متزلزل مثل ۲ میلیون خانه روستایی

به گزارش مجله خبری نگار/خراسان: معاون وزیر راه و شهرسازی می‌گوید: «دو میلیون واحد روستایی داریم که با کوچک‌ترین زلزله بر سر مردم خراب می‌شود.» این آمار آقای معاون وزیر، دقیقا همان تصویری است که سال‌های متمادی در ذهن اغلب ما شکل گرفته است که هر گاه زلزله‌ای با شدت رخ می‌دهد، اولین آوار‌ها بر سر روستاییان فرود می‌آید. اگرچه در دو دهه اخیر، با تسهیلات مسکن روستایی، تعداد زیادی از این خانه‌ها و واحد‌های روستایی مرمت، بازسازی و مقاوم سازی شد، اما امروز از زبان معاون وزیر می‌شنویم که دو میلیون خانه روستایی با کوچک‌ترین زلزله بر سر ساکنان آن آوار می‌شود.

از زلزله سال ۵۸ قائن تا ۹۷ کرمانشاه

روایت آن چه معاون وزیر امروز آن را به زبان آورده، ماجرای تمام این سال‌های روستا‌های کشور است که مرور آماری میزان تخریب واحد‌های روستایی در زلزله ها، واقعیت دردناکی را پیش روی ما می‌گذارد. شهروند، آماری را در این زمینه گزارش کرده است: «در زلزله قائن که در سال ۵۸ رخ داد، ۲۰۰ روستا تخریب شدید داشت و ۱۵‌هزار واحد مسکونی تخریب شد. در زلزله رودبار و منجیل سال ۶۹ هم نزدیک به ۳۰۰ روستا به صورت کامل تخریب و ۲۰۰ هزار واحد مسکونی ویران شد. آمار ویرانی روستا‌ها در زلزله بوئین‌زهرا به ۶۴ روستا و تخریب خانه‌ها به ۵ هزار واحد مسکونی رسید و در زلزله زرند کرمان ۱۴۰ روستا تخریب و بالای ۸ هزار خانه خراب شد. آمار ویرانی روستا‌ها در ورزقان به ۲۴۵ روستا و ۱۸‌هزار واحد مسکونی رسید و در زلزله کرمانشاه ۱۹۳۰ روستا تخریب و ۱۰۴ هزار واحد مسکونی ویران شد.»

زلزله ۷.۵ ریشتری ژاپن چقدر قربانی داد؟

باید خدا را شاکر باشیم که با وضعیت مقاومت بنا‌ها و ساختمان‌های کشور، همچون ژاپن روی گسل‌های هولناک قرار نداریم. احتمالا کمتر کسی باشد که در فضای مجازی، تصویری از ماجرا‌های زلزله ماه قبل ژاپن را ندیده باشد.

زلزله‌ای هولناک با ۷.۵ ریشتر که ژاپن مقاوم با فناوری‌های پیشرفته ضد زلزله را آسیب پذیر نشان داد. آمار دو روز قبل (۲۸ ژانویه – ۸ بهمن) آناتولی می‌گوید، زلزله ماه قبل، تاکنون ۲۳۶ قربانی داشته و تعداد زیادی نیز همچنان مفقود هستند. دولت ژاپن اعلام کرد که در این زلزله ۷.۵ ریشتری در استان ایشیکاوا ۴۳ هزار و ۳۸۰ ساختمان آسیب دیده و بیش از ۱۴ هزار نفر به ۴۹۰ پناهگاه منتقل شده اند.

کرمانشاه، ۷.۳ ریشتر و ۳۰ هزار واحد تخریبی

در حالی که زلزله ۷.۵ ریشتری ماه قبل ژاپن را مرور می‌کنیم، به زلزله آبان ۹۶ کرمانشاه هم سرکی بکشیم، خالی از لطف نیست. زلزله ۷.۳ ریشتری ۲۱ آبان در ۱۱ کیلومتری بخش ازگله، ۳۲ کیلومتری شهرستان سرپل ذهاب در غرب مرکز کرمانشاه رخ داد که مجموعا ۶۲۰ نفر از هموطنانمان جان خود را از دست دادند و بیش از ۱۲ هزار نفر مجروح شدند. مدیرکل وقت دفتر بازسازی بنیاد مسکن کشور گفت: با ارزیابی ۹۴ هزار واحد، تعداد واحد‌های خسارت دیده در زلزله از ۳۰ هزار واحد به بیش از ۵۰ هزار واحد افزایش یافت. (ایرنا)

تخریب ۱۰۰ درصدی ۲۰ هزار واحد روستایی.

