مصرف دخانیات و مواد مخدر در دوران بارداری چه عوارضی در پی دارد؟

به گزارش مجله خبری نگار/وبدا، صدیقه عبدالله پور، با اشاره به اینکه باتوجه به عواقب و مضرات مصرف دخانیات و مواد مخدر در مادران باردار و تاثیرات منفی بر سلامت جنین و نوزاد، لازم است تا غربالگری حتی پیش از باردار شدن در این خصوص صورت گیرد، خاطر نشان کرد: درباره مصرف انواع تنباکو (سیگار، قلیان، ناس، غیره)، دارو‌های مخدر اُپیوئیدی (ترامادول، کدئین، دیفنوکستتیلات، غیره)، دارو‌های آرامبخش یا خواب آور (دیازپام، آلپرازولام، کلونازپام، فنوباربیتال، غیره)، الکل (آبجو، شراب، عَرَق، غیره)، مواد مخدر افیونی غیرقانونی (تریاک، شیره، سوخته، هرویین، کراک هرویین، غیره)، حشیش (سیگاری، گراس، بنگ، غیره)، محرک‌های مت آمفتامینی (شیشه، اکستازی، اِکس، غیره) از افرادی که قصد بارداری دارند سوال می‌شود تا دوران بارداری را بتوانند به سلامت کامل و با کمترین خطرات احتمالی سپری کنند.

وی تصریح کرد: در مادران باردار حتی مواجهه با دود دستِ دوم و سوم دخانیات نیز اهمیت دارد. دود دستِ دوم، حاصل از استعمال دخانیات توسط افراد مصرف کننده که توسط افراد غیرمصرف کننده استنشاق می‌شود و دود دستِ سوم به دودی گفته می‌شود که حاصل ذرات سمّی ناشی از مصرف دخانیات است که بر روی قسمت‌های مختلف وسایل و سطوح موجود در منزل، خودرو، پوست، مو و لباس افراد می‌نشیند، که افراد غیرمصرف کننده در تماس با آن قرار می‌گیرند.

عضو هیات علمی گروه زنان و مامایی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به اینکه در افرادی که سابقه مصرف دخانیات و مواد مخدر داشته‌اند، در دوران بارداری احتمال کاهش رشد داخل رحمی، جفت سرراهی، وزن کم تولد، کندگی جفت، زایمان زودرس، سقط خود به خودی، سندرم مرگ ناگهانی نوزاد بیشتر دیده می‌شود، بیان کرد: سابقه مصرف دخانیات و مواد مخدر تاثیرات منفی بر نوزاد به صورت آسم، کولیک نوزادی، سپتی سمی، شکاف کام، خونریزی داخل مغزی، هیپوگلیسمی، سندرم محرومیت نوزادی خواهد داشت، بنابراین، با توجه به اهمیت عدم مصرف دخانیات و مواد مخدر در دوران بارداری لازم است به جز مراقبت‌های پیش از بارداری، در سه مراقبت دیگر درخصوص غربالگری و ارزیابی مصرف مواد مخدر و دخانیات در هفته‌های ۶ تا ۱۰ بارداری، هفته ۱۶ تا ۲۰ بارداری، هفته ۳۱ تا ۳۵ بارداری بررسی‌های لازم توسط ماما‌ها و مراقبین سلامت صورت گیرد.

وی بیان کرد: در این شرایط به مادران باردار توصیه اکید می‌شود که با ترک سیگار و دریافت خدمات درمانی اختلال مصرف مواد مخدر و محرک و الکل در بارداری خصوصاً در هفته‌های اول بارداری از پیامد‌های مادری و نوزادی کاسته شود، همچنین تشویق مادر را در شرایطی که وابسته به مواد مخدر افیونی یا تحت درمان با دارو‌های آگونیست اپیوئیدی (متادون یا بوپرنورفین) است بایستی تشویق کرد تا با حمایت از او برای زایمان به بیمارستان مراجعه کند.

عبدالله پور با بیان اینکه در مادران باردار مبتلا به اعتیاد به مواد مخدر، می‌توان با آموزش علائم سندرم پرهیز نوزادی و بستری نوزاد در روز سوم تا پنجم پس از تولد جهت سم زدایی، حمایت کرد تا نوزاد شرایط بهتری را تجربه کند و در خصوص ممنوعیت و پیامد‌های قانونی احتمالی دادن مواد مخدر و محرک یا دارو‌هایی نظیر متادون آموزش‌های لازم را به مادران داد، اظهار کرد: این مادران باید آگاه باشند که مصرف مواد افیونی (تریاک، هرویین، کدیین) و محرک (مت آمفتامین) در شیردهی از طریق شیر به نوزاد منتقل می‌شود و شیردهی در این افراد منع شده است و تنها در صورت دریافت درمان نگهدارنده با دارو‌های آگونیست اپیوئیدی (متادون یا بوپرنورفین) ادامه شیردهی امکان پذیر است؛ بنابراین، مادر ان مصرف کننده فعال مواد مخدر و محرک نباید به نوزاد خود شیر بدهند، زیرا مورفین در شیر ترشح شده و می‌تواند منجر به آپنه تنفسی در نوزاد شود.