مجله خبری-سبک زندگی نگار: نوح (علیه السلام)، نخستین پیامبر از پیامبران اولوالعزم است. حضرت نوح علیه السلام نخستین پیامبری است که در زمان او عذاب نازل شده است.
حضرت نوح (ع) یکی از شخصیتهای اصلی ادیان ابراهیمی است که داستان وی در تورات، انجیل و همچنین قرآن بیان شده است. در کتاب پیدایش که یکی از کتابهای اصلی تورات و انجیل است، از او بعنوان فرزند لمک، نهمین نسل از نسب آدم و نخستین کشاورز و پرورش دهنده تاکستان نامبرده است. حضرت نوح حدود ۹۵۰ سال قومش را به یکتا پرستی دعوت کرد، ولی چون قومش به او ایمان نیاوردند خداوند آنها را به وسیله طوفان عذاب کرد.
بر اساس نقلهای تورات، زمانی که یَهُوه (خدای یهود) از فساد و تباهی فرزندان آدم به خشم آمد و تصمیم به نابودی آنها با برپا داشتن طوفانی به طول چهل روز و چهل شب نمود، نوح بخاطر پرهیزکار بودنش، مورد عفو او قرار گرفت و خداوند به وی دستور داد تا یک کشتی بزرگ بنا کند و همسرش، فرزندانش (سام، حام و یافث) و همسران آنها و از هر حیوان، یک جفت نر و ماده را با خود ببرد تا از طوفان در امان باشند. کتاب مقدس مسیحیان و یهودیان، نسل انسانهای جهان را از سه فرزند او سام، حام و یافث میداند.
سام پسر نوح، مراسم دفن، کفن و غسل حضرت نوح (ع) را بر عهده گرفت
حضرت نوح (علیه السلام) چهار فرزند داشت که نام آنها سام، حام، یافث و کنعان بود.
از میان آنها به جز کنعان، همه فرزندان به نوح ایمان آورده و همراه او در کشتی بودند. کنعان بنا بر منابع اسلامی به پدر خود ایمان نیاورده و غرق شد.
حضرت نوح زمین را بین این سه پسر تقسیم کرد. (چون کنعان در جریان طوفان نوح به هلاکت رسید):
سهمیه سام؛ آنقره اراضی بین دجله و فرات و عراق عرب و عجم و خراسان.
سهمیه حام؛ اراضی مغرب، مصر، سودان، حبشه، هند و سند.
سهمیه یافث؛ اراضی چین و تبت و اراضی مشرق گردید.
پس از نوح به فرمان الهی فرزندش «سام» وصی او گردید. وی در زمان خود با مخالفت برادرانش «حام» و «یافث» و فرزندان قابیل و دیگران مواجه شد و بالاخره چنانچه نوشتهاند؛ پس از آنکه ۶۰۰ سال از عمرش گذشته بود دار فانی را وداع گفت؛ و فرزندش «ارفخشد» یا (ارفحشد) را وصی خود گردانید و آثار انبیاء را به وی منتقل کرد. در میان اینها، سام از همه برتر بود. سام پسر نوح، مراسم دفن، کفن و غسل نوح (علیهالسّلام) را بر عهده گرفت و پیروان نوح نیز به سام ایمان آوردند، در عین حال، برادرانش حام و یافث با او مخالفت کرده و به او ایمان نیاوردند.
از منابع اسلامی اینگونه استفاده میشود که سام علاوه بر جانشینی پدر و بزرگی قوم، پیامبر زمان خود نیز بود.
۱. از امام علی (علیهالسّلام) پرسیدند؛ کدامیک از پیامبران در حالیکه ختنه شده بودند به دنیا آمدند؟ امام علی (علیهالسّلام) فرمود: «خداوند؛ آدم، شیث، ادریس، سام بن نوح را ختنه شده آفرید.»
۲. امام صادق (علیهالسّلام) گفتوگوی مفصلی میان پیامبر اسلام (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) با گروهی از جنیان را نقل میکند. در قسمتی از این گفتگو پیامبر خطاب به جنّیان برای اقرار گرفتن از آنها میفرماید: «چه کسی را وصی نوح (علیهالسّلام) یافتید؟»، آنها گفتند: سام بن نوح. پیامبر اسلام (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) نیز تلویحاً آن را تایید فرمود.
از نسل این پیامبر الهی، انبیای بزرگی به وجود آمدند. مهمترین و بزرگترین آنها حضرت ابراهیم (علیهالسّلام) میباشد. که بنابر این، تمام اولاد حضرت اسماعیل از جمله پیامبر اسلام و همچنین بنی اسرائیل از نسل ایشان خواهند بود.
همچنین انبیایی؛ مانند خضر و هود، نیز از نسل سام بودند و قوم عمالقه نیز از نسل ایشان هستند. با تمام اینها، جزئیات چندانی از زندگی سام بن نوح وجود ندارد. البته متن مشهوری نقل شده است که یکی از مردگانی که حضرت عیسی (علیهالسّلام) زنده کرد، سام بن نوح بود: «گروهی از اصحاب عیسی (علیهالسّلام) از او خواستند تا مردهای را زنده کند، آن حضرت بر قبر سام بن نوح حاضر شد و از او خواست تا به اذن خداوند زنده شود. چیزی نگذشت که قبر شکافته و سام از آن بیرون آمد، حضرت از او پرسید آیا مایل است در دنیا زندگی کند یا به سرای ابدیت باز گردد، سام پاسخ داد: میخواهم برگردم، هنوز داغی و سوزش مرگ را در پهلویم احساس میکنم.»
به نقل از برخی روایات، نسل حضرت نوح (علیه السلام) از طریق سام ادامه یافته است.
سام دارای چند پسر به نامهای عیلام، آشور، ارفکشاد، لود و آرام و چند دختر بود. حضرت ابراهیم که شخصیت مهمی در دینهای یهودیت، مسیحیت و دین اسلام است، از نسل ارفکشاد است. نام سامدر قرآن بیان نشده است، ولی حدیثهای زیادی در خصوص او در دین اسلام وجود دارد.