به گزارش مجله خبری نگار،بیماری فشار خون بالا به حالتی گفته میشود که فشار سیستولیک بیشتر از ۱۴۰ میلی متر جیوه و فشار دیاستولیک بیشتر از ۹۰ میلی متر جیوه باشد. لازم به ذکر است که فشار خون نرمال را حدود ۸۰/۱۲۰ میلی متر جیوه در نظر میگیرند.
پرفشاری خون بیماری مزمنی است که در صورت عدم درمان میتوان مشکلاتی از قبیل نارسایی کلیوی، نارسایی قلبی، بیماریهای مزمن قلبی و همچنین سکته قلبی را ایجاد کند. احتمال ابتلا به این بیماری با افزایش سن، بیشتر خواهد شد. در سنین جوانی، مردان بیشتر از زنان به این بیماری مبتلا میشوند؛ ولی با افزایش سن، میزان درصد ابتلا به این بیماری در زنان بیشتر از مردان میشود.
فشار خون بالا در زنان میتواند یکی از عوارض بارداری نیز باشد. افرادی که به این بیماری مبتلا هستند، سه تا چهار برابر افراد سالم به بیماری قلبی – عروقی و حدود هفت برابر افراد سالم به حملات قلبی دچار میشوند. کنترل فشار خون میتواند از میزان مرگ و میر ناشی از سکتههای قلبی و همچنین نارساییهای کلیوی بکاهد. متأسفانه بیش از نیمی از افراد مبتلا به پرفشاری خون از بیماری خود اطلاعی ندارند.
عوامل مختلفی از جمله عوامل ژنتیکی و عوامل محیطی در بروز این بیماری نقش بسزایی دارد. افزایش وزن به خصوص چاقی شکم، خود عامل مهمی در ابتلا به این بیماری است. کاهش وزن در افرادی که وزن آنها ۱۰ درصد بیشتر از وزن ایده آل است، به طور چشمگیری میتواند باعث کاهش فشار خون شود. استعمال سیگار و افزایش دریافت مواد غذایی حاوی کلسترول و چربیهای حیوانی برای این افراد بسیار مضر است.
در بسیاری از افرادی که داروهای کاهش دهندهی فشار خون مصرف میکنند، عوارض جانبی بسیاری دیده میشود، به همین علت توصیه میگردد برای پیشگیری از عوارض جانبی این قبیل داروها و عدم مصرف آنها، افراد دارای اضافه وزن، به کاهش وزن خود مبادرت ورزند. به علاوه بهتر است این افرد، میزان فعالیت بدنی خود را افزایش داده و مصرف نمک و الکل را محدود کنند.
مصرف منابع غذایی حاوی کلسیم، پتاسیم و منیزیم در درمان پرفشاری خون بسیار مفید به نظر میرسند. شیر و فرآوردههای آن از جمله مواد غذایی بسیار مهم و با ارزشی هستند که از حدود ۴ هزار سال قبل از میلاد مسیح، توسط انسان استفاده میشده است. این گروه از مواد غذایی منبع خوبی از کلسیم، منیزیم و پتاسیم هستند. مصرف مداوم شیر و لبنیات به دلیل داشتن مقادیر کافی کلسیم مانع از ابتلا به سرطان روده بزرگ خواهد شد. در شیر نوعی اسید چرب به نام اسید لینولئیک کنژوگه (CLA) وجود دارد که حدود ۵۰ درصد از ابتلا به انواع سرطان میکاهد.
به علاوه این اسید چرب سیستم ایمنی را تقویت کرده و از بروز بسیاری از عفونتها میکاهد. شیر و فرآوردههای آن از نظر ویتامینهای تیامین (B ۱)، ریبوفلاوین (B ۲) و پانتوتنیک اسید بسیار غنی میباشند. وجود این ویتامینها جهت آزادسازی انرژی از مواد غذایی ضروری است. به همین دلیل مصرف شیر و لبنیات کم چرب در سالمندان بسیار توصیه میشود. در شیر پروتئینی به نام کازئین وجود دارد که نقش عمدهای در پیشگیری از پوسیدگی دندان ایفا میکند. به طوری که مصرف ۱۰– ۵ گرم پنیر بعد از هر وعدهی غذایی در حفظ سلامتی مینای دندان موثر است.
مصرف روزانه ۴-۲ لیوان شیر یا ماست کم چرب برای سلامت انسان بسیار مفید بوده و از بروز بسیاری بیماریها از جمله افزایش فشار خون، بیماریهای قلبی – عروقی، پوکی استخوان و هم چنین سرطان روده بزرگ پیشگیری خواهد کرد. مصرف مداوم شیر و فرآوردههای آن در دوران نوجوانی و جوانی، از درصد مرگ و میر ناشی از شکستگی لگن در دوران سالمندی بسیار میکاهد.
پروتئین موجود در شیر گاو بسیار با ارزش است و باعث تقویت سیستم ایمنی، محکم شدن استخوانها و کاهش فشار خون میشود.
نیاز یک فرد بالغ به کلسیم حدود ۱۲۰۰- ۸۰۰ میلی گرم در روز است. یک لیوان شیر حدود ۲۹۰ میلی گرم کلسیم، ۳۷۰ میلی گرم پتاسیم و ۳۳ میلی گرم منیزم دارد. یک لیوان ماست نیز حدود ۴۱۵ میلی گرم کلسیم، ۵۳۱ میلی گرم پتاسیم و ۴۰ میلی گرم منیزیم دارد. مصرف منابع غذایی حاوی پتاسیم مانند شیر، ماست، پنیر و سبزی جات (سیب زمینی) میزان نیاز به داروهای کاهش دهندهی فشارخون را کاهش میدهد. عنصر منیزیم نیز که در شیر و فرآوردههای آن وجود دارد، منجر به انبساط دیوارهی عروق شده و از تنگ شدن آن و در نهایت افزایش فشارخون پیشگیری میکند.
لازم به ذکر است که دریافت مکمل کلسیم به صورت قرص، برای درمان و پیشگیری از پرفشاری خون توصیه نمیشود، بلکه مصرف منابع طبیعی کلسیم در درمان و پیشگیری مؤثر است.
از آن جایی که شیر و لبنیات علاوه بر کلسیم، دارای دو عنصر مهم دیگر یعنی پتاسیم و منیزیم میباشند، مصرف آنها اثرات بسیار مطلوبی بر فشار خون به جای میگذارد. به علاوه مصرف چربی موجود در شیر و فرآوردههای آن نیز منجر به افزایش چربی خون و به دنبال آن افزایش وزن نمیشود. مصرف شیر و فرآوردههای آن در سنین نوجوانی و جوانی مانع از ابتلا، به افزایش فشار خون در سنین بالاتر میشود.
سبزیها از منابع غذایی مهم عنصر منیزیم هستند. در سنین سالمندی به دلیل وجود مشکلات دندانی، مصرف سبزی و میوه تا حدودی کاهش مییابد. کاهش منیزیم در بدن، عامل مهمی برای افزایش فشار خون است، به همین علت مصرف شیر و لبنیات در سنین سالمندی، منیزیم مورد نیاز بدن را تا حدودی تأمین مینماید.
مصرف ۴-۳ لیوان شیر یا ماست در طی روز، به همراه ۱۰- ۸ وعده میوه و سبزی مانع از افزایش فشارخون میشود و در درمان افراد مبتلا به این بیماری نیز مفید است.