعه‌ای که در سال ۲۰۰۹ انجام شد، یک گروه از دانشجویان متنی را دوبار خواندند و گروه دیگر، تنها یک‌بار. از هر دو گروه بلافاصله بعد از مطالعه، آزمون گرفته شد. نتایج آزمون بین دو گروه تفاوت چندانی نداشت. نکته این‌جاست که خیلی‌وقت‌ها این دوباره‌خوانی، سطحی است؛ مثل نگاه کردن به یک پازل است به‌جای حل کردنش.

معلم خودت باش

خب اگر بازخوانی جواب نمی‌دهد، پس چه باید کرد؟ بازیابی، یعنی همان کاری که معلم‌ها می‌کنند. برای خودتان سوال طرح کنید و با دوستان‌تان قرار سوال‌وجواب بگذارید. نکته مهم در طراحی سوال از مطلب این است که سوالات زیادی آسان و قابل پیش‌بینی نباشند. پرسش‌هایی بنویسید که جواب‌شان نیاز به مقایسه و تحلیل داشته باشد نه این‌که صرفا درحد تعریف‌های ساده و چندخطی باشد.

دقیق ارزیابی کن

در مرور یک مطلب و سوال طرح کردن از آن، از جایی به بعد توجه شما کاهش پیدا می‌کند، چون می‌دانید که سوالات درباره چه سرفصلی است. برای آن که پیش‌بینی‌پذیر شدن مطالب به کیفیت یادگیری‌تان لطمه نزند، پرسش‌ها را از سر فصل‌های مختلف انتخاب کنید. خودتان را به چالش بکشید. اگر بعد از شنیدن چند کلمه ابتدایی سوال، بلافاصله جواب به ذهن‌تان می‌رسد، معنی‌اش آن است که مطلب را صرفا حفظ کرده‌اید و باید آماده فراموش کردنش باشید.

منبع: خراسان