آیا شیرین کننده‌های مصنوعی خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهند؟

به گزارش مجله خبری نگار،بحث و چالش‌های امروزی ارتباط زیادی با اثرات شیرین کننده‌های مصنوعی بر بدن دارد. تحقیقات نشان می‌دهد که مواد شیرین کننده مصنوعی ممکن است اثرات پیچیده‌ای بر کنترل طولانی مدت قند خون، ساختار میکروبیوم روده و مواردی از این دست داشته باشد.

اول از همه باید بدانیم شیرین کننده‌های مصنوعی چه هستند؟ 

قبل از بررسی اثرات شیرین کننده‌های مصنوعی بر سلامتی، مهم است بدانیم که آن‌ها چه هستند و چگونه ساخته می‌شوند. نکته: جامعه علمی به این مواد با عنوان «شیرین کننده‌های کم کالری» یا LCS اشاره می‌کند، اصطلاحی که هم شامل شیرین کننده‌های مصنوعی مانند Splenda و هم شیرین کننده‌های طبیعی مانند استویا را شامل می‌شود.

شیرین‌کننده‌های مصنوعی افزودنی‌های آزمایشگاهی (تولید شده در آزمایشگاه) هستند که یا بسیار کم کالری هستند (فکر کنید: ۴ کالری در هر بسته) یا «غیر مغذی»، یعنی بدون کالری.

همه LCS به نوعی دستکاری و پردازش شیمیایی شده اند. برای مثال، سوکرالوز (با نام مستعار Splenda) یک مشتق کلردار از قند واقعی است که طبق یک از بررسی‌های تغذیه‌ای انجام شده در نوامبر ۲۰۱۶، عمدتاً از دستگاه گوارش بدون جذب عبور می‌کند. در نتیجه، یک ماده بدون کالری و فوق‌العاده شیرین است که به گفته FDA می‌تواند تا ۶۰۰ برابر شیرین‌تر از شکر معمولی (ساکاروز) باشد.

آسپارتام، ماده‌ای که در Equal and Nutrasweet استفاده می‌شود، نوعی شیرین کننده کم کالری است که از اسید‌های آمینه ساخته شده است – و به گفته سازمان غذا و دارو (FDA)، طعم آن حدود ۲۰۰ برابر شیرین‌تر از شکر است.

هدف از خوردن LCS ارضای حس نیاز به خوردن یک خوراکی شیرین است، بدون اینکه قند خون افزایش پیدا کند و یا کالری زیادی وارد بدن شود، زیرا بدن ما آن را به طور کامل جذب نمی‌کند. این مسئله خیلی ساده به نظر می‌رسد، اما پژوهش‌های جدید نشان می‌دهد آنقدر‌ها هم که فکرش را می‌کنید ساده و بی ضرر نیست.

آیا شیرین کننده‌های مصنوعی بی خطر هستند؟ 

به گفته FDA، تمام شیرین‌کننده‌هایی که در حال حاضر برای استفاده در ایالات متحده تایید شده‌اند، بی‌خطر هستند. با این حال، تحقیقات دیگری وجود دارند که چیزی غیر از این را نشان می‌دهد.

تاثیر شیرین کننده‌های مصنوعی بر بدن 

از کار افتادن روده بزرگ 

اکنون همه می‌دانیم که میکروبیوم‌های روده اهمیت بسیار زیادی دارند: تریلیون‌ها باکتری در روده ما زندگی می‌کنند و بر عملکرد ایمنی، خلق و خو و مواردی دیگر تأثیر می‌گذارند. اما مصرف LCS ممکن است ترکیب میکروبیوم‌ها را تغییر دهد و منجر به تکثیر باکتری‌های مضر شود.

