تنها بنای آجری جهان همچنان در حصار داربست‌ها

به گزارش مجله خبری نگار، جاوید ایمانیان عصر امروز در نشست علمی بزرگداشت روز جهانی بنا‌ها و محوطه‌های تاریخی گلستان در دانشگاه فنی‌وحرفه‌ای مائده گرگان اظهارکرد: حفاظت و مرمت بنای تاریخی گنبدقابوس به طور جدی از سال ۱۳۸۵ آغاز شد و در دو دوره ۱۰ ساله مرمت اضطراری و حفاظت از رکن گنبد در دستور کار قرار گرفت.

وی تصریح‌کرد: بنای تاریخی گنبدقابوس، تنها بنایی است که بعد از حمله مغول‌ها به ایران و زلزله‌های شدید در آن زمان، دارای سازه سالم بوده و این سلامت سازه باعث شاخص شدن این بنا و ثبت جهانی آن شد.

کارشناس مسئول میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی صنایع‌دستی و گردشگری گلستان خاطرنشان‌کرد: بافت و سازه این بنای تاریخی یک‌هزار ساله به نوعی به قدرت کشیدن سلسله آل‌زیار است که در این قرن‌ها آسیب چندانی ندیده و همچنان پابرجا مانده‌است.

وی ادامه داد: از سال ۸۵ تاکنون مطالعات زیادی با موضوع آسیب‌شناسی بنا، چگونگی ساخت و دیگر مسائل پیرامون آن انجام شده و براساس مطالعات انجام شده، عوامل فیزیکی، شیمیایی، بیولوژیک و انسانی از جمله عوامل مهم آسیب به این بنای تاریخی است.

ایمانیان گفت: برای استحکام آجر بکار رفته در بنا از کلیسم استفاده کردند که این عامل مهم در رشد و تولید گلسنگ بر روی بنای گنبدقابوس به ویژه رکن گنبد بوده و به عنوان مهمترین آسیب موردتوجه کارشناسان و کاوشگران قرار گرفته‌است.

وی در خصوص عملیات مرمت بنا و حفاظت از آن بیان‌کرد: علف‌زدایی، پاکسازی بنا از علف‌ها، سم‌پاشی، بندکشی و استحکام‌بخشی شکاف‌ها از جمله مهمترین عملیات مرمت و حفاظت از بنای تاریخی گنبدقابوس است.

کارشناس مسئول میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری گلستان ابرازکرد: در سال ۸۵ از ترکیباتی مانند گچ بتا، پودر دندانپزشکی و دیگر ترکیبات برای ساخت ملات در استحکام و پوشش شکاف استفاده شد که در مطالعات جدید ترکیبات این ملات تغییر کرد و بیشتر از ترکیبات سنتی در ساخت ملات استفاده شد.

وی با بیان اینکه بنای تاریخی نیاز به پژوهش و مرمت دارد، یادآورشد: بسیاری از مردم منتظر هستند تا این بنای تاریخی از داربست‌های اطراف آزاد شود، اما به این نکته توجه ندارند که وجود این داربست‌ها به نوعی حفاظت از این بنای تاریخی است و تا پژوهش و مرمت کامل این بنای تاریخی که حفظ و نگهداری آن برای ما ارزش فراوانی دارد، این داربست‌ها، بنای تاریخی را محصور خواهند‌کرد.

ایمانیان خاطرنشان‌کرد: آنچه برای ما بسیار اهمیت دارد حفاظت از این گنجینه بیش از هزار ساله دوره آل‌زیار است که توانسته در برابر بسیاری از عوامل درونی و بیرونی مقاومت کرده و همچنان با صلابت بر روی تپه‌ای استوار بماند.

وی گفت: در حال حاضر نیز دانشگاه شهید بهشتی تهران نیز در حال مطالعه و تهیه طرح برای حفاظت از این بنای تاریخی به عنوان تنها بنای آجری جهان است.