حضور بیش از ۳۰۰ دانشمند فعال در شبکه بنیاد علم و فناوری مصطفی

به گزارش مجله خبری نگار،پریزاد اقبالی - مهدی امینی، سرپرست امور توسعه همکاری‌های بین‌الملل بنیاد علم و فناوری مصطفی، با حضور در شبکه خبر و تشریح جزئیات جایزه مصطفی گفت: جایزه مصطفی هر سال در هفته وحدت و همزمان با میلاد پربرکت حضرت رسول (ص) برگزار می‌شود. در این هفته، مجموعه‌ای از رویداد‌ها شامل جایزه ششمین آیین اعطا، مدال دانشمند جوان و برنامه تبادل علم و فناوری اجرا می‌شود.

امینی ادامه داد: در اوایل دهه ۹۰، مطالعاتی در دبیرخانه جایزه مصطفی آغاز شد که هدف آن شناسایی و تقدیر از جهان اسلام بود. در عصر طلایی اسلام، دانشمندانی، چون ابوریحان بیرونی، خوارزمی و ابن سینا شناخته شده‌اند، اما در دوران معاصر، کمتر به این چهره‌ها توجه می‌شود.

او افزود: جایزه مصطفی از سال ۲۰۱۵ و هر دو سال یک بار برگزار می‌شود. شرکت کنندگان این جایزه بر اساس معیار‌های علمی و تاثیرگذاری اجتماعی برگزیده می‌شوند. طبقه بندی علمی آن شامل علوم زیستی، پزشکی و مهندسی است. جایزه مصطفی به آثار نوآورانه تعلق می‌گیرد که مشهودی بر بشریت داشته باشد.

امینی به جایگاه جایزه مصطفی در مقایسه با جوایز علمی اشاره کرد و گفت: چیزی که دانشمندان و مدعوین مطرح کرده‌اند این است که جایزه مصطفی یکی از معتبرترین جوایز علمی نه تنها در جهان اسلام بلکه در سطح جهانی است. بنیاد علم و فناوری مصطفی دانشمندان را از کشور‌های مختلف گرد هم می‌آورد و در طول هفته جایزه مصطفی، برنامه‌ها و رویداد‌های متنوعی برگزار می‌کند. تمرکز ما بر روی تمامی کشور‌های اسلامی است و خوشحالیم که بیش از ۳۰۰۰ دانشمند در این شبکه مشارکت دارند.

او ادامه داد: در حال حاضر بیش از ۹۰ نفر از اساتید، پژوهشگران و رؤسای سازمان‌های بین‌المللی از ۳۰ کشور در مراسم جایزه مصطفی حضور دارند. امسال برای اولین بار مدال دانشمند جوان را داریم که به نوعی از دل جایزه مصطفی به وجود آمده است. پروفسور امید فرخزاد، برگزیده دوره پنجم جایزه مصطفی، مبلغ ۵۰۰ هزار دلار جایزه خود را به بنیاد علم و فناوری مصطفی اهدا کرد تا به توسعه و ترویج نقش دانشمندان جوان کمک شود.

امینی در ادامه اظهار داشت که به تازگی مراسم اعطای مدال دانشمند جوان برگزار شده و سه نفر از کشور‌های مالزی، ترکیه و ایران موفق به دریافت این مدال شده‌اند.

خانم سپیده میرزایی یکی از برگزیدگان این دوره بود که در ادامه به تشریح فعالیت‌های خود پرداخت.

میرزایی درباره زمینه تحقیقاتی‌اش گفت: حوزه تحقیق من بیولوژی مولکولی و زیست‌شناسی سرطان است و من بر روی یکی از چالش‌های اصلی درمان سرطان، یعنی مقاومت دارویی، کار می‌کنم. ما در تلاش هستیم تا بفهمیم چرا بیماران پس از درمان، نسبت به دارو‌های شیمی درمانی و رادیوتراپی مقاوم می‌شوند.

او ادامه داد: تحقیقات ما در شناسایی مسیر‌های سیگنالینگ درون سلولی متمرکز است و ما به ویژه به مسیر سیگنالینگ NF-kB توجه داریم که نقش مهمی در بقا و ایمنی سلول‌ها دارد. اگر این مسیر به درستی تنظیم نشود، می‌تواند باعث رشد تومور، متاستاز و مقاومت دارویی شود.

میرزایی همچنین به نقش مولکول‌های کوچک تنظیم‌کننده (نان کدینگ RNA) اشاره کرد و گفت: این مولکول‌ها می‌توانند به عنوان کلید‌های تنظیم‌کننده عمل کنند که این مسیر‌های سیگنالینگ را کنترل می‌کنند. بنابراین، تحقیقات ما به طور کلی در راستای مقابله و مهار مسیر‌های سیگنالینگ است که موجب مقاومت دارویی در درمان سرطان می‌شود.