بر اساس بررسی‌های انجام شده در ژانویه سال ۲۰۱۹ در مجله Advances in Nutrition، مطالعات حیوانی سوکرالوز را با کاهش تنوع در میکروبیوم‌های روده موش‌ها مرتبط دانسته‌اند. در واقع، با مصرف شیرین کننده‌های مصنوعی، میزان باکتری‌های تقویت کننده سلامت (مانند بیفیدوباکتری‌ها و لاکتوباسیل ها) در روده حیوانات کاهش می‌یابد.

با این حال، هیچ پژوهشی در مورد اثرات شیرین کننده‌های مصنوعی بر سلامت روده انسان وجود ندارد. مطالعه‌ای در اکتبر سال ۲۰۱۹ در ژورنال تغذیه بریتانیا گزارش داد که مصرف بالای سوکرالوز هیچ تأثیری بر آرایش باکتری‌های روده افراد ندارد. البته مدت زمان این مطالعه تنها یک هفته بود و معلوم نیست افزودن یک بسته Splenda به قهوه صبحگاهی به مدت ۳۰ سال چه نتیجه دیگری داشته باشد.

وندی بازیلیان، متخصص تغذیه در کالیفرنیا و نویسنده کتاب Eat Clean, Stay Lean، می‌گوید: در حال حاضر، شواهد «معتبری» مبنی بر اثرات نامطلوب LCS بر سلامت روده انسان در دسترس نیست. البته، کمبود داده به این معنا نیست که این افزودنی‌ها برای روده مناسب هستند. وی ادامه داد: «از این روتحقیقات بیشتری در این زمینه مورد نیاز است.»

معلوم نیست که آیا خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد یا خیر 

همواره ارتباط بین مصرف شیرین کننده‌های مصنوعی و خطر ابتلا به سرطان از دهه ۱۹۷۰ یک نگرانی بوده است، زمانی که یک مطالعه بزرگ منتشر شده در مجله ​Environmental Health Perspectives​ گزارش داد که ساخارین (معروف به Sweet’N Low) با بروز بیشتر سرطان مثانه در موش‌های آزمایشگاهی همراه بوده اس

این یافته‌ها باعث شد که دولت در سال ۱۹۷۷ برچسب‌های هشداردهنده‌ای را روی هر محصولی که حاوی این شیرین‌کننده است بزند. از آن زمان به بعد، مطالعات زیادی گزارش کرده اند که ساخارین در انسان سرطان‌زا نیست. سپس، مؤسسه ملی بهداشت (NIH) در سال ۲۰۰۰ اعلام کرد که ساخارین دیگر نباید به عنوان یک ماده سرطان‌زای بالقوه در نظر گرفته شود.

بازیلیان می‌گوید از آنجایی که این تحقیق عمدتاً در مطالعات حیوانی یا آزمایشگاهی انجام شده است، در حال حاضر هیچ ارتباط روشنی بین مصرف شیرین‌کننده‌های مصنوعی و خطر ابتلا به سرطان در انسان وجود ندارد. او افزود: «در حالی که گفته می‌شود مکانیسم‌های قابل قبول برای انسان‌ها مانند موش‌ها نیست، اما از طرفی دیگر به این معنا هم نیست که مسئله سرطان زا بودن آن به طور مطلق رد شود.»

جمع بندی: بازیلیان می‌گوید: «قطعا مصرف نکردن شیرین کننده‌ها بهتر از مصرف آن‌ها است و خطر کمتری دارد. این ماده برای رژیم غذایی یا سلامت انسان ضروری نیستند.»

شیرین کننده‌های مصنوعی منجر به افزایش وزن نمی‌شوند 

در تئوری، LCS باید کاهش وزن را را به دنبال داشته باشد. زیرا، هر یک گرم شکر، ۴ کالری دارد، در حالی که کالری جایگزین‌هایی مانند Sweet ‘n Low صفر است. با این حال، تحقیقات نشان می‌دهد که این موضوع ممکن است به این سادگی هم نباشد.

