به گزارش مجله خبری نگار، اگر به اندازه کافی خواب موج آهسته نداشته باشید، خطر ابتلا به زوال عقل ممکن است با افزایش سن افزایش یابد. مطالعهای که در JAMA Neurology منتشر شد، نشان داد که افراد بالای ۶۰ سال اگر سالانه فقط ۱ درصد از خواب عمیق خود را از دست بدهند، ۲۷ درصد بیشتر در معرض ابتلا به زوال عقل هستند.
خواب با امواج آهسته، سومین مرحله از چرخه خواب ۹۰ دقیقهای انسان است که حدود ۲۰ تا ۴۰ دقیقه طول میکشد. این مرحله، آرامشبخشترین مرحله است که در آن امواج مغزی و ضربان قلب کند میشوند و فشار خون کاهش مییابد.
خواب عمیق عضلات، استخوانها و سیستم ایمنی ما را تقویت میکند و مغز ما را برای پردازش اطلاعات بیشتر آماده میکند. در سال ۲۰۲۳، تحقیقات نشان داد افرادی که تغییرات مغزی مرتبط با بیماری آلزایمر دارند، وقتی آرامتر میخوابند، در تستهای حافظه عملکرد بهتری دارند.
متیو پیس، متخصص علوم اعصاب از دانشگاه موناش استرالیا، گفت: «خواب با موج آهسته یا خواب عمیق، از بسیاری جهات از پیری مغز پشتیبانی میکند و ما میدانیم که خواب، پاکسازی ضایعات متابولیک از مغز را افزایش میدهد، از جمله پاکسازی پروتئینهایی که در بیماری آلزایمر تجمع مییابند. با این حال، تا به امروز، ما در مورد نقش خواب با موج آهسته در ایجاد زوال عقل مطمئن نیستیم. یافتههای ما نشان میدهد که از دست دادن خواب با موج آهسته ممکن است یک عامل خطر قابل اصلاح برای زوال عقل باشد.»
پیس و همکارانش از استرالیا، کانادا و ایالات متحده، ۳۴۶ شرکتکننده در مطالعه قلب فرامینگتون را که دو مطالعه خواب شبانه را بین سالهای ۱۹۹۵ تا ۱۹۹۸ و بین سالهای ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۳ انجام داده بودند، با فاصله متوسط پنج سال بین دورههای آزمایش، بررسی کردند.
این جمعیت که در زمان مطالعهی ۲۰۰۱-۲۰۰۳ هیچ مورد ثبتشدهای از زوال عقل نداشت و در سال ۲۰۲۰ بالای ۶۰ سال سن داشت، به محققان این فرصت را داد تا با مقایسهی مجموعه دادههای دو مطالعهی عمیق خواب پلیسومنوگرافی و سپس نظارت بر شرکتکنندگان از نظر زوال عقل تا سال ۲۰۱۸، ارتباط بین این دو عامل را در طول زمان بررسی کنند.
پیس گفت: «ما از آنها برای بررسی چگونگی تغییر خواب موج آهسته با افزایش سن و اینکه آیا تغییرات در درصد خواب موج آهسته با خطر ابتلا به زوال عقل در مراحل بعدی زندگی، تا ۱۷ سال بعد، مرتبط است یا خیر، استفاده کردیم.»
در طول ۱۷ سال پیگیری، ۵۲ مورد زوال عقل در بین شرکتکنندگان ثبت شد. سطح خواب موج آهسته شرکتکنندگان، که در مطالعات خواب ثبت شده بود، همچنین برای ارتباط با موارد زوال عقل بررسی شد.
به طور کلی، آنها دریافتند که فراوانی خواب موج آهسته آنها از ۶۰ سالگی به بعد کاهش مییابد، و این کاهش بین سنین ۷۵ تا ۸۰ سالگی به اوج خود میرسد و پس از آن ثابت میماند.
محققان با مقایسهی مطالعات خواب اول و دوم شرکتکنندگان، ارتباطی بین هر درصد کاهش در خواب موج آهسته در سال و افزایش ۲۷ درصدی خطر ابتلا به زوال عقل یافتند.
این خطر زمانی که آنها بر بیماری آلزایمر، شایعترین نوع زوال عقل، تمرکز کردند، به ۳۲ درصد افزایش یافت.
مطالعه قلب فرامینگتون، شاخصهای متعدد سلامت را در طول زمان اندازهگیری میکند، از جمله کاهش حجم هیپوکامپ (نشانه اولیه بیماری آلزایمر) و عوامل رایجی که در بیماریهای قلبی عروقی نقش دارند.
سطوح پایین خواب موج آهسته با خطر بالاتر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی، مصرف داروهایی که بر خواب تأثیر میگذارند و داشتن ژن APOE ε۴ که با بیماری آلزایمر مرتبط است، مرتبط دانسته شده است.
پیس گفت: «ما دریافتیم که عوامل خطر ژنتیکی برای بیماری آلزایمر، اما نه حجم مغز، با کاهش سریع خواب موج آهسته مرتبط هستند.»
اگرچه این یک ارتباط واضح است، نویسندگان خاطرنشان میکنند که این نوع مطالعه ثابت نمیکند که از دست دادن خواب موج آهسته باعث زوال عقل میشود و ممکن است فرآیندهای مغزی مرتبط با زوال عقل باعث از دست دادن خواب شوند. برای درک کامل این عوامل، تحقیقات بیشتری لازم است.
در عین حال، مطمئناً میتوانیم خواب کافی را در اولویت قرار دهیم - این امر برای چیزی بیش از تقویت حافظه ما مهم است. حتی گامهایی وجود دارد که میتوانید برای بهبود شانس خود برای داشتن خواب موج آهسته بیشتر بردارید.