۱۸+ برای کودکان؟! تاملی به واکنش داریوش فرضیایی به ساسی مانکن

به گزارش مجله خبری نگار، در حالی رسانه‌ها هر روز ابعاد تازه‌تری از دعوای ساسی مانکن و عمو پورنگ را بازتاب می‌دهند که پیش از آن باید از خود بپرسیم چرا باید ویدیو‌های این خواننده خارج نشین آن‌قدر‌ها طرفدار پیدا کند و برای ما حاشیه‌ساز باشد که حالا نگران شویم، این معلم بی‌اخلاق با این آثار بی‌محتوا و زننده مبادا کودکانمان را به انحراف بشکاند. در حالی داریوش فرضیایی، از آخرین موزیک ویدیوی ساسی مانکن عصبانی است و آن را بی‌وجدانی و فاجعه می‌خواند که سال‌هاست، دنیای کودکانمان از این بلاهت‌ها پرشده و داستان امروز و دیروز نیست. از هم‌صدایی معلمان و دانش‌آموزان در مدارس با آهنگ‌های ساسی مانکن گرفته تا کاربرانی که با تقلید از این خواننده تلاش می‌کنند در فضای مجازی برای خود طرفدار بخرند. تقلیدی که توانسته کم‌کم ذائقه و فرهنگ کودکانمان را به‌شدت تغییر دهد.

ساسی مانکن کیست؟

ساسی مانکن در تمام آهنگ‌هایی که در سال‌های اخیر تولید کرده، از الفاظ و عناصر بصری سکسوالیته و ۱۸+ استفاده کرده است، اما این بار در آهنگ جدید خود «برادران لیلا»، به‌صورت مستقیم و علنی به ۱۸+ بودن محتواهایش اعتراف کرده و آن را با المان‌هایی که برای کودکان و نوجوانان جذاب و خاطره‌انگیز است، به نمایش گذاشته است.

حقیقت آن است که ساسان حیدری معروف به ساسی مانکن در اندازه‌ای نیست که بخواهد برای فرهنگ ایرانی جلوداری کند. خواننده خارج‌نشین با تبلیغات گسترده‌ای که روی او انجام شده است، توانست در عالم فرهنگ، پول بیشتری خلق کند و همین خلق پول اعتبار بیشتری را برای او به همراه داشته است و در فضای بی‌تفاوتی اهالی فرهنگ و رسانه برای مقابله با این فرهنگ هژمونیک، توانسته به ذهن کودکانمان نفوذ کند و حالا نظام فرهنگی کشور به دردی مبتلا شده است که برای درمانش باید هزینه بیشتری متحمل شود.

زندگی امروز بدون رسانه یعنی هیچ

در دنیای امروز رسانه‌ها جزء لاینفک زندگی بشر به شمار می‌آیند. نقش این ابزار‌های تکنولوژیک تا حدی است که در بسیاری از جنبه‌های فعالیت اجتماعی و فردی ما دخالت و نقش اساسی دارند و بر طرز تفکرات، علایق و ایدئولوژی مخاطبانش تأثیر می‌گذارند.

گیتی خامنه مجری برنامه کودک معتقد است، تلویزیون یکی از رسانه‌های پرطرفدار در خانواده و به‌خصوص در میان کودکان و نوجوان است که به علت فراغت بیشتر کودکان و مسئولیت‌های کمتر در زندگی‌شان نقش مهمی در ایجاد الگوی ذهنی، رفتار و ارتباطی کودکان ایفا می­‌کند.

دغدغه کودکان امروز تغییر کرده

خامنه می‌گوید: در دنیایی که هنجارهایش زیرورو شده و رشد تکنولوژی باعث شتاب گرفتن تحولات عمیقی شده است، دریافتن و درک آن‌ها گاه از توان و عهده ما خارج است؛ کودکان ما هم به تبعیت از همه این تغییرات دستخوش دگرگونی‌های کوچک و بزرگی می‌شوند که نسل آن‌ها را با نسل هم‌سن‌وسالانشان در زمان‌های دیگر متفاوت می‌کند و دغدغه آن‌ها را نیز تغییر داده است. تعابیر تازه وضع‌شده زیادی در رابطه با پرورش کودکان باعث می‌شود با مواردی در دنیای کودکان مواجه شویم که در عالم کودکی کودکان دیروز کوچک‌ترین نشانی از آن نبود.