پژوهشی در آوریل ۲۰۱۵ در ژورنال انجمن سالمندان آمریکا رابطه بین میزان مصرف نوشابه‌های رژیمی و سایز دور کمر در افراد مسن را نشان داد – با این تفسیر که هر چه آن‌ها مقدار بیشتری نوشیدنی‌هایی با قند مصنوعی بنوشند، دور شکم بیشتری خواهند داشت. زیرا، با توجه به انتشارات سلامت هاروارد، چربی اضافی دور شکم، که چاقی احشایی نیز نامیده می‌شود، یکی از عوامل خطرساز ابتلا به بیماری‌های قلبی و دیابت نوع ۲ است.

بعلاوه، مکانیسم‌های احتمالی دیگری نیز وجود دارد که نشان می‌دهد LCS ممکن است افزایش وزن را به دنبال داشته باشد. برای مثال، طبق تحقیقات انجام شده توسط NIH، مطالعات حیوانی نشان داده است که شیرین کننده آسه سولفام پتاسیم یا ace-K ممکن است سطوح هورمون سرکوب کننده اشتها لپتین را کاهش دهند.

بازیلیان می‌گوید: «مسئله دیگر این است که با خوردن LCS، احساس آزادی کاذب برای خوردن خوراکی‌های دیگر اتفاق می‌افتد، یعنی، چون یک ماده بدون کالری خوردید، پس مجاز هستید به جای آن خوراکی‌های دیگری بخورید.» بدین ترتیب، بشقاب خود را با انواع مواد غذایی پرکالری مانند چربی‌ها، پروتئین و کربوهیدرات‌هایی پر می‌کنید که ممکن است بیشتر از نیاز روزانه باشند. فکر کنید: خوردن نوشابه رژیمی همراه با ترکیبی از گوشت و سیب زمینی.

بنابراین، با توجه به همه آنچه گفته شد، احتمالا LCS به خودی خود منجر بخ افزایش وزن نمی‌شود و به گفته بازیلیان اگر آن‌ها را در یک رژیم غذایی مغذی همراه با یک برنامه ورزشی ثابت گنجانده شود، می‌تواند ابزار مفیدی برای کاهش وزن باشد.

فقط خیلی برای کاهش وزن روی آن‌ها حساب نکنید. بازیلیان می‌گوید: «گرچه مصرف شیرین کننده‌های مصنوعی تا حدودی کمک می‌کند کالری کمتری دریافت کنید و می‌تواند در کاهش وزن موثر باشد، اما تاثیرگذاری آن به قدری نیست که مصرف آن‌ها به عنوان راهی برای کاهش وزن توصیه شود.

ممکن است میل به خوردن شیرینی جات بیشتر شود 

به گفته تامار ساموئلز، RD، متخصص تغذیه در نیوجرسی و یکی از بنیانگذاران Culina Health، از آنجایی که LCS به طور قابل توجهی شیرین‌تر از قند‌های طبیعی است، ممکن است با گذشت زمان، ذائقه ما را نسبت به طعم‌های شیرین حساس‌تر کنند. در نتیجه، بسیاری از افرادی که به طور منظم شیرین کننده‌های مصنوعی مصرف می‌کنند، ممکن است مواد غذایی با شیرین طبیعی مانند میوه و عسل جذابیت کمتری برای آ نه داشته اشد و تمایل بیشتری به خوردن غذا‌هایی با طعم شیرین پیدا کنند.

ممکن است در روند کنترل قند خون اختلال ایجاد کند 

LCS اغلب برای افرادی که به دنبال کنترل میزان قند خون خود هستند توصیه می‌شود. با این حال، علیرغم اینکه این شیرین کننده‌ها بدون قند هستند، برخی از مطالعات نشان می‌دهند که این افزودنی‌ها ممکن است بر کنترل قند خون تأثیر منفی بگذارند.