او تأکید کرد که یافته‌های این تحقیق می‌تواند در درمان بیماران مؤثر باشد. حوزه تحقیقاتی ما عمدتاً در بخش آزمایشگاهی متمرکز بوده و در حال حاضر در تلاشیم تا این تحقیقات را به مرحله پیش بالینی و سپس بالینی منتقل کنیم. در سطح جهانی، درمان‌های ترکیبی مبتنی بر RNA به همراه دارو‌های درمانی سرطان در حال توسعه هستند و می‌توان گفت که در آینده‌ای نزدیک، درمان‌های هدفمند و شخصی‌سازی‌شده بر اساس سلول‌ها، مولکول‌ها و ژنتیک هر فرد، تأثیر زیادی در درمان سرطان خواهند داشت.

برگزیده جایزه جوان با اشاره به زمان عملیاتی شدن این روش‌ها در درمان بیماران گفت: در حال حاضر، ما در مرحله آزمایشگاهی و پیش بالینی هستیم و قصد داریم به مرحله بالینی وارد شویم. با این حال، در کشور‌های پیشرفته نیز این مراحل در حال پیشرفت است، اما هنوز به مرحله بالینی نرسیده‌اند. به‌عنوان مثال، واکسن کرونا که بر پایه مولکول‌های RNA طراحی شده، نمونه‌ای از این پیشرفت‌ها است.

او گفت: در مورد انواع سرطانی که می‌توان از مسیر تحقیقاتی ما برای درمان آنها استفاده کرد، باید بگویم که این روش‌ها قابلیت کاربرد در انواع مختلف سرطان‌ها را دارند. هدف ما شناسایی مسیر‌های سیگنالینگ در هر بیمار و طراحی درمان‌های شخصی‌سازی‌شده بر اساس آنها است. این موضوع به ویژه در درمان مقاومت‌های دارویی که بیماران پس از مدتی از درمان به آن دچار می‌شوند، اهمیت دارد. همچنین، این رویکرد می‌تواند در بیماری‌های خودایمنی، التهابی، عفونی و همچنین بیماری‌های قلبی عروقی مؤثر باشد، و به درمان بیماری‌هایی مانند آرتریت روماتوئید کمک کند.

میرزایی گفت: دریافت مدال دانشمند جوان مسئولیت من و همکارانم را در این عرصه سنگین‌تر می‌کند. تمرکز اصلی من بر روی درمان سرطان است و هدفم طراحی یک پلتفرم هدفمند برای درمان‌های شخصی‌سازی‌شده است.

او گفت: در پایان، پیام من به پژوهشگران جوانی که می‌خواهند در حوزه پزشکی فعالیت کنند این است که با وجود چالش‌ها و مشکلات، ناامید نشوند. شکست در این مسیر طبیعی است و مهم است که با تلاش، پشتکار و نوآوری به جلو پیش بروند. تمرکز تحقیقات بر روی رویکرد‌های بین رشته‌ای و ایجاد همکاری‌های تیمی، به‌ویژه همکاری‌های بین‌المللی است. این نوع همکاری‌ها می‌تواند به پژوهشگران کمک کند تا حوزه‌های تحقیقاتی خود را به صورت بین رشته‌ای انتخاب کنند و این امر می‌تواند تأثیر زیادی در پیشرفت‌های علمی داشته باشد.

امینی در پایان گفت‌و‌گو گفت: یکی از روش‌های نوین تأمین مالی در کشور‌های مختلف، به ویژه در کشور‌های غربی، استفاده بهینه از سنت وقف است. جالب است بدانید که دانشگاه هاروارد در آمریکا بیشترین میزان وقف را دارد. وقف نه تنها به عنوان یک سنت ارزشمند شناخته می‌شود، بلکه در تأمین مالی علمی نیز نقش بسزایی دارد.

او افزود: بنیاد علم و فناوری مصطفی نیز آمادگی دارد از واقفان و خیرین فعال در حوزه علم و فناوری استقبال کند و از آنها تقدیر به عمل آورد. سابقه وقف علمی در کشور‌های اسلامی، از جمله کشور ما، به طور طولانی وجود دارد، و کشور‌های همسایه نیز به موضوع وقف علمی توجه دارند. با این حال، نیاز به فرهنگ‌سازی بیشتر و توجه به این مقوله وجود دارد. باید بیشتر به سمت ایجاد فرهنگ وقف در علم و فناوری حرکت کنیم تا ان‌شاءالله شاهد پیشرفت‌های بیشتری در این زمینه باشیم.