به گزارش مجله خبری نگار/ایران: مهدی مسکنی، معاون تعاون وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی معتقد است که بخش تعاون میتواند در بزنگاههای اقتصادی به کمک اقتصاد کشور بیاید، به شرط آنکه مسئولان، این بخش را باور داشته باشند. او روز گذشته در نشست خبری خود به مناسبت هفته تعاون، ابتدا لب به گلایه گشود و این حرفها را به زبان آورد. گویا او صبر کرده بود که این زمان فرا برسد و آنگاه در یک جمله بگوید: «مشکل اصلی بخش تعاون باور و اعتقاد مسئولان به آن است.»
البته بعد از آن گلایه، مسکنی با انبوهی از اخبار این بخش به میان خبرنگاران آمده بود. «۵۰۰ هزار واحد مسکونی براساس اساسنامه جدید تعاون در قالب طرح نهضت ملی مسکن از طریق معاونت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و با مشارکت تعاونیهای مسکن ساخته خواهد شد.»
قرار است تعاونگران و کارگران ساکنان این خانههای ساخته شده شوند و اولویت ساخت مسکن با تعاونیهای جوار کارخانهای است، زیرا کاهش بعد مسافت بین منزل و محل کار در کنار تأمین مسکن از مهمترین اهداف این حوزه است.
اصل ۳۱ قانون اساسی در خصوص «داشتن مسکن متناسب با نیاز، حق هر فرد و خانواده ایرانی» به این موضوع اشاره دارد که دولت موظف است با رعایت اولویت برای افرادی که نیازمندی بیشتری دارند و به طور خاص برای روستاییان و کارگران، زمینه اجرای این اصل قانونی را در راستای تأمین مسکن برای آنها فراهم کند.
براساس قانون اساسی، تأمین مسکن کارگران به عنوان بخشی از جامعه کار و تولید که تشکیلدهنده دهکهای پایین درآمدی هستند، باید به صورت ویژه توسط دولتها دیده شود که در این بین فعالیتهای حوزه تعاون در قالب اقدامات شرکتهای تعاونی نیز میتواند اثرگذاری قابل توجهی در تأمین مسکن برای قشر کارگری داشته باشد.
برابر ماده ۱۴۹ قانون کار، کارفرمایان نیز مکلفند با تعاونیهای مسکن و در صورت عدم وجود این تعاونیها، مستقیماً با کارگران فاقد مسکن برای تأمین خانههای شخصی مناسب همکاری لازم را داشته باشند و کارفرمایان بنگاههای بزرگ نیز موظف به احداث خانههای سازمانی در جوار کارگاه یا محل مناسب دیگر هستند و دولت باید با استفاده از تسهیلات بانکی و امکانات وزارت راه و شهرسازی، شهرداریها و سایر دستگاهها همکاری لازم را در این خصوص داشته باشد.
کارشناسان نیز معتقدند که بیش از ۶۰ درصد میزان درآمد جامعه کار بخصوص در بین کارگران به مسأله تأمین مسکن اختصاص پیدا میکند که البته بخش عمده از این هزینهها صرفاً در حوزه اجاره مسکن است و قیمتهای خرید و فروش بازار مسکن امکان تأمین مسکن به صورت خرید را در اختیار بسیاری از کارگران قرار نمیدهد، اما با تمام این تفاسیر، ساخت و ساز توسط تعاونیهای مسکن، همواره محل بحث و مناقشه بوده، گاهی موفق و در مواقعی نیز ناموفق و ناکام بوده است.
دیروز هم هنگام اعلام خبر ساخت مسکن آن هم با این میزان حجم بالا، بدون توضیح بیشتری از سوی مسکنی واکنش خبرنگاران را در پی داشت.