اما تعداد واحد‌های روستایی در زلزله کرمانشاه، آمار غم انگیزی داشت که معاون بازسازی روستایی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، تیرماه ۱۳۹۷ در مراسم بهره برداری از بازسازی این واحدها، این طور گفت: «در زلزله کرمانشاه بیش از ۳۰ هزار واحد مسکونی صد درصد تخریب شد که از این تعداد ۲۰ هزار واحد روستایی و بقیه واحد‌های شهری بود.» تازه این آمار مربوط به ۱۰۰ درصد تخریبی هاست که این مسئول، در همین صحبت‌ها اعلام کرد که در این زلزله ۶۰ هزار واحد مسکونی روستایی بر اثر زلزله نیاز به تعمیر پیدا کردند.

تسهیلات مقاوم سازی روستایی در دست انداز

در همین حال و در شرایطی که ۲ میلیون واحد روستایی در شرایط ناایمن قرار دارد، ارائه تسهیلات مقاوم سازی با وجود این که از آبان امسال از ۲۰۰ میلیون به ۳۵۰ میلیون با سود ۵ درصد افزایش یافت، اما روند پرداخت آن با دست انداز‌هایی مواجه است. ۷ بهمن (۳ روز قبل) باشگاه خبرنگاران، حال و احوال این تسهیلات را جویا شده که متاسفانه، پرداخت‌ها در کما بوده است؛ بهرامی یکی دیگر از روستاییان متقاضی وام ۳۵۰ میلیون تومانی اعلام کرد: «هر بار به بانک‌ها برای دریافت این تسهیلات مراجعه می‌کنیم، می‌گویند به ما چیزی ابلاغ نشده است. اگر ابلاغ نشده چرا هر بار مسئولان بنیاد مسکن اعلام می‌کنند که این هفته یا هفته بعد این تسهیلات پرداخت می‌شود.»

مقاوم سازی ۷۰ درصد تا پایان ۱۴۰۵.

اما شاید شنیدن این خبر هم در این شرایط بد نباشد که ۸ بهمن (سه روز قبل) رئیس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی گفت: تا پایان سال ۱۴۰۵، بیش از ۷۰ درصد از اماکن روستایی کشور مقاوم سازی خواهند شد.
صالحی البته دیدگاهش این است که حجم خسارات ناشی از زلزله بر بدنه مسکن روستایی کاهش یافته است. هم اکنون همه طرح‌های هادی ۴۰ هزار روستای بالای ۲۰ خانوار جمعیت در کشور، سند توسعه دارند و روستاییان از بلاتکلیفی در این بخش خارج شده‌اند.

رئیس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی با تاکید بر استفاده از فناوری‌های نوین در ساخت مسکن گفت: باید روش‌های سنتی در ساخت مسکن کنار گذاشته شود، زیرا ساخت و ساز به سبک فعلی دیگر صرفه اقتصادی ندارد.

وی با اشاره به مشکلات ساخت مسکن بعد از بروز حوادث طبیعی مانند سیل و زلزله اظهار کرد: در زمان بروز حوادث با بیشترین مشکلات مواجه هستیم، در این راستا کمیته تخصصی در بنیاد مسکن تشکیل شده تا طی مذاکرات با کشور‌های دیگر، فناوری‌های نوین مربوط به ساخت و ساز را وارد کشور کنند. صالحی ادامه داد: بنیاد مکلف شده است تا پایان برنامه هفتم توسعه حرکت جهادی در حوزه روستایی را به سرانجام برساند و جمعیت را در روستا‌ها ماندگار کند. صالحی اضافه کرد: طی سال‌های اخیر تورم، میزان بالای اجاره و رهن مسکن در تهران، مردم را به حاشیه شهر و روستا‌ها برده است، به طوری که روستا‌های اطراف تهران با تراکم جمعیت وحشتناکی مواجه هستند.