اندازه مردمک چشم، شاخص کلیدی خستگی شناختی است

به گزارش مجله خبری نگار، یک مطالعه اخیر که در مجله Computers in Human Behavior منتشر شده است، روش جدیدی را برای تشخیص خستگی شناختی از طریق انقباض مردمک چشم کشف کرده است. این یافته به ویژه در زمینه فعالیت‌های دیجیتالی طولانی مدت، مانند eSports، که نیاز به سطوح بالای کار ذهنی دارند، مرتبط است. محققان دریافتند که قطر مردمک چشم با شروع خستگی شناختی کاهش می‌یابد و یک شاخص قابل اندازه‌گیری از فشار روانی ارائه می‌دهد که همیشه توسط فرد احساس نمی‌شود.

محققان دانشگاه تسوکوبا در پی یافتن شکافی حیاتی در درک خستگی شناختی در طول فعالیت‌های دیجیتال، به ویژه ورزش‌های الکترونیکی، بودند. از آنجایی که تعاملات دیجیتال به طور فزاینده‌ای بر زندگی روزمره ما تسلط پیدا می‌کنند، ایجاد تعادل بین عملکرد و سلامت انسان در حوزه‌های فیزیکی و دیجیتال به یک چالش بزرگ تبدیل شده است. در حالی که استراتژی‌های فعالیت بدنی و تغذیه برای حفظ سلامت جسمی به خوبی مستند شده‌اند، استراتژی‌های مدیریت سلامت شناختی در طول فعالیت‌های دیجیتال طولانی مدت هنوز در مراحل ابتدایی خود هستند.

ورزش‌های الکترونیکی ترکیبی از فعالیت‌های فیزیکی و دیجیتال است که اغلب شامل فعالیت ذهنی شدید و طولانی مدت می‌شود. علیرغم مزایای شناختی بازی‌های متوسط، قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آن می‌تواند منجر به عوارض جانبی از جمله خستگی شناختی شود. در مطالعه جدید خود، محققان قصد داشتند دریابند که آیا گیمر‌ها می‌توانند خستگی شناختی خود را به طور دقیق درک کنند و شاخص‌های غیرتهاجمی بالقوه این خستگی را شناسایی کنند.

محققان ۳۵ شرکت‌کننده جوان از دانشگاه تسوکوبا و انجمن‌های بازی در آکیهابارا، ژاپن را استخدام کردند. این شرکت‌کنندگان به دو گروه تقسیم شدند: گیمر‌های معمولی که برای سرگرمی بازی‌های ویدیویی انجام می‌دادند و گیمر‌های حرفه‌ای که در ورزش‌های الکترونیکی رقابتی شرکت می‌کردند و مرتباً در مسابقات شرکت می‌کردند.

شرکت‌کنندگان قبل از آزمایش، یک پروتکل دقیق، شامل تجزیه و تحلیل ترکیب بدن و یک نظرسنجی پیش از آزمایش برای ارزیابی عادات بازی، سطح فعالیت بدنی و الگو‌های خواب خود را تکمیل کردند. در روز آزمایش، از آنها خواسته شد که از مصرف الکل، کافئین و ورزش خودداری کنند تا از شرایط فیزیولوژیکی مشابه اطمینان حاصل شود.

این آزمایش در یک محیط کنترل‌شده با دما و رطوبت استاندارد شده به ترتیب ۲۳ درجه سانتی‌گراد و ۵۰ درصد انجام شد. شرکت‌کنندگان به مدت سه ساعت متوالی در چادر‌های جداگانه فوتبال مجازی بازی کردند تا ثبات محرک‌های بصری حفظ شود.

در طول جلسه بازی، ضربان قلب با استفاده از یک مانیتور ضربان قلب قفسه سینه و قطر مردمک چشم با استفاده از یک ردیاب چشم که در پایین مانیتور قرار داشت، اندازه‌گیری شد. این تنظیمات امکان نظارت بر واکنش‌های فیزیولوژیکی را به صورت بلادرنگ و بدون وقفه در گیم‌پلی فراهم می‌کرد.

توانایی‌های شناختی شرکت‌کنندگان با استفاده از سه وظیفه خاص ارزیابی شد: وظیفه فلانکر، وظیفه استروپ و وظیفه سیمون. این وظایف برای اندازه‌گیری جنبه‌های مختلف عملکرد‌های اجرایی، مانند زمان واکنش و دقت پاسخ به محرک‌های بصری طراحی شده بودند. ارزیابی‌ها قبل از جلسه بازی و در فواصل ساعتی در طول جلسه انجام شد تا تغییرات در عملکرد شناختی در طول زمان پیگیری شود.

