شالویی: کسی که می‌خواهد شعر حافظ را درک کند باید با قرآن آشنا باشد

به گزارش مجله خبری نگار،محمود شالویی درباره جذابیت حافظ برای مخاطبان گروه‌های سنی مختلف،توضیح داد: حافظ در میان مفاخر و شاعران از چنان جذابیتی برخوردار است که چنانچه شعر، دانش و اندیشه او به درستی تبیین و توضیح داده شود، برنامه‌های فرهنگی و هنری متنوعی در هم آمیخته شود و ارائه مناسبی از آن صورت بگیرد، می‌تواند موجبات جذب همه اقشار جامعه به خصوص طبقه جوان و نوجوان را در بر بگیرد و در استحکام و استواری زبان و ادب فارسی نقش مهم و موثری ایفا کند.

حافظ به همان اندازه برای مخاطبان با زبان‌های غیرفارسی جذابیت دارد که برای فارسی‌زبانان

رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی با اشاره به اینکه زبان فارسی مانند بسیاری از زبان‌های دیگر در دنیا در معرض تهدید جدی است، ادامه داد: با توجه به اینکه زبان فارسی ریشه در فرهنگ و تمدن ایران دارد و متقابلا فرهنگ و تمدن ایران با زبان فارسی وابستگی و دلبستگی بسیار دارد، چنانچه زبان فارسی در معرض تهدید قرار بگیرد فرهنگ ایران نیز در معرض تهدید قرار می‌گیرد.

او ادامه داد: در نتیجه برای محافظت از فرهنگ، ادب، تاریخ و تمدن لازم است تا مفاخر را پاس بداریم و برنامه‌های متعددی متناسب با شرایط زمانی برای آن‌ها برگزار کنیم. برای معرفی و شناسایی آن‌ها به طبقات مختلف جامعه اقدامات هنرمندانه‌ای داشته باشیم اقداماتی که به زبان روز باشد و با ذهن و ضمیر مخاطبان ارتباط مشوقانه و صمیمانه‌ای را برقرار کند. باید از همه ابزار‌های موجود مانند فضای مجازی و ابزار‌های هنری و ادبی و رویکرد‌های امروز به شعر و ادب بهره جُست. بخش‌های مردمی، بخش‌های جوان‌ها و نوجوان‌ها می‌توانند در قالب برگزاری پویش‌هایی در اینگونه برنامه‌ها حضور فعالی را ایفا کنند.

اشعار حافظ مورد توجه غیرفارسی‌زبانان قرار گرفت

شالویی با تاکید بر اینکه حافظ به همان اندازه برای مخاطبان با زبان‌های غیرفارسی جذابیت دارد که برای فارسی‌زبانان، ادامه داد: مخاطبان با زبان غیرفارسی، چنانچه شعر حافظ را دریابند و بفهمند، شیفته و شیوای آن می‌شوند. زمانی که در یوگسلاوی سابق و کشور‌های منطقه بالکان رایزن فرهنگی بودم، برخی از اشعار حافظ را به زبان صربی و خط سیریلیک برگرداندیم و مورد توجه علاقه‌مندان به شعر و ادب قرار گرفت.

رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی با بیان اینکه غیرفارسی‌زبانان از تاثیری که حافظ بر زندگی آن‌ها گذاشت، خشنود بودند، ادامه داد: اطمینان دارم که اگر بتوانیم از اهرم‌های مناسب و ابزار‌های روز برای معرفی حافظ در سطح جهانی استفاده کنیم، اشعار حافظ مورد استقبال فراوانی قرار خواهد گرفت نسل امروز در دنیا بویژه جوانان و نوجوانان در هر نقطه جغرافیایی که باشند، علاقه‌مند به شعر و ادبی فرهنگ ایرانی هستند و مهم این است که ما بتوانیم آن را به خوبی انتقال دهیم.

حافظ ظرافت‌هایی را در زبان با شعر آمیخته است

شالویی درباره ترجمه‌پذیر بودن اشعار حافظ توضیح داد: تجربه من برای برگردان برخی از اشعار حافظ این بود که تعدادی از مترجمان و ادیبان صرب را دعوت کردم تا برای ترجمه دیوان حافظ با ما همکاری کنند. سعی کردیم با تجربه‌ای که به دست آوردیم، حافظ را متناسب با شرایط ذهنی آنها، به زبانی که قابلیت فهم و درک برای آن‌ها داشته باشد، معرفی کنیم. بعد از یکی از شاعران برجسته صرب خواستم تا این ترجمه را موزون کند؛ تا مورد التفات بیشتر قرار بگیرد.

غیرفارسی‌زبانان از تاثیری که حافظ بر زندگی آن‌ها گذاشت، خشنود بودند

رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی با اعلام اینکه شعر قابل ترجمه نیست، افزود: حافظ لطافت‌ها و ظرافت‌هایی را در زبان با شعر آمیخته است و وقتی آن را از شعر بگیرید، لطفات از شعر گرفته می‌شود و بیشتر بار معنایی شعر باقی می‌ماند. این معنا می‌تواند برای مخاطبی آشنا باشد که با همه این واژگان ارتباط نزدیک برقرار کند، شرایط، فضا و محیط را به خوبی بشناسد. برای مثال کسی که می‌خواهد شعر حافظ را به خوبی درک کند باید با قرآن و حکمت آشنا باشد؛ همچنین باید با فلسفه، کلام، محیط، فضای شیراز و تاریخ ایران آشنایی داشته باشد، زیرا همه این‌ها به هم گره خوردند و شعر حافظ محصولی از این گره خوردگی است که با لطافت و ظرافت حافظ گره خورده است.

او ادامه داد: در تلاش بودیم که بتوانیم اشعاری در حد مختصر و مطلوب ترجمه و منتشر کنیم، زیرا اطناب موجب اتلاف می‌شد و باعث می‌شد مخاطبان غیرفارسی‌زبان تمایلی به مطالعه اشعار حافظ نداشته باشند. در نیتجه مجموعه‌ای موجز و کوتاه با استفاده از واژگانی که غیرفارسی‌زبانان بشناسند تهیه شد که در سال ۱۳۹۴ در بلگراد به عنوان کتاب سال شناخته شد.