جزئیات طرح مجلس درباره پهپاد‌های غیرنظامی

به گزارش مجله خبری نگار،ابوالفضل عمویی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی با اشاره به جلسه امروز این کمیسیون گفت: جلسه امروز کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی به بررسی طرح "نحوه واردات، تولید و بهره برداری از پرنده‌های هدایت پذیر با کاربری غیرنظامی" اختصاص داشت.

وی با بیان اینکه این طرح توسط تعدادی از نمایندگان تهیه شده و به کمیسیون امنیت ملی ارجاع شده است، افزود:در این جلسه نمایندگانی از سازمان هواپیمایی کشوری، ستاد کل نیرو‌های مسلح، پدافند هوایی ارتش، سازمان هوا و فضای سپاه پاسداران، مرکز همکاری‌های علم و فناوری ریاست جمهوری، وزارتخانه‌های اطلاعات، دفاع و کشور و مرکز پژوهش‌های مجلس حضور داشتند و نقطه نظرات خود درباره الزامات ساماندهی بهره مندی از پهپاد‌ها در کشور و طرح پیشنهادی ارائه کردند.

سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس بیان کرد:با توجه به اینکه در کمیسیون‌های داخلی دولت هم اقدامات حقوقی برای تدوین لایحه‌ای با موضوع مشابه برای ارائه به مجلس در آینده نزدیک در جریان است، در این جلسه مقرر شد که برای اشتراک نظر، اقدامات لازم برای هم افزایی دولت و مجلس در تصویب قواعد حقوقی ساماندهی بهره برداری از پهپاد در کشور صورت بگیرد.

محمد رشیدی عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی روز (چهارشنبه ۵ بهمن ماه سال گذشته) قوه مقننه طرح نحوه واردات، تولید و بهره برداری از پرنده‌های هدایت‌پذیر با کاربرد غیرنظامی را اعلام وصول کرد.

در ادامه متن طرح نحوه واردات، تولید و بهره‌برداری از پرنده‌های هدایت‌پذیر با کاربرد غیرنظامی را می‌خوانیم:

ماده ۱) پرنده‌های هدایت پذیر، پرنده‌هایی هستند که با قابلیت کنترل توسط کاربر ویا سیستم هوشمند از قبیل اتوپایلوت، هوش مصنوعی به پرواز در می‌آیند.

ماده ۲) به منظور سیاست گذاری و تعیین ضوابط و مقررات برای موسسات و شرکت‌های وارد کننده، تولید کننده، عرضه و ارائه خدمات هوایی و تحقیقاتی با کاربرد غیر نظامی هیات سیاست گذاری پرنده‌های هدایت پذیر با اعضای زیر تشکیل می‌گردد.
١- رئیس سازمان هواپیمایی کشوری (به عنوان رئیس)
۲- نماینده ستاد کل نیرو‌های مسلح
۳- نماینده وزارت کشور
۴- نماینده وزارت صمت
۵- نماینده وزارت اطلاعات
۶- نماینده وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح
۷- نماینده سازمان اطلاعات سپاه
۸- نماینده نیروی انتظامی
۹- نماینده قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء (ص).
تبصره: آیین نامه داخلی هیأت توسط سازمان هواپیمایی کشوری تدوین و به تصویب هیأت خواهد رسید.

ماده ۳) واردات هرگونه پرنده هدایت پذیر غیرنظامی با هر کاربردی از جمله تفریحی، ورزشی، خدماتی و تحقیقاتی ممنوع است.
تبصره: در موارد ضروری با مجوز وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح و هماهنگی وزارت اطلاعات و با رعایت استاندارد‌های اعلامی از سوی هواپیمایی کشور واردات امکانپذیر خواهد بود.

ماده ۴) ساخت و تولید انواع پرنده‌های هدایت پذیر تفریحی، ورزشی و خدماتی غیر نظامی صرفا توسط شرکت‌ها و مؤسساتی که از سوی سازمان هواپیمایی کشوری دارای پروانه فعالیت هستند پس از تأیید هیات سیاست گذاری پرنده‌های هدایت پذیر امکان پذیر می‌باشد.

ماده ۵) مالکیت اشخاص حقیقی و حقوقی نسبت به پرنده‌های هدایت پذیر مجاز است و بهره برداری از آن‌ها تحت نظارت شرکت‌ها و موسسات دارای پروانه فعالیت از سازمان هواپیمایی کشوری خواهد بود.

ماده ۶) صدور پروانه فعالیت برای شرکت‌ها و مؤسسات وارد کننده، تولید کننده، تحقیقاتی و ارائه دهنده خدمات با رعایت مفاد آیین نامه اجرایی این قانون با سازمان هواپیمایی کشوری می‌باشد.

