نگاه‌ها و اقدامات تحولی برای ۱۶.۵ میلیون دانش آموز

به گزارش مجله خبری نگار/خراسان: سال تحصیلی جدید، امروز در حالی برای ۱۶.۵ میلیون دانش آموز آغاز می‌شود که اگرچه وزیر جدید آموزش و پرورش از اقدامات تحولی به ویژه در عرصه مدارس دولتی سخن می‌گوید، اما این یک امر روشن و مبرهن است که مسائل و کاستی‌های حوزه آموزش و پرورش یک ساله و در کوتاه مدت پدید نیامده است که بشود آن را در کوتاه مدت برطرف کرد.

حرفش هم جذاب است چه رسد به عمل

البته که حرف‌ها و اقدامات وزیر جدید را درباره نگاه‌های تحولی و گام‌های تازه برای ایجاد تحول در نظام آموزش و پرورش باید ستود، اما در کنار این ستایش، این نگرانی نیز وجود دارد که نکند این ایده‌ها و حرف‌ها زودگذر باشد و عن‌قریب به فراموشی سپرده شود. از آن جا که باید با «امید» زیست، بنابراین به اقدامات جدید وزارتخانه آموزش و پرورش نیز امید می‌بندیم و انتظار داریم که این اقدامات در گام‌ها و اقدامات آتی، با قوت تداوم یابد. یکی از این موارد، خبر‌های جدید آقای وزیر است که در برهوت کیفیت و رهاشدگی مدارس دولتی، حتی حرفش هم زیبا و جذاب است، اگرچه این موارد به مرحله اقدام هم رسیده است.

تغییر ۲۰ هزار مدیر مدرسه

اما این موارد چیست؟ نخستین آن را وزیر آموزش و پرورش دو روز قبل این گونه مطرح کرد: «امسال نزدیک به ۲۰ هزار مدیر مدرسه تغییر کردند تا در مدارس تحول ایجاد کنند، همچنین ۷ هزار مدرسه در مسیر تحول شناسایی شدند که امسال در ۵ هزار مدرسه فعالیت‌های خود را آغاز خواهیم کرد.» رضا مراد صحرایی که حرف‌ها و اقداماتش نشان می‌دهد، برای مدارس دولتی برنامه دارد، گفته است: «تمامی مدارس شناسایی شده در مسیر تحول مدارس عادی و دولتی هستند، ان‌شاءا... روحیه تحولی به این مدارس برده می‌شود و شاهد الگوسازی برای تمامی مدارس کشور خواهیم بود.»

سال تحصیلی جدید و ۳ چالش ریشه‌ای

به هر روی سال تحصیلی جدید از امروز اول مهر در حالی آغاز می‌شود که به اذعان کارشناسان، آموزش و پرورش سال‌ها و مدت‌های مدید است که با چالش‌های تاریخی مواجه است:

۱- نیروی انسانی

۲-منابع مالی

۳- کم کیفیتی مدارس دولتی

ما برای بررسی این موضوعات، به سراغ علی اللهیار ترکمن می‌رویم که طی سال‌های ۹۶ تا ۱۴۰۰ مسئولیت معاونت توسعه مدیریت و پشتیبانی وزارت آموزش و پرورش را عهده دار بوده است.

الگوی کیفیت نداریم

از اللهیار ترکمن درباره چالش کیفیت مدارس دولتی می‌پرسم که او این آسیب را این طور تحلیل می‌کند: بررسی این موضوع، ابعاد گسترده‌ای در خود دارد که موضوعاتی هم، چون جذب نیروی انسانی، تامین معیشت معلم، روش‌های آموزش و محتوای آموزشی، فضای کالبدی مدرسه، نحوه اداره مدرسه و جذب مشارکت صاحب‌نظران در مسئله کیفیت مدارس دولتی نقش دارد. اما در یک نگاه کلی، ما برای تحقق این امر نیازمند یک الگوی کیفیت بخشی هستیم. در حال حاضر ما در آموزش و پرورش از نبود یک مدل و الگو برای ایجاد و توسعه کیغفیت رنج می‌بریم. سند تحول بنیادین آموزش و پرورش نیز به همین منظور تدوین شد که این مدل و الگو را ارائه کند، اما این مدل هیچ گاه طراحی و اجرایی نشده است و مادامی که آموزش و پرورش در این زمینه اقدام و در یک فرایند تدریجی آن را اجرایی نکند نمی‌توان خلق الساعه به رخداد یک اتفاق مثبت و نتیجه بخش در کیفیت بخشی به مدارس دولتی امیدوار بود.

اللهیار ترکمن تاکید می‌کند: آموزش و پرورش باید به سمت و سوی طراحی این الگو مبتنی بر سند تحول آموزش و پرورش و اجرای همه جانبه آن حرکت کند که البته تحقق این امر، مستلزم حذف مداخلات بیرونی علیه آموزش و پرورش به ویژه از سوی مجلس شورای اسلامی است.

درد کمبود نیروی انسانی و بودجه

اللهیار ترکمن معتقد است: در حال حاضر، مهم‌ترین چالش‌های آموزش و پرورش دو موضوع کمبود نیروی انسانی و نبود منابع کافی مالی است. او می‌گوید: این دو چالش همیشه گریبان‌گیر وزارتخانه آموزش و پرورش بوده است و تا زمانی که این آسیب‌ها برای این وزارتخانه راهبردی مرتفع نشود ما نمی‌توانیم در یک بستر مناسب برای حرکت به سوی اهداف متعالی حرکت کنیم.