به گزارش مجله خبری نگار/دانشمندان دانشکده پزشکی استنفورد دریافتهاند که پاسخ قند خون به کربوهیدراتها به این بستگی دارد که آیا فرد مقاومت به انسولین دارد یا اختلال عملکرد سلولهای بتا. نویسندگان معتقدند که این بدان معناست که رژیم غذایی برای پیشدیابت و دیابت باید شخصیسازی شود. این کار در مجله Nature Medicine منتشر شده است.
مایکل اسنایدر، استاد ژنتیک و یکی از رهبران این مطالعه، گفت: «توصیههایی مانند «کمتر قند بخورید» به خوبی عمل نمیکنند، زیرا همه را در یک دسته قرار میدهند. اما پیشدیابت میتواند خود را به روشهای مختلفی نشان دهد و غذاهای مختلفی ممکن است برای هر فرد مناسب باشد.»
این مطالعه شامل ۵۵ نفر بدون دیابت نوع ۲ تشخیص داده شده بود. تقریباً نیمی (۲۶ نفر) پیشدیابت داشتند. از همه آنها آزمایشهای متابولیک گسترده و همچنین آزمایشهای خون، میکروبیوم و سایر نشانگرهای زیستی انجام شد، پس از آن شرکتکنندگان مانیتورهای مداوم گلوکز را پوشیدند، هفت غذای استاندارد از جمله برنج، نان، ماکارونی، سیبزمینی، لوبیا، انگور و انواع توتها را خوردند و هر غذا را دو بار با معده خالی خوردند و سپس به مدت سه ساعت افزایش قند خون خود را کنترل کردند.
نتایج به طرز شگفتآوری متفاوت بود. اگرچه تقریباً همه شرکتکنندگان پس از خوردن انگور و برنج، افزایش ناگهانی قند خون را نشان دادند، اما پاسخ به سیبزمینی و پاستا بسته به نوع متابولیک بسیار متفاوت بود. شرکتکنندگانی که مقاومت به انسولین داشتند، به طور خاص به پاستا واکنش شدیدی نشان دادند، در حالی که افرادی که هم مقاومت به انسولین و هم عملکرد ضعیف سلولهای بتا داشتند، به طور خاص به سیبزمینی واکنش شدیدی نشان دادند.
همچنین مشخص شد که شرکتکنندگانی که به سیبزمینی واکنش نشان دادند، سطح تریگلیسیرید، اسیدهای چرب و سایر متابولیتهای مشخصه شرایط دیابتی را افزایش دادند.
مورد توجه ویژه، پروفایل فردی افزایش قند خون در سیبزمینی و انگور بود - تفاوت بین آنها میتواند به عنوان نشانگر زیستی مقاومت به انسولین عمل کند، که به شناسایی خطرات بدون آزمایشهای پیچیده کمک خواهد کرد.
نویسندگان همچنین بررسی کردند که آیا خوردن کمی فیبر، پروتئین یا چربی (مانند سفیده تخم مرغ، خامه ترش یا فیبر نخود فرنگی) قبل از کربوهیدراتها میتواند افزایش ناگهانی قند خون را کاهش دهد یا خیر. این اثر فقط در شرکتکنندگانی که از نظر متابولیکی سالم بودند مشاهده شد - این استراتژی به سختی برای بقیه شرکتکنندگان مؤثر بود، اما محققان میگویند که این امر مستلزم مطالعه بیشتر است.
اسنایدر توصیه کرد: «حتی اگر به انسولین مقاوم هستید، شروع وعده غذایی خود با پروتئین، چربی یا فیبر هنوز ایده خوبی است؛ بنابراین قبل از سیبزمینی سرخکرده، سالاد یا کتلت میل کنید.»
نویسندگان تأکید میکنند که هیچ دستور غذای واحدی برای تغذیه سالم در معرض خطر دیابت وجود ندارد. ترکیب غذا، ترتیب مصرف آن و واکنشهای بدن به مشخصات متابولیکی فرد بستگی دارد. در آینده، چنین دادههایی ممکن است اساس رژیمهای غذایی و توصیههای شخصیسازیشده را تشکیل دهند و همچنین تشخیص اشکال پنهان پیشدیابت را بهبود بخشند.