علائم بیماری مولتیپل اسکلروزیس که باید بدانید!

به گزارش مجله خبری نگار/بهداشت نیوز، علیرغم ناشناخته بودن علت دقیق بیماری، شواهد قوی حاکی از آن است که اختلال در عملکرد سیستم ایمنی و تعامل آن با میکروبیوتای روده در پاتوژنز‌ام اس نقش کلیدی دارند؛ در سال‌های اخیر، محور روده–مغز و به ویژه میکروبیوتای روده به عنوان یکی از عوامل مهم در بروز بیماری‌های عصبی شناخته شده است؛ به دنبال آن، استفاده از رویکرد‌های تغذیه‌ای مانند پروبیوتیک ها، پری بیوتیک‌ها و به ویژه سین بیوتیک‌ها توجه زیادی را در کنترل بیماری‌ام اس به خود جلب کرده‌اند.

اختلال در تعادل میکروبیوتای روده در‌ام اس:

میکروبیوتای روده مجموعه‌ای پیچیده از میکرو ارگانیسم هاست که عملکرد‌های متعددی در بدن انسان دارد؛ از جمله تنظیم سیستم ایمنی بدن، تولید متابولیت‌های ضد التهابی، حفظ سد روده‌ای و ارتباط با سیستم عصبی مرکزی از طریق محور روده–مغز؛ در بیماران مبتلا به‌ام اس، مطالعات متعددی نشان داده‌اند که تعادل میکروبیوتای روده به هم خورده و حالتی موسوم به dysbiosis به وجود آمده است.

این اختلال شامل کاهش باکتری‌های مفید مانند بیفیدوباکتریوم و لاکتوباسیلوس و افزایش باکتری‌های پیش- التهابی مانند آکرمانسیا موسینیفیلا و متانوبروی باکتر اسمیتی است.

نتایج این تغییرات عبارت هستند از افزایش نفوذپذیری روده، ورود محصولات باکتریایی مانند LPS به جریان خون، فعال سازی مزمن سیستم ایمنی و پاسخ‌های Th۱ و Th۱۷، التهاب گسترده و تحریک فرایند‌های دمیلینه کننده در سیستم عصبی مرکزی.

سین‌بیوتیک ها: ترکیبی از پروبیوتیک‌ها و پری بیوتیک‌ها

سین بیوتیک‌ها ترکیباتی هستند که به صورت همزمان از پروبیوتیک‌ها (میکرو ارگانیسم‌های زنده مفید) و پری بیوتیک‌ها (مواد غذایی غیر قابل هضم که موجب رشد پروبیوتیک‌ها می‌شوند) تشکیل شده‌اند؛ این ترکیبات با هدف بازگرداندن تعادل میکروبی روده، کاهش التهاب سیستمیک، تعدیل عملکرد ایمنی و در نهایت، تأثیر مثبت بر عملکرد عصبی و روان شناختی توسعه یافته‌اند.

مکانیسم‌های اثر سین بیوتیک‌ها بر‌ام اس شامل موارد زیر است:

بازسازی تعادل ایمنی: سین بیوتیک‌ها از طریق بازگرداندن تعادل به میکروبیوتای روده، سبب افزایش سلول‌های T تنظیمی (Treg) و کاهش سلول‌های التهابی Th۱ و Th۱۷ می‌شوند؛ این تغییر ایمنی نقش مهمی در کاهش التهاب سیستم عصبی مرکزی دارد.

کاهش مارکر‌های التهابی: در یک مطالعه بالینی تصادفی، مصرف روزانه سین بیوتیک‌ها به مدت ۱۲ هفته موجب کاهش معنادار سطوح پروتئین واکنشی C، فاکتور نکروز دهنده تومور آلفا و اینترلوکین ۶ در بیماران مبتلا به‌ام اس شد؛ این کاهش با بهبود وضعیت بالینی و انرژی بیماران همراه بود.

بهبود عملکرد سد روده‌ای: سین بیوتیک‌ها با تقویت اتصال بین سلول‌های اپی تلیال روده مانع از ورود محصولات باکتریایی به جریان خون شده و به این ترتیب مسیر التهاب سیستمیک و التهاب مغزی را مسدود می‌کنند.

تولید متابولیت‌های ضدالتهابی مانند SCFAs: پری بیوتیک‌ها توسط باکتری‌های مفید به اسید‌های چرب زنجیره کوتاه (SCFAs) مانند بوتیرات، پروپیونات و استات تخمیر می‌شوند؛ این ترکیبات نقش مهمی در مهار التهاب، تغذیه سلول‌های روده‌ای و کاهش نفوذپذیری روده دارند.

بهبود علائم روان شناختی (افسردگی، اضطراب، خستگی): سین بیوتیک‌ها با تأثیرگذاری بر محور روده–مغز، افزایش تولید نوروترنسمیتر‌هایی نظیر GABA و سروتونین و کاهش التهاب نورونی، موجب کاهش علائم روانی در بیماران‌ام اس می‌شوند؛ مطالعات انسانی نشان داده‌اند که مصرف سین بیوتیک‌ها می‌تواند منجر به کاهش نمرات افسردگی و اضطراب شود.

نتیجه گیری:

سین بیوتیک‌ها به عنوان درمان مکمل در بیماران مبتلا به‌ام اس، از طریق بازگرداندن تعادل به میکروبیوتای روده، کاهش التهاب سیستمیک، بهبود عملکرد سد روده‌ای و محور روده–مغز می‌توانند اثرات مثبتی در کنترل علائم و کند کردن پیشرفت بیماری داشته باشند.