بر اساس مقاله‌ای در سپتامبر ۲۰۱۸ در مجله آمریکایی تغذیه بالینی، تحقیقات اولیه نشان می‌دهد که شیرین‌کننده‌های مصنوعی مانند سوکرالوز ممکن است گیرنده‌های طعم شیرین را فعال کرده و مانند قند معمولی باعث ترشح انسولین شوند.
همچنین، بر اساس پژوهش دیگری که در ژانویه ۲۰۲۰ در مجله پزشکی خانواده و مراقبت‌های اولیه منتشر شد، افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ که از شیرین کننده‌های مصنوعی استفاده می‌کردند، در مقایسه با افرادی که این کار را نمی‌کردند، میزان بیشتری مقاومت به انسولین را نشان دادند.

چرا این موضوع اهمیت دارد؟ ساموئلز می‌گوید: «مقاومت به انسولین می‌تواند منجر به افزایش سطح قند خون شود که همین مسئله می‌تواند منجر به بروز مشکلات دیگری از جمله دیابت نوع ۲، افزایش خطر بیماری‌های قلبی عروقی، آسیب کلیه، آسیب چشم و افزایش خطر عفونت شود».

از طرفی قند خون بالا روند کاهش وزن را دشوار می‌کند، همچنین باعث کاهش انرژی و افزایش میل به خوردن شیرینی جات و کربوهیدرات می‌شود.

نکته 

بنابراین، ساموئلز به طور کلی توصیه می‌کند میزان مصرف LCS را به حداقل برسانید، حتی برای افراد مبتلا به پری دیابت یا دیابت نیز باید رعایت کنند، زیرا از جمله تاثیرات منفی شیرین کننده‌های مصنوعی تاثیری است که بر میل به خوردن شیرینی جات و مقاومت به انسولین ایجاد می‌کند.

او می‌گوید: «اگر میل به خوردن شیرینی جات دارید، بهتر است میوه‌های تازه را انتخاب کنید تا در عین حال که حس خوردن یک خوراکی شیرینی ارضا می‌شود، آب، فیبر و آنتی‌اکسیدان‌های مفیدی که برای افراد دیابتی مفید است را نیز دریافت می‌کنید. همچنین در صورتی که مایل به استفاده از شیرین کننده‌ها هستید، توصیه می‌کنم یکی از منابع طبیعی مانند استویا یا میوه مانک را انتخاب کنید و گاهی اوقات آن‌ها را در مقادیر بسیار کم مصرف کنید.»

کلام آخر 

به طور کلی هنوز اطلاعات کافی در مورد تاثیری که استفاده مداوم LCS می‌گذارد در دسترس نیست. بنابراین، بازیلیان توصیه می‌کند تا زمانی که شواهد ملموس تری در اختیار نداریم، بهتر است از خوردن آن‌ها خودداری کنید.

او می‌گوید: «توصیه من این است که به صورت متعادل تری از خوردن خوراکی‌هایی با طعم شیرین لذت ببرید. در واقع، حذف LCS کمک می‌کند تا بتوانید منشا طعم ظریف‌تر و همچنین پیچیده‌تر غذا‌های شیرین طبیعی مانند میوه‌ها را بچشید.»

بیشتر افراد می‌توانند مقدار متوسطی شکر واقعی را با خیال راحت در یک برنامه غذایی سالم داشته باشند. بنابراین، اگر متوجه شدید که به افزودنی‌های فوق‌العاده شیرین علاقه‌مند شده‌اید، می‌توانید با کاهش مصرف آن‌ها این عادت غلط را اصلاح کنید.

ساموئلز می‌گوید: توصیه می‌کنم برای آسان‌تر کردن روند کاهش مصرف شیرین کننده‌های مصنوعی، میزان مصرف آن‌ها را به تدریج و در طول زمان کاهش دهید. مثلا، با کاهش یک بسته در هفته شروع کنید تا زمانی که به طور کامل مصرف آن‌ها را قطع کنید. همچنین می‌توانید آن‌ها را با یک تا دو قاشق چایخوری قند طبیعی مانند عسل یا شربت افرا خالص جایگزین کنید. 

منبع:مانکن