یکی دیگر از مشکلاتی که تعاونیها با آن همواره دست به گریبان بودهاند، نحوه مشارکت آنها و اختلافات درونگروهی بوده که در این میان مسکنی پاسخ داد که منشأ بسیاری از اختلافات در تعاون مسکن به خاطر شرایط تورمی و افزایش قیمت مصالح و هزینه تمامشده ساختمان است و ما تلاش داریم با افزایش سرعت ساخت مسکن بر این مشکل فائق شویم.
خبرنگار در این باره ضمن یادآوری گذشته نه چندان دور مشارکت تعاونیها در ساخت مسکن مهر، از او سؤال کرد که چگونه ۵۰۰ هزار واحد خانه مسکونی بدون آنکه منابع مالی آن مشخص و تأمین شده باشد قرار است ساخته شود و فرایند این کار چگونه خواهد بود؟
او در جواب گفت: «تأمین مالی، زمین و نحوه ساخت با توجه به تورم اقتصادی و همچنین تلاطمهای موجود بین اعضای تعاونیها، مهمترین چالشهای ساخت ۵۰۰ هزار واحد مسکونی در قالب طرح جهش مسکن توسط شرکتهای تعاونی است.
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با توجه به مؤلفههای گفته شده، در قالب اساسنامه جدید که سه روز پیش به تعاونیهای مسکن ابلاغ شد، اقدام به مشارکت در این طرح کرده است. در اساسنامه جدید تعاون به تعاونیها اجازه ساخت داده نمیشود بلکه این مجوز باید توسط شرکتهای دارای اعتبار تخصصی در حوزه ساخت و ساز دریافت شود. اساسنامه جدید حوزه تعاون بر مبنای جهش تنظیم شده است.
مسأله بعدی، زمین بود که تاکنون ساخت یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحد مسکونی توسط دولت محقق شده است.
تأمین مالی نیز یکی دیگر از موارد چالش برانگیز ساخت ۵۰۰ هزار واحد مسکونی است که در این باره برای ساخت مسکن در طرح جهش مسکن، منابع مختلفی در نظر گرفته شده است از جمله اینکه صندوق زمین و ساختمان باید راهاندازی شود، همچنین به روش مدل تعاونی که افراد کمدرآمد کنار هم قرار گیرند و هزینه تمامشده ساخت مسکن کاهش یابد، البته دولت هم کمک میکند و زمین در اختیارشان قرار میدهد.
وی در ادامه گفت: «امروز در بخش تعاون به ساخت فکر نمیکنیم بلکه در اندیشه تکنولوژیهای ساخت و تأمین منابع هستیم. در حوزه مسکن مهر، ۸۴۰ هزار واحد توسط تعاونیها ساخته شده است و در این چندماهه اخیر، اساسنامههای جهش مسکن و تعاونیهای مرزنشین مورد اصلاح قرار گرفته است.»
مسکنی، درباره اینکه چگونه افراد میتوانند توسط این تعاونیها برای خانهدار شدن شناسایی شوند گفت که افراد در سامانه ملی مسکن ثبتنام میکنند و از طرف وزارت راه و شهرسازی به ما اعلام میشود و در قالب تعاونیها آنها را ساماندهی میکنیم. بنا بر وعده دولت در سال ۱۴۰۰، قرار است که تا پایان سال ۱۴۰۴، یعنی زمانی که دولت سیزدهم امور اجرایی را به دولت چهاردهم واگذار میکند، ۴ میلیون واحد مسکونی ساخته شود. گفته میشود که برای ساخت این میزان خانه، به ۴۰۰۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی نیاز است.
دولت و مجلس برای ساخت ۴ میلیون واحد مسکونی، در قالب طرحی با نام طرح نهضت ملی مسکن و با تخصیص اعتبارات لازم در این زمینه اقدامات لازم را انجام دادهاند.
بر اساس گفتههای مسئولان وزارت راه و شهرسازی ساخت و ساز در قالب این طرح آغاز شده و حتی گفته میشود که تا چند ماه آینده در برخی از شهرها اولین خانههای مسکونی به بهرهبرداری خواهد رسید.