ماده ۷) عرضه پرنده‌های هدایت پذیر تفریحی، ورزشی، خدماتی، تحقیقاتی با کاربرد غیر نظامی صرفا از طریق شرکت‌ها دارای پروانه و یا نمایندگی مجاز امکان پذیر می‌باشد.

ماده ۸) بهره برداری از پرنده‌های هدایت پذیر تفریحی ورزشی در مناطق تعیین شده با نظارت وزارت ورزش و جوانان برای عموم آزاد و در خارج از این مناطق ممنوع می‌باشد.

ماده ۹) واردات، تولید و بهره برداری از پرنده‌های هدایت پذیر اسباب بازی برابر ضوابط خرید و فروش وسایل اسباب بازی و مقررات صنفی مربوطه است.

ماده ۱۰) بهره برداری از پرنده‌های هدایت پذیر اسباب بازی صرفا در نقاطی که توسط شهرداری‌ها در سراسر کشور با هماهنگی شورای تأمین استان و در استان البرز و تهران قرارگاه ثارالله و با رعایت الزامات سازمان هواپیمایی کشوری تعیین می‌گردد، مجاز خواهد بود. تبصره: نقاط قابل بهره برداری در استان‌های تهران و البرز توسط قرارگاه ثارالله (عج) تعیین خواهد شد.

ماده ۱۱) پرنده‌های هدایت پذیر با کاربردی امور خدماتی، تحقیقاتی، تفریحی و ورزشی باید دارای سند مالکیت و شماره شناسایی بوده و مجهز به سیستم‌های رهگیری و کنترلی، به منظور امکان رهگیری آن‌ها در حین پرواز باشند.

تبصره ۱: مسئولیت صدور سند مالکیت و تعیین شماره شناسایی بر عهده سازمان هواپیمایی کشوری و تجهیز آن‌ها به سیستم‌های رهگیری و کنترلی و همچنین تعریف فضای ممنوعه کشور در نرم افزار رهگیری و کنترلی آنها، بر عهده شرکت‌های تولیدکننده خواهد بود.

تبصره ۲: نصب سیستم‌های رهگیری و کنترلی در پرنده‌های هدایت پذیر وارداتی با شرکت‌های وارد کننده و تحت نظارت سازمان هواپیمایی کشوری و با هماهنگی وزارت اطلاعات می‌باشد.

تبصره ۳: ستاد کل نیرو‌های مسلح با تشکیل کارگروه فنی با حضور نمایندگان وزارت اطلاعات، وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح، ارتش جمهوری اسلامی ایران، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نیروی انتظامی و وزارت کشور می‌تواند نسبت به طراحی و تولید سیستم‌های رهگیری و کنترلی و سامانه دریافت داده‌های آن اقدام نماید.

ماده ۱۲) هرگونه تغییر در رنگ، بدنه، موتور و مشخصات فنی پرنده صرفا با کسب مجوز از سازمان هواپیمایی کشوری امکان پذیر است.

ماده ۱۳) انجام عملیات داده برداری به وسیله پرنده‌ها به منظور اخذ و برداشت اطلاعات مکانی از جمله نقشه برداری، فتوگرامتری هوایی، ژئوفیزیک هوایی (رادیو متری)، مغناطیس سنجی، گرائی سنجی، لیزر سنجی ومادون قرمز برابر قوانین و مقررات مربوط امکان پذیر است.

ماده ۱۴) واردات، خرید وفروش پرنده‌های هدایت پذیر بدون سرنشین و کلیه ادوات و تجهیزات آن‌ها بدون مجوز موضوع این قانون به عنوان کالای قاچاق محسوب شده و مرتکبین مطابق قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مورد پیگرد قانونی قرار می‌گیرند.

ماده ۱۵) هرکس پرنده‌های موضوع این قانون را بدون مجوز مالکیت، حمل و نگهداری نماید ضمن توقیف و ضبط دستگاه، مرتکب به مجازات تعزیری درجه هفت محکوم خواهد شد.

ماده ۱۶) هرکس پرنده‌های موضوع این قانون را بدون مجوز در حریم هوایی کشور جمهوری اسلامی ایران به پرواز در آورد، ضمن توقیف یا ضبط دستگاه، مرتکب به مجازات تعزیری درجه شش محکوم خواهد شد.

تبصره ۱: چنانچه پرواز در مناطق دارای رده حفاظتی، باشد مرتکب به حداکثر مجازات این ماده محکوم خواهد شد.

