سریال کلاه پهلوی؛ تلاش برای جذب مخاطب به زور لاله‌زار

مجله خبری-سبک زندگی نگار: «کلاه پهلوی» پس از مجموعه «کیف انگلیسی» دومین سریال تاریخی زنده یاد سید ضیاالدین دری بود که برای اولین بار سال ۹۱ از شبکه یک سیما به روی آنتن رفت. کار ساخت سریال تاریخی «کلاه پهلوی» به تهیه کنندگی، محمدرضا تخت کشیان از سال ۱۳۸۵ آغاز شد.

داستان این سریال با محوریت شخصی به نام «فرخ باستانی» جوانی ایرانی از طبقه فقیر جامعه پیش می‌رود؛ او پس از تحصیل در مدرسه دارالفنون تهران، برای ادامه تحصیل به پاریس می‌رود. پاریس در روز‌های پس از جنگ جهانی اول شرایط سختی دارد. این وضعیت فشار زیادی به فرخ می‌آورد.

فرخ طی حوادثی با دختری ایرانی ـ فرانسوی به نام بلانش آشنا می‌شود که از پدری فرانسوی و مادری ایرانی متولد شده است. فرخ در ماجرا‌هایی با بلانش ازدواج می‌کند و موفق می‌شود سمت منشی‌گری «حسن تقی‌زاده» سفیر وقت ایران در پاریس را در فاصله سال‌های ۱۹۳۳ تا ۱۹۳۴ به دست آورد؛ تقی‌زاده هنگام بازگشت فرخ باستانی به ایران، طی نامه‌ای خطاب به «علی اصغر حکمت» وزیر فرهنگ و معارف توصیه می‌کند از فرخ در دستگاه حکومت استفاده کند.

«کلاه پهلوی» اولین سریال ایرانی بود که تماشای یکی از قسمت هایش برای بچه‌های زیر ۱۴ سال ممنوع اعلام شد. درست است که شبکه نمایش، برخی از فیلم‌های باکس ساعت ۲۳ را به دلیل بالا بودن حجم خشونت، برای زیر ۱۴ ساله‌ها ممنوع اعلام می‌کرد، اما هیچ وقت این ممنوعیت به دلیل مسائل جنسی نبود. آنطور که روابط عمومی شبکه یک اعلام کرده بود علت ممنوعیت تماشای قست سی و هفتم این است که کریم می‌خواهد به بلانش پیشنهاد ازدواج بدهد. البته خود دری روز بعد از پخش این قسمت گفت که اصلا در جریان این محدودیت سنی نبوده و تلویزیون به صلاحدید خودش این کار را انجام داده است.

پخش یکی از قسمت‌های «کلاه پهلوی» که عروسی کریم با عالیه در آن اتفاق افتاد، حسابی حاشیه ساز شد. روزنامه جمهوری اسلامی، روز بعد از پخش آن قسمت مطلبی انتقادی نوشت و اعلام کرد که این مجموعه، عبور از خط قرمز‌های ارزشی را تا یک قدم مانده به ابتذال «فیلمفارسی» دوران طاغوت پیش برده است: «جمعه شب گذشته در صحنه‌ای که مربوط به ازدواج یک پاسبان به نام کریم با مستخدمه فرمانداری شهر مورد نظر فیلم بود، در آخرین لحظات گفتگو، پاسبان تازه داماد، در حالی که لباس رسمی خود را درمی آورد به زیر لحاف رفت و صحنه طوری عوض شد که بینندگان بتوانند بقیه ماجرا را بفهمند!»

آخرین قسمت «کلاه پهلوی» با حذف ۱۲ قسمت به پایان رسید. اتفاقی که خود دری چند ساعت مانده به پخش، به آن اشاره کرد و گفت که با این حسال سریالش خیلی زودتر به پایان می‌رسد و دشمنانش می‌توانند خوشحال باشند. البته او درباره اینکه این حذفیات در چه زمینه‌ای بوده و تلویزیون چه بخش‌هایی از کار را بیرون آورده چیزی نگفت. او فقط توضیح داد که به نظرش، شورای نظارت بر صدا و سیما تحت فشار‌های بیرونی قرار گرفته و راجع به سریالش چنین اظهارنظری کرده. بعد هم به منتقدانی که انتقاد‌های غیرمنطقی به «کلاه پهلوی» داشته اند گفته که بهتر است بروند، کتاب ودرس بخوانند و مطالعه کنند.

خسرو معتضد در گفتگویی درباره سریال اظهار کرد: «مخاطبان بیش‌تر از ۱۰ دقیقه نمی‌توانند کلاه پهلوی را تحمل کنند و سریع کانال را تغییر می‌دهند یا تلویزیون را خاموش می‌کنند تقصیر سازندگان آن است نه دیگران. سریال مذکور حقیقتا آنقدر خسته‌کننده است که مردم علاقه‌مند به تاریخ ایران را نتوانسته جذب خود کند. متاسفانه دست اندرکاران این سریال نه شخصیت‌ها را می‌شناسند و نه اطلاعی از تاریخ دارند»

صادق زیباکلام، پژوهشگر و تحلیلگر سیاسی نیز منتقد دیگری بود که درباره سریال کلاه پهلوی به انتقاد پرداخت و گفته بود به جای دیدن چنین سریال‌های تاریخی دروغین کتاب بخوانید. او به این نکته اشاره کرده بود: «این سریال‌ها از کیف انگلیسی تا کلاه پهلوی تلاش دارند بگویند تنها یک قشر در فکر مبارزه بودند و کت و شلواری‌ها و کرواتی‌ها، همگی مزدور، خائن و وابسته به قدرت‌ها یا فراماسون بودند و تلاشی برای خدمت به مردم نمی‌کردند و می‌خواستند فرهنگ مردم را نابود کنند. افرادی که در این سریال‌ها نمایش داده می‌شوند، وابسته به سفارت انگلیس و دیگر کشور‌ها هستند.» زیبا کلام همچنین در ادامه انتقادات خود در زمینه این سبک از سریال سازی‌ها بیان کرده بود: «معتقدم بخش بسیاری از مردم که این روایت‌ها را از تاریخ می‌بینند، باور نمی‌کنند، اما تماشای چنین سریال‌هایی از فرط بیکاری و خستگی است. هنگامی‌که مردم سرگرمی دیگری ندارند و از کار روزمره خسته‌اند، نیاز به تفریح دارند، بنابراین به تلویزیون و سریال و فیلم‌های آن روی می‌آورند و با روایت‌های دروغینی از تاریخ و جعل واقعیت روبه‌رو می‌شوند.»

از دیگر نقد‌هایی که به این سریال وارد است، استفاده از خودروی جیپ در این سریال است که به گفته‌ی مورخان، جیپ در دنیا در سال ۱۹۴۱ ساخته شد و دو سال بعد آمریکایی‌ها آن را به ایران آوردند که با زمان وقوع اتفاق‌های سریال هماهنگ نیست. برخی از منتقدان این سریال را به شدت شعارزده می‌نامند.

منبع: برترین ها