۳ ساز باستانی و غول‌پیکر!

به گزارش مجله خبری نگار، هر موسیقی ممکن‌است ترکیبی از صدای چند ساز باشد؛ زهی، بادی، کوبه‌ای و.... ساز‌های زهی، سیم دارند و صدا‌ها از کشیده‌شدن زه یا همان سیم و تار‌ها به وسیله دست یا مضراب به‌وجود می‌آید. ساز‌های بادی مانند نی‌انبان با دمیده‌شدن باد صدا تولیدمی‌کنند و صدای ساز‌های کوبه‌ای مانند دف و تنبک از طریق تکان، سایش و ضربه زدن روی آن‌ها به‌وجودمی‌آید. سایت «facts.net» به چهارگوشه جهان سر زده و درباره ساز‌های مختلف نوشته است. ما هم تصمیم‌گرفتیم به معرفی ۳ ساز کمتر دیده‌شده در این فهرست بپردازیم. راستی صدای ساز مورد علاقه‌تان چیست؟

کوتو
ساز غول‌پیکر ژاپنی‌ها

کوتو، یک ساز زهی و ۱۳ رشته‌ای ا‌ست که ژاپنی‌ها آن را ساز ملی خود می‌دانند. رشته‌های این ساز با دست کنار هم چیده‌می‌شود و برگرفته از ساز چینی «ژنگ» است. کوتو‌ها با داشتن ۱۸۰ سانتی‌متر طول در دسته ساز‌های زهی غول‌پیکر قرار دارند. ژاپنی‌ها در قدیم، کوتو را روی زمین می‌گذاشتند. هر سیم این سازِ بزرگ روی یک پایه متحرک قراردارد و نوازنده‌ها برای نواختن کوتو با جابه‌جا‌کردن هر کدام از این پل‌ها، سیم آن را کوک‌می‌کنند. سپس سه انگشت شست، اشاره و میانی خود را با مضرابی که از عاج فیل ساخته می‌شود، می‌پوشانند و با استفاده از همان ۳ انگشت و طبق نت، کوتو می‌نوازند. البته ممکن است گاهی این کار را با مضراب هم انجام‌دهند که در این صورت صدای خروجی کمی متفاوت‌تر است.

چنگ
ساز باستانی ایرانی‌ها

ایرانی‌ها به آن «چنگ» می‌گویند و بقیه «هارپ». این ساز در کنار «بربط» یکی از کهن‌ترین ساز‌های ایران باستان است و در ادبیات فارسی هم بسیار از آن یاد شده. برای مثال جامی، این ساز زهی را این‌طور به تصویر کشیده‌است: «از بس فغان و شیونم چنگی ا‌ست خم گشته تنم/ اشک آمده تا دامنم از هر مژه، چون تارها» در ایران ابتدا ساز چنگ، ۴ رشته داشته و بعد‌ها در زمان ساسانیان به ۱۱ و بعد‌ها به ۳۵ رشته تغییرمی‌کند.
ساختمان مثلثی شکل چنگ، کمی پیچیده است. همه سیم‌ها در این ساز به موازات ستون جلویی در چنگ قرار می‌گیرند. هر ۷ سیم پشت‌سرهم به رنگ‌های متفاوت ساخته می‌شود و در هفت سیم بعدی همین رنگ‌آمیزی تکرارمی‌شود تا بتوان چنگ را کوک‌کرد.

دیجریدو
ساز بومیان استرالیا

ساز «دیجریدو» با این که ساز بومی و کهن استرالیایی‌هاست، اما در جهان زیاد شناخته نشده. دیجریدو یک ساز بادی است، طول زیادی دارد و از ساقه درخت اکالیپتوسی که موریانه آن را سوراخ کرده‌باشد، ساخته‌می‌شود. بومی‌ها زمان زیادی صرف‌می‌کنند تا یک درخت مناسب برای ساخت دیجریدو پیداکنند. چون میزان شکاف ایجادشده در تنه یا ساقه درخت اگر خیلی بزرگ یا خیلی کوچک باشد روی کیفیت صدای ساز تاثیرمی‌گذارد. دمیدن در دیجریدو به دلیل ابعاد این ساز، کار آسانی نیست به همین دلیل گاهی نوازنده‌ها برای راحتی کار در هنگام نواختن، دهانه ساز را به کمی موم آغشته می‌کنند. صدای دیجریدو، بم است و بومیان استرالیا آن را با تقلید از صدای حیوانات یا دیگر صدا‌های طبیعت می‌نواختند.

منبع: خراسان