با توجه به آنچه خامنه از آن به‌عنوان تعابیر تازه در تربیت کودکان یاد می‌کند می‌توان به ریتم و موزیکال بودن برنامه‌ها اشاره کرد. در میان برنامه‌های کودک تلویزیونی آن برنامه‌هایی بیشتر مورد اقبال کودکان قرار می‌گیرند که علاوه بر دارا بودن فضای کودکانه، محتوای شاد و موزیکال داشته باشند، چراکه ریتم برای کودکان جذاب است و فضای کودکانه همراه موزیکال به کودکان اجازه می‌دهد با عامل اجرای برنامه همراهی و همذات‌پنداری داشته باشند.

الگویی به نام آیتم‌های نمایشی موزیکال

این برنامه‌ها آنچنان ظرفیتی برای آموزش و آگاه‌سازی مخاطبان دارا هستند که می‌توانیم از همین قالب آیتم‌های نمایشی موزیکال که در سال‌های قبل پرداخت به آن‌ها هم کم نبوده مفاهیم زیادی را به کودکان آموزش دهیم. برنامه‌هایی مانند برنامه عمو پورنگ که سال‌هاست جای خالی آن در تلویزیون احساس می‌شود. برنامه عمو پورنگ با توجه به ارائه جذابیت‌های موردپسند مخاطبان بویژه کودکان در همان سال‌های نمایش خود توانست تعداد بینندگان زیادی داشته باشد. برنامه‌ای که با توجه به ساختار جذاب خود این قابلیت را داشت تا محتوای ارائه شده در این برنامه‌ها به سهولت توسط مخاطبانش موردپذیرش قرار گیرد و بعد‌ها به شکل الگو در رفتار کودکان خود را نشان دهد.

همان‌طور که علی زارعان تهیه‌کننده و نویسنده مجموعه‌های کودک و نوجوان معتقد است برنامه‌های تلویزیونی آنچنان ظرفیت دارند که می‌توانیم مفاهیم اخلاقی را برای کودکان جذاب کنیم. او با اعتقاد به این نکته که مفاهیم اخلاقی ذاتاً جذاب نیستند، می‌گوید: مفاهیم اخلاقی ذاتاً جذاب نیستند و جزء باید‌های زندگی هستند و انسان ذاتاً از آن می‌گریزد. خود مفاهیم اخلاقی جذاب نیستند و نوع ارائه آنهاست که آن‌ها را جذاب می‌کند.

مثلاً نظم ذاتاً یک سختی دارد و مخاطب خردسال می‌خواهد از آن بگریزد، ولی نوع نگرشی که ما به کودکان می‌دهیم او را مجاب به تبعیت از این گزینه اخلاقی می‌کند، ولی خود عنصر اخلاق با خودمحوری خردسالانه و کودکانه در تعارض است. باید خیلی آرام و منطقی این مسیر طی شود تا آن را بپذیرند.

آنچه برای خود می‌پسندی برای دیگران هم بپسند

یکی از مسائل مهم در امر تنظیم مقررات محتوا در برنامه‌های تلویزیونی، وجود دستورالعمل جامع، دقیق و روشن بر مبنای قوانین مربوط است که ضمن تأکید و ادای احترام به شأن و حرمت آزادی بیان در تولید و عرضه در قبال جامعه و هنجار‌ها و ملاحظات فرهنگی و اجتماعی تأکید دارند و بر اساس آن محدودیت‌ها و مقرراتی در این زمینه وضع می‌شوند.

در کشور امریکا و فرانسه بر اساس دستورالعمل تدوین‌شده درصورتی که محتوا، شامل مواردی با احتمال آسیب به مخاطبان بیمار یا حساس یا افراد کم سن و سال به خصوص برای کودکان باشد، اطلاع‌رسانی و هشدار مجری برنامه به این دسته از مخاطبان الزامی است و برنامه‌های تلویزیونی بر اساسی محتوا درجه‌بندی و رده سنی آن مشخص می‌شود.

در امریکا، پخش برنامه‌های مستهجن و ناسزاگو و برنامه‌های وقیح از ساعت ۱۰ تا ۶ صبح ممنوع است و پخش آن مجازات دارد. ممنوعیت‌های پخش صحنه‌های نامناسب برای کودکان از تلویزیون در امریکا درحالی‌که شامل قوانین و مقررات است، این کشور در مقابل محتوای نامناسب و شنیع ساسی مانکن که از امریکا برای کودکان ایرانی تدارک می‌بیند حمایت می‌کند و انتظار بی‌جایی نیست که حکایت تتلو در ترکیه و دیپورت او به ایران برای ساسی مانکن هم محقق شود.

منبع: ایران