حکم استشمام عطر برای روزه دار چیست؟

به گزارش مجله خبری نگار، اغلب مسلمانانی که روزه می‌گیرند، این سوال برایشان پیش می‌آید که آیا عطر روزه را باطل می‌کند یا خیر؟ در این مورد، نظرات متفاوتی وجود دارد.

برخی از علمای دینی به این مورد معتقد هستند که استفاده از عطر روزه را باطل نمی‌کند. زیرا عطر به صورت مستقیم به سیستم دستگاه گوارش وارد نمی‌شود و بر اساس قواعد دینی، هنگامی که چیزی وارد دستگاه گوارش شود، روزه را باطل می‌کند.

ماه رمضان یکی از ماه‌های پربرکت و مبارک برای مسلمانان است که افراد در این ماه روزه می‌گیرند و به عبادت خدا می‌پردازند. در این ماه، عطر زدن اصولی دارد که هنگام استفاده باید آن را رعایت نمود.

حکم عطر زدن در ماه رمضان برای روزه دار

در اسلام، عطر زدن و خوشبو بودن یکی از مستحبات به شمار می‌آید و پیامبراکرم (ص) در این مورد بسیار تاکید نموده و همواره به نمازگزاران سفارش می‌کرد که در برابر خدا همیشه خوشبو باشید. اما در ماه رمضان حکم عطر زدن چگونه است؟

بوییدن گل‌های معطر در اسلام هنگام روزه مکروه بوده، ولی عطر زدن هیچ مانعی ندارد و روزه‌داران میتوانند با اطمینان کامل، از عطر در ماه مبارک رمضان استفاده نمایند.

اما نکته‌ای که باید به آن اشاره کرد، این است که روزه‌داران تنها در حال اعتکاف نمیتوانند از عطر استفاده کنند.

قوانین اعتکاف سه روزه است، ولی بهترین زمان برای اعتکاف در ماه مبارک رمضان دهه سوم آن است. در کشور ایران روز‌های ۳ تا ۱۵ ماه رجب در بیشتر مساجد این مراسم برگزار می‌شود.

در تحریر الوسیله ج‌۱، ص:۲۷۲ چنین آمده است:

و منها – شم الریاحین خصوصا النرجس، و المراد بها کل نبت طیّب الریح، نعم لا بأس بالطیب فإنه تحفه الصائم، لکن الأولی ترک المسک منه، بل یکره التطیب به للصائم، کما أن الأولی ترک شم الرائحه الغلیظه حتی تصل الی الحلق.

۱- از جمله مکروهات روزه، بوییدن ریاحین است، مخصوصاً گل نرگس و مقصود از ریاحین هر گیاهی است که بوی خوش داشته باشد.

۲- عطر زدن مانعی ندارد، زیرا آن تحفه روزه‌دار است، لکن بهتر آن است که مشک را بکار نبرد، بلکه خوشبو شدن با مشک برای روزه‌دار مکروه است.

۳- بوییدن بوی غلیظ به طوری که به حلق برسد، بهتر است که ترک شود. (پرتال امام خمینی (ره))

نظر برخی از مراجع تقلید در مورد عطر زدن هنگام روزه

آیت الله مکارم شیرازی

آیت الله مکارم شیرازی زدن عطر برای فرد روزه‌دار را امری مستحب معرفی می‌کنند، اما استشمام گیاهان معطر را مکروه می‌دانند.

عطر زدن برای خانم‌ها در شرایطی که خارج از منزل هستند در دین اسلام نهی شده است. تنها در صورتی که به جهت از بین بردن بوی عرق باشد، استفاده از آن برای خانم‌ها در این شرایط مانعی ندارد.

آیت الله خامنه‌ای

آیت الله خامنه‌ای در پاسخ به این پرسش که عطر زدن در ماه رمضان برای فرد روزه‌دار چه حکمی دارد، استعمال آن را امری مستحب شمرده، اما بو کردن ریاحین (گیاهانی با بوی خوش) را مکروه اعلام کرده اند.