علاوه بر وظایف شناختی، شرکت‌کنندگان پرسشنامه‌هایی را برای ارزیابی احساسات ذهنی خود از لذت و خستگی با استفاده از مقیاس‌های آنالوگ بصری تکمیل کردند. وضعیت خلقی نیز با استفاده از یک مقیاس خلقی دو بعدی ارزیابی شد که حالت‌های روانی مختلفی مانند برانگیختگی و لذت را اندازه‌گیری می‌کند.

در ابتدا، بازیکنان معمولی پس از یک ساعت بازی، به ویژه در وظیفه‌ی فلانکر که توانایی کنترل تداخل جهت‌دار را اندازه‌گیری می‌کند، بهبود‌هایی در عملکرد اجرایی نشان دادند. با این حال، پس از دو ساعت، هم بازیکنان معمولی و هم بازیکنان حرفه‌ای کاهش عملکرد شناختی را نشان دادند. این کاهش خود را در افزایش زمان واکنش و کاهش دقت در وظایف شناختی نشان داد. جالب توجه است که این خستگی شناختی با احساسات ذهنی بازیکنان از خستگی مطابقت نداشت، که نشان‌دهنده‌ی گسستگی بین حالت‌های شناختی ادراک‌شده و واقعی است.

قابل توجه‌ترین یافته، کاهش قابل توجه قطر مردمک چشم پس از بیش از دو ساعت بازی مداوم بود. این کاهش در اندازه مردمک چشم، هم در گیمر‌های معمولی و هم در گیمر‌های حرفه‌ای مشاهده شد که نشان‌دهنده کاهش برانگیختگی فیزیولوژیکی است. قطر مردمک چشم توسط سیستم عصبی خودکار کنترل می‌شود و می‌تواند نشان‌دهنده تغییرات در بار شناختی و خستگی باشد. محققان دریافتند که قطر مردمک چشم با شروع خستگی شناختی کاهش می‌یابد، که نشان می‌دهد ممکن است شاخص قابل اعتمادی از خستگی ذهنی باشد.

علیرغم خستگی شناختی مشاهده شده و انقباض مردمک چشم، هیچ تغییر قابل توجهی در ضربان قلب یا سطح کورتیزول در طول جلسه بازی مشاهده نشد. عدم تغییر در نشانگر‌های سنتی استرس نشان می‌دهد که خستگی شناختی تجربه شده توسط بازیکنان با افزایش استرس فیزیولوژیکی همراه نبوده است. در عوض، انقباض مردمک چشم به یک شاخص حساس‌تر برای خستگی شناختی تبدیل شده است.

هم گیمر‌های معمولی و هم گیمر‌های حرفه‌ای افزایش لذت را در طول جلسه بازی گزارش کردند که با شروع خستگی شناختی همبستگی نداشت. احساس خستگی، همانطور که توسط پرسشنامه‌های ذهنی اندازه‌گیری شد، در گیمر‌های معمولی تا پس از سه ساعت بازی افزایش قابل توجهی نداشت و در گیمر‌های حرفه‌ای نسبتاً پایدار ماند. این اختلاف نشان می‌دهد که گیمر‌ها ممکن است کاملاً از زوال شناختی خود آگاه نباشند، که به طور بالقوه منجر به فشار بیش از حد بدون حتی متوجه شدن آن می‌شود.

محققان نتیجه گرفتند که قطر مردمک چشم یک نشانگر غیرتهاجمی امیدوارکننده برای تشخیص خستگی شناختی در طول فعالیت‌های دیجیتالی طولانی‌مدت مانند ورزش‌های الکترونیکی است. این یافته به ویژه برای توسعه استراتژی‌هایی برای مبارزه با خستگی دیجیتالی و ترویج شیوه‌های بازی سالم‌تر مرتبط است. این مطالعه بر اهمیت معیار‌های فیزیولوژیکی عینی نسبت به گزارش‌های شخصی ذهنی در درک خستگی شناختی و تأثیر آن بر عملکرد و سلامت تأکید می‌کند.

با این حال، این مطالعه محدودیت‌های خود را نیز داشت. حجم نمونه نسبتاً کوچک بود و آزمایش در یک محیط کنترل‌شده انجام شد که ممکن است به‌طور کامل منعکس‌کننده شرایط دنیای واقعی نباشد. علاوه بر این، این مطالعه بر روی نوع خاصی از بازی‌های eSports، یعنی فوتبال مجازی، متمرکز بود و نتایج ممکن است در ژانر‌ها یا زمینه‌های دیگر بازی متفاوت باشد.

تحقیقات آینده می‌تواند با بررسی انواع دیگر فعالیت‌های دیجیتال، شامل طیف متنوع‌تری از شرکت‌کنندگان، و آزمایش آنها در محیط‌های دنیای واقعی، این یافته‌ها را گسترش دهد. بررسی تأثیر شرایط مختلف بازی، مانند استرس رقابتی و تعاملات اجتماعی، همچنین می‌تواند درک عمیق‌تری از پویایی خستگی شناختی ارائه دهد.