تبصره ۲: حریم هوایی اماکن دارای رده حفاظتی (حیاتی حساس، مهم و قابل حفاظت) مربوط به مراکز نظامی توسط ستاد کل نیرو‌های مسلح و مراکز غیر نظامی توسط شورای امنیت کشور ابلاغ می‌گردد. ماده ۱۷) درمواردی که پرواز برای ارتکاب جرائم علیه امنیت داخلی و خارجی از قبیل خرابکاری و جاسوسی صورت گرفته باشد مرتکب به حداکثر مجازات آن جرایم محکوم خواهد شد.

ماده ۱۸) استفاده از پرنده‌های هدایت پذیر توسط کاربر بدون گواهی نامه معتبر ممنوع است و در صورت استفاده، پرنده به مدت سه ماه توقیف و فرد مرتکب به مدت شش ماه از اخذ گواهینامه محروم می‌گردد.

ماده ۱۹) نیرو‌های مسلح در صورت مشاهده پرواز پرنده‌های مشمول این قانون بر فراز حریم‌های نظامی کشور، برابر دستورالعمل و طرح‌های ابلاغی ستاد کل نیرو‌های مسلح و مقررات مربوطه، پرنده و کاربر را توقیف و بلافاصله مرتکب را جهت طی مراحل قانونی به مراجع قضایی ذی صلاح معرفی می‌نماید.

ماده ۲۰) ضابطین دادگستری برابر مفاد این قانون در صورت مشاهده یا اطلاع از هرگونه پرواز غیر مجاز و پرواز در حریم‌های ممنوعه نسبت به توقیف پرنده و مجوز بهره برداری کاربر اقدام و ضمن تشکیل پرونده مراتب را جهت طی مراحل قانونی به مراجعی که در دستورالعمل‌های شورای عالی امنیت ملی و شورای امنیت کشور تعیین گردیده اطلاع داده و مرتکب را به مرجع ذی صلاح قضایی معرفی می‌نمایند.

ماده ۲۱) در صورت مفقود شدن و یا سرقت پرنده‌های هدایت پذیر، مالک یا اشخاص بهره بردار باید مراتب را در اسرع وقت به سازمان هواپیمایی کشوری و نیروی انتظامی گزارش نمایند و سازمان هواپیمایی کشوری مکلف است در اسرع وقت به مراجع امنیتی که در آیین نامه اجرایی این قانون تعیین می‌گردد اعلام نماید.

ماده ۲۲) اشخاص حقیقی و حقوقی (شرکت‌ها و موسسات بهره بردار مسئول ورود و جبران هر گونه خسارت مادی و معنوی از ناحیه پرنده‌های هدایت پذیر به افراد، اموال عمومی و خصوصی و ورود به حریم خصوصی افراد میباشند.

ماده ۲۳) کلیه مالکین و کاربران پرنده‌های کوچک هدایت پذیر مکلف به تنظیم قرارداد بیمه مسئولیت مدنی نسبت به اشخاص ثالث با شرکت‌های معتبر بیمه گذار می‌باشند.

ماده ۲۴) هرگاه کاربر پرنده هدایت پذیریکی از شرایط جسمانی و روانی لازم و موردنیاز کمیسیون پزشکی سازمان هواپیمایی کشوری را از دست بدهد حق هدایت پرنده‌های هدایت پذیر را ندارد و در صورت هر گونه حوادث احتمالی که موجب بروز خسارات جانی و مالی به اشخاص ثالث گردد، حسب مورد مسئولیت آن متوجه شخص کاربر یا کارفرما خواهد بود.

ماده ۲۵) دستگاه‌های دولتی و بخش‌های خصوصی در صورت نیاز به بهره برداری از خدمات شرکت‌های خدماتی خارجی در خصوص پرنده‌های هدایت پذیر باید قبل از هر اقدامی مجوز لازم را از وزارت اطلاعات و سازمان هواپیمایی کشوری اخذ نمایند.

ماده ۲۶) سازمان هواپیمایی کشوری موظف است اعتبار لازم جهت راه انداری سامانه جامع مدیریت پرنده‌های هدایت پذیر کشور را در اولین قانون بودجه سنواتی پس از ابلاغ این قانون پیش بینی و پس از تامین اعتبار با هماهنگی نهاد‌های امنیتی به منظور یکپارچه سازی مدیریت جامع پرنده‌های هدایت پذیر اقدام نماید.

ماده ۲۷) آیین نامه اجرایی این قانون ظرف مدت حداکثر شش ماه توسط وزارت راه و شهرسازی با همکاری هیات سیاست گذاری پرنده‌های هدایت پذیر تهیه و پس از تأیید ستادکل نیرو‌های مسلح، به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.