امام خمینی

امام خمینی در پاسخ این سوال که آیا عطر روزه را باطل میکند، نه‌تن‌ها آن را نهی نمی‌کنند، بلکه مستحب نیز می‌دانند. در توضیح المسائل ایشان احکام زیر درباره استفاده از عطر برای فرد روزه‌دار بیان شده است:

ایشان استفاده از مشک و خوشبو کردن با آن را برای فرد روزه دار مکروه می‌شمارند.
رسیدن هر نوع غبار غلیظ به حلق روزه را باطل می‌کند. البته در شرایطی که این غبار بی اختیار به حلق فرد روزه دار برسد، روزه او باطل نمی‌شود.
در شرایطی که باد غبار غلیظی ایجاد کند و فرد روزه دار مواظبت نکند و غبار وارد حلق او شود، روزه اش باطل می‌شود.
بهتر است بخار‌های غلیظی، چون سیگار و تنباکو و… به حلق فرد روزه دار نرسد؛ هر چند این موارد روزه را باطل نمی‌کنند.
در شرایطی که بخار‌های غلیظ در دهان به صورت آب در آیند و فرد روزه‌دار آن‌ها را فرو دهد، روزه او باطل می‌شود.

آیت الله سیستانی

از دیدگاه آیت الله سیستانی، استعمال عطر برای فرد روزه‌دار هیچ منعی ندارد. در نظر ایشان بوییدن بو‌های مختلفی، چون مواد غذایی، مواد گازدار و شوینده هم روزه را باطل نمی‌کند.

بوییدن و استشمام چه مواردی روزه را باطل می‌کند؟

یکی از مبطلات روزه رساندن غبار غلیظ به حلق است. تفاوتی نمی‌کند که این غبار از موارد حلال همچون آرد باشد و یا موارد حرام.
احتیاط واجب است که فرد روزه‌دار دود دخانیات همچون سیگار، قلیان و … را به حلق نرساند، ولی بخار غلیظ روزه را باطل نمی‌کند مگر اینکه در دهان فرد به صورت آب دراید و شخص فرو دهد.
اگر به دلیل وزش باد، گرد و غباری غلیظ پدید آید و شخص با اطلاع از آن مواظبت نکند و به حلق برسد، روزه‌اش باطل است.
اگر فرد فراموش کند که روزه است و یا بی اختیار غبار و یا موارد از این دست به حلق برساند، روزه اش باطل نمی‌شود.

چه زمانی اسپری و عطر زدن روزه را باطل می‌کند؟

زمانی که عطر و ادکلن را در هوا اسپری می‌کنید، یک مایع معطر در هوا پخش می‌شود؛ اگر همان لحظه آن مایع را بو کنید و آن وارد حلق شما شود، با توجه به این موضوع که خوردن و آشامیدن هر گونه چیزی منجر به باطل شدن روزه می‌شود، می‌تواند روزه شما را باطل نماید. اما در حال کلی خود استفاده از عطر و ادکلن و استشمام آن به هیچ عنوان باعث باطل شدن روزه نخواهد شد.

جمع‌بندی

با توجه به نظرات مراجع اسلامی استفاده از عطر در ماه مبارک رمضان به هیچ عنوان منعی ندارد و می‌توانید استفاده کنید. اما نکته‌ای که باید به آن توجه نمایید این است که عطر استفاده شده نباید گرد آن به داخل ریه برود، زیرا سبب باطل شدن روزه می‌شود.

با توجه به تعاریف بالا می‌توان نتیجه گرفت که:

از مکروهات بوییدن میتوان به گل نرگس اشاره نمود و هر گیاهی که بوی خوشی دارد.
عطر زدن به هیچ عنوان مشکلی ندارد، ولی در صورتی که از مشک استفاده نکنید. زیرا خوشبو شدن با مشک برای روزه‌دار مکروه است.
به هیچ عنوان نباید بوی غلیظ به حلق برسد، زیرا روزه را باطل می‌کند.

منبع: مینیمال پرفیوم