شاهد زیست‌جهان ایمانی در سریال «عاشورا» هستیم

به گزارش مجله خبری نگار/ایران: پخش هفتگی مینی‌سریال ۷ قسمتی «عاشورا» به کارگردانی هادی حجازی‌فر از شبکه یک سیما آغاز شده است. این سریال که نسخه مطول فیلم سینمایی «موقعیت مهدی» است هر هفته جمعه‌شب‌ها ساعت ۲۲ روی آنتن می‌رود. در سریال «عاشورا» بخشی از مجاهدت‌های فرمانده لشکر۳۱ عاشورا، شهید مهدی باکری و برادرش حمید باکری به تصویر کشیده می‌شود. نسخه سینمایی این سریال در چهلمین جشنواره فیلم فجر برنده پنج جایزه از جمله سیمرغ بلورین بهترین فیلم شد و توانست در اکران هم عنوان پرفروش‌ترین فیلم دفاع مقدس تاریخ سینمای ایران را از آن خود کند. این اثر مورد تمجید رهبر معظم انقلاب نیز قرار گرفته است.

هادی حجازی‌فر، ژیلا شاهی، وحید حجازی‌فر، معصومه ربانی‌نیا، وحید آقاپور و روح‌الله زمانی بازیگران سریال عاشورا را تشکیل می‌دهند. به باور نعمت‌الله سعیدی، سریال‌هایی مانند عاشورا این توانایی و قابلیت را دارند که ذهن مخاطب را درگیر خود کنند. این نویسنده و منتقد تأکید می‌کند: باید به سمت نمایش سریال‌هایی در تلویزیون برویم که علاوه بر سرگرم‌سازی، ذهن مخاطبان را نیز با خود درگیر کنند. فکر می‌کنم این سریال‌ها برای مخاطبان هم جذابیت بیشتری داشته باشند.

سرگرمی‌سازی به تنهایی کافی نیست

وی با تأکید بر اینکه سرگرم کردن مخاطب به تنهایی کافی نیست، می‌گوید: امتیاز سریال‌هایی مانند عاشورا در این است که بیشتر از آنکه جذابیت تولید کنند به دنبال ایجاد معنویت هستند. برخی از آثار نمایشی نفرت تولید می‌کنند، در حالی که از سریال عاشورا مفاهیمی همچون عشق متبادر می‌شود. سعیدی تصریح می‌کند: بسیاری از مخاطبان تلویزیون به قهرمانان دفاع مقدس تعلق خاطر دارند. از سوی دیگر باید به نیاز مخاطبان حزب‌اللهی تلویزیون هم توجه کرد. این طیف از مخاطبان دوست دارند شاهد سریال‌هایی از تلویزیون باشند که با اعتقادات و ارزش‌هایشان همخوانی داشته باشد.

مخاطب تلویزیون نکته‌سنج و سختگیر است

این نویسنده و روزنامه‌نگار تأکید می‌کند: این نکته را هم باید در نظر داشت که مخاطب امروزی تلویزیون بسیار نکته‌سنجو سختگیر است. مخاطبی که سریال عاشورا را دنبال می‌کند به مراتب سختگیرتر از کسانی است که به سینمای هالیوود علاقه دارند. این مخاطب، معیار‌ها و خطوط قرمز زیادی برای خودش تعریف کرده است.

پرداختی زیباشناسانه به جذابیت‌های زندگی شهید باکری

وی درباره نقاط قوت سریال عاشورا نیز اظهار می‌دارد: در این سریال شاهد زیست‌جهان ایمانی هستیم و زیبایی‌های زندگی یک شهید هنرمندانه در آن به تصویر کشیده شده است. یکی از نقاط قوت سریال، پرداخت زیباشناسانه به جذابیت‌های زندگی شهید باکری است. برای مثال در بخش‌هایی از سریال تقوای شهید باکری را می‌بینیم.

ضرورت پرداخت به فرماندهان دفاع مقدس

سعیدی با تأکید بر ضرورت پرداخت به زندگی فرماندهان دفاع مقدس بیان می‌کند: ساخت فیلم و سریال با محوریت فرماندهان و قهرمانان جنگ یک ضرورت است. هر کشوری اگر نتواند تاریخ خودش را روایت کند دچار بی‌هویتی می‌شود. اصولاً تاریخ تا وقتی تعریف نشود اصلاً وجود ندارد. گذشته زمانی وجود و هویت پیدا می‌کند که روایت شود.

این نویسنده و منتقد اذعان می‌کند: متأسفانه در حوزه روایت‌گری انقلاب ضعف داریم. روایت تاریخ انقلاب اسلامی به نوعی قدسی است و با روایت‌های دیگر تفاوت‌های اساسی دارد؛ بنابراین نباید توقع داشت هر هنرمندی از پس روایت تاریخ انقلاب بربیاید. یکی از ضعف‌های عمده ما عدم روایت زندگی فرماندهان دفاع مقدس است. بسیاری از اتفاقات عادی که در تاریخ انقلاب اسلامی رخ داده، از اوج رخداد‌های جبهه مقابل هم هیجان‌انگیزتر بوده است. نمونه بارز آن زندگی شهید حاج قاسم سلیمانی است. واقعیت‌های زندگی این شهید به اندازه کافی برای روایت جذابیت دارد. وی ادامه می‌دهد: مدیریت نهاد‌های فرهنگی یک کار تخصصی و متفاوت است. در مدیریت فرهنگی مشکلات شدیدی داریم، چراکه در عرصه فرهنگ باید رویکرد تهاجمی داشت نه دفاعی و از هنرمندان متعهد حمایت کرد.

باید آرمان‌سازی کنیم

سعیدی تأکید می‌کند: ذهن نیاز به الگو دارد و ما به اسوه احتیاج داریم. برندسازی در شیعه بسیار ریشه‌دار است. ما باید بر اساس اعتقادات‌مان آرمان‌سازی کنیم و پرداخت به زندگی فرماندهان و شهدای دفاع مقدس در همین راستا است.

این منتقد درباره ویژگی‌های آثار نمایشی ژانر دفاع مقدس توضیح می‌دهد: سینمای دفاع مقدس با سینمای جنگی دنیا یک تفاوت ماهوی دارد که باید در آن عمیق شد. به‌عنوان مثال سینمای جنگی دنیا پیروزی‌محور و اصل بر این قرار گرفته است که قهرمان قصه به پیروزی ظاهری برسد، اما سینمای دفاع مقدس ما شهادت‌محور و حتی ممکن است راوی شکست باشد. در این سینما مفاهیمی همچون معاد اصالت دارد، در حالی که در سینمای جنگی دنیا چنین مفاهیمی وجود ندارد.

زیست‌جهان متفاوت قهرمانان دفاع مقدس

وی می‌افزاید: در سینمای جنگی جهان کار‌های موفق فیلم‌هایی هستند که قهرمان قصه در اوج جنگ، کشتار و ویرانی به زندگی خودش معنا می‌دهد، در حالی که زیست‌جهان قهرمان فیلم‌های دفاع مقدس کاملاً متفاوت است. سعیدی تأکید می‌کند: فیلم موقعیت مهدی و عاشورا به‌عنوان نسخه تلویزیونی‌اش از این منظر آثار ارزشمندی محسوب می‌شوند که یک زیست‌جهان متفاوت را روایت می‌کنند. در این آثار شاهد یک زیست‌جهان ایمانی هستیم. به نظر من همان‌طور که فیلم موقعیت مهدی در زمان اکران با استقبال خوب علاقه‌مندان سینما مواجه شد، در تلویزیون هم همین اقبال را از سوی مردم خواهد دید.