فوتبال هجومی؟ این گوی و این میدان

به گزارش مجله خبری نگار/ایران ورزشی: بعد از ظهر دوشنبه، کمتر از ۲۴ ساعت بعد از فینال جام جهانی ۲۰۲۲، لیگ برتر فوتبال ایران شروع خواهد شد. بعد از تعطیلی طولانی که بیشتر از یک ماه طول کشید، تیم‌ها قرار است دوباره تنور فوتبال داخلی را گرم کنند. هرکدام از تیم‌ها با توجه به بضاعت‌شان در این مدت مشغول آماده‌سازی بودند. بعضی توانستند به اردوی خارجی بروند و بعضی دیگر به اردو‌های داخلی و بازی‌های دوستانه قناعت کردند.

تدارک این تیم‌ها چه کم بوده باشد چه زیاد، بهانه‌ای برای ناآمادگی و ناهماهنگی در شروع لیگ برتر نیست. بازی‌های جام جهانی در ماه گذشته سلیقه و انتظارات طرفداران فوتبال را ارتقا داده و آن‌ها از تیم‌های لیگ برتری هم انتظار فوتبال باکیفیتی دارند. البته نمی‌توان سطح جام جهانی با تمام ستارگانش را با فوتبال ایران مقایسه کرد، ولی حداقل انتظار این است که مسابقات لیگ برتر خسته‌کننده نباشد و حوصله بیننده را مقابل تلویزیون سر نبرد.

شعار تمام شد، وقت عمل است

عملکرد تیم ملی در جام جهانی ۲۰۲۲ با انتقادات کارشناسان روبه‌رو شد. بیشتر آن‌ها عقیده داشتند که تیم ملی فرصت بی‌نظیری برای صعود داشت و امتیاز گرفتن از امریکا کار غیرممکنی نبود. در این مورد نمی‌توان با آن‌ها هم‌نظر نبود و از کی‌روش انتظار می‌رفت که با استفاده از تمام تجربه و دانش مربیگری‌اش یک امتیاز سرنوشت‌ساز از این بازی بگیرد و طلسم صعود نکردن به مرحله حذفی را بشکند.

انتقاد دیگری که به کی‌روش وارد می‌شود و تعدادی از مربیان لیگ برتری هم روی آن تأکید دارند، رویکرد دفاعی و محتاطانه مربی پرتغالی است. سبک مربیگری کی‌روش سال‌ها همین بوده و اگر قرار است تیم ملی با سبک متفاوتی بازی کند، چاره آن انتخاب یک سرمربی دیگر است و نمی‌توان از کی‌روش خواست که در ۶۹ سالگی افکارش را متحول کند.

به جای آن می‌توان از منتقدان کی‌روش بخصوص مربیان لیگ برتری سؤال کرد که اگر اینقدر به فوتبال تهاجمی علاقه دارند، چرا در تیم‌های خودشان آن را پیاده نمی‌کنند؟ جام جهانی تورنمنتی به‌شدت رقابتی است که کوچکترین ریسک حساب‌نشده می‌تواند هر تیمی حتی در سطح آلمان را نابود کند و فاصله موفقیت و ناکامی به تار مویی بند است. این حساسیت، اما درباره لیگ برتر که یک ماراتن طولانی است صدق نمی‌کند و پیاده کردن بازی‌های کم‌حادثه‌ای که امید مربیان برای گل زدن به اشتباه مدافعان حریف یا ضربات ایستگاهی است، هیچ توجیهی ندارد.

در میان اظهارنظر‌های مختلفی که در روز‌های گذشته درباره رویکرد دفاعی تیم ملی مطرح شده، این جمله محمدرضا مهدوی، مربی نساجی قابل توجه است که گفت: «برای هجومی شدن تیم ملی ابتدا باید ساختار تیم‌های لیگ برتر را تهاجمی کرد.» تعداد پرشمار بازی‌های بدون گل و میانگین پایین گل زده لیگ برتر یادآوری می‌کند که متهم کردن کی‌روش آدرس اشتباه است.

هشدار آسیایی

نمایش باکیفیت تیم‌های آسیایی و صعود سه تیم قاره به مرحله حذفی زنگ خطری برای فوتبال ایران است که یک سال دیگر در جام ملت‌ها باید با این تیم‌ها رقابت کند. فوتبال باشگاهی ایران در سال‌های گذشته از رقبایش که با برنامه دقیق و سرمایه‌گذاری مناسب فعالیت می‌کنند، عقب مانده است.

تیم ملی در سال‌های گذشته تلاش کرده که با اردو‌های بلندمدت و روش گلخانه‌ای بخشی از این فاصله را جبران کند، ولی نمی‌توان این مأموریت سخت را فقط به تیم ملی سپرد و باشگاه‌ها هم وظیفه دارند با پرورش بازیکنان باکیفیت به ارتقای کیفیت فوتبال ایران کمک کنند.

انتخاب‌های تکراری کی‌روش برای جام جهانی قطر فقط از روی علاقه فردی به این بازیکنان نبود و نشان می‌دهد که در چهار سال گذشته بازیکنان باکیفیت زیادی به چرخه فوتبال اضافه نشده‌اند. فقر بازیکن با کنار رفتن نسل فعلی تشدید می‌شود و نتایج تیم ملی در جام جهانی ۲۰۲۶ ممکن است از این هم ضعیف‌تر باشد.

درس‌های جام جهانی چیست؟

مربیان لیگ برتر بازی‌های جام جهانی را تماشا کرده‌اند و قطعاً دقت و نکته‌سنجی‌شان بیشتر از هواداران معمولی است. انتظار می‌رود که نوآوری‌هایی که در این مسابقات دیده شد، بتدریج وارد لیگ برتر هم بشود و مربیان بتوانند از این کلاس درس ممتاز و رایگان برای ارتقای کیفیت تیم‌های‌شان سود ببرند.

آنچه در لیگ برتر می‌بینیم با فوتبال مدرنی که در لیگ‌های تراز اول اروپا در جریان است، سال‌ها فاصله دارد. سطح پایین آموزش در فوتبال ایران اجازه نداده که این فاصله کمتر شود و باید از تورنمنت سطح بالایی مثل جام جهانی که آنالیز‌های تصویری باکیفیت آن بلافاصله بعد از بازی منتشر می‌شود، برای جبران این کاستی استفاده کرد.