در ترکمنستان، زندگی بدون رسانه‌های اجتماعی

به گزارش مجله خبری نگار-عشق آباد: بایاشیم ایشانقلی اف، فروشنده میوه در ترکمنستان، یکی از بسته‌ترین کشور‌های جهان که دولت تقریباً کنترل کامل بر اینترنت دارد، می‌گوید: «ما از فیس‌بوک، اینستاگرام و یوتیوب خبر داریم، اما نمی‌توانیم به آنها دسترسی داشته باشیم. همه چیز اینجا مسدود است.»

دور زدن تحریم‌ها کار ساده‌ای نیست.

این جوان ۱۹ ساله در بازاری در عشق‌آباد، پایتخت، توضیح می‌دهد: «بعضی افراد می‌توانند به VPN وصل شوند، اما این اتصال موقتی است، زیرا آن هم مسدود شده است.»

او اضافه می‌کند: «اینترنت کند است.» «بنابراین اگر کسی بتواند یک ویدیو یا فیلم جالب دانلود کند، ما آن را با هم تماشا می‌کنیم.»

با این حال، به نظر می‌رسد این محدودیت‌های سختگیرانه برای سردار بردی‌محمداف، رئیس جمهور این جمهوری شوروی سابق در آسیای مرکزی، غنی از منابع هیدروکربن، کافی نیست.

در اواسط ژانویه، بردی محمداف «تمایل خود را برای تقویت امنیت سایبری در کشور» اعلام کرد، که مطابق با محدودیت‌های اعمال شده توسط اسلافش، پدرش، قربانقلی بردی محمداف، و صفرمراد نیازوف، بود که به خاطر سرکوب وحشیانه انواع مخالفت‌ها شناخته می‌شدند.

در ترکمنستان، استفاده از سرویس‌های پیام‌رسان اصلی: واتس‌اپ، وایبر و تلگرام ممنوع است. در عوض، دولت یک اپلیکیشن کنترل‌شده به نام BizBard ایجاد کرد.

مقامات همچنین اپلیکیشن «بیلیت»، جایگزینی برای یوتیوب، را راه‌اندازی کردند که در آن هر محتوایی که ممکن است ترکمن‌ها را با جهان خارج در ارتباط قرار دهد، چه اطلاعاتی و چه سرگرمی، حذف شده است.

واقعیت موازی

روسلان میاتیف، سردبیر ترکمن نیوز، یک وب‌سایت خبری ممنوعه در کشورش، می‌گوید: «هیچ چشم‌انداز رسانه‌ای وجود ندارد.»

این روزنامه‌نگار ساکن هلند ادعا می‌کند که ترکمن‌ها چیزی جز «تبلیغات برای تقویت تصویر سلسله بردی‌محمداف» نمی‌بینند.

او اضافه می‌کند: «برای جلوگیری از فروپاشی این واقعیت موازی که توسط رسانه‌ها ایجاد شده، حاکمان کشور اینترنت را مسدود می‌کنند.»

رسانه‌های دولتی ترکمنستان فقط اطلاعات رسمی را پخش می‌کنند و مرتباً گزارش‌هایی از تشکر و ستایش مردم از رهبران کشور را منتشر می‌کنند.

یوسوپ باخچیف، کارمند ۳۸ ساله دولت که در عشق آباد زندگی می‌کند، معتقد است که «تلویزیون ترکمنستان بسیار کسل‌کننده است، اطلاعاتی ارائه نمی‌دهد و همیشه برنامه‌های تکراری پخش می‌کند.»

باخچیف قبلاً می‌توانست از طریق ماهواره به کانال‌های خارجی دسترسی داشته باشد، اما اکنون این کار غیرممکن است.

او تعریف می‌کند: «کارمندان شورای شهر به خانه‌ام آمدند و از من خواستند که دیش ماهواره را بردارم، چون می‌گفتند که دارد معماری شهر را خراب می‌کند.»

برخی از کانال‌های غربی مانند فرانس ۲۴، بی‌بی‌سی و یورونیوز مجوز پخش برنامه در این کشور را دارند، اما مخاطبان آنها بسیار کم است، زیرا تنها درصد کمی از جمعیت ترکمنستان به زبان انگلیسی صحبت می‌کنند.

بدترین کشور‌های جهان

بنابراین، ترکمن‌ها هر روز برنامه‌هایی را روی صفحه‌های تلویزیون خود تماشا می‌کنند که در آنها سردار بردی‌محمدوف وزرا را سرزنش می‌کند، در بیابان درخت می‌کارد یا مورد تشویق ایستاده قرار می‌گیرد.

از سوی دیگر، پدرش که عنوان «قهرمان محافظ» یا «آرکاداغ» را در زبان ترکمنی دارد، از امتیازات زیادی برخوردار است و همچنان در رویداد‌های ورزشی و موسیقی در تلویزیون ظاهر می‌شود.

اما در پشت این تیتر‌های به‌دقت کنترل‌شده، کشوری با سابقه‌ی حقوق بشرِ اسفناک قرار دارد.

خانه آزادی، یک سازمان غیردولتی آمریکایی که وضعیت آزادی‌های مدنی و سیاسی را در کشور‌های سراسر جهان پیگیری می‌کند، ترکمنستان را با امتیاز ۲ از ۱۰۰ در رده «بدترین کشور‌های جهان» قرار داد که حتی از کره شمالی (۳) هم عقب‌تر است.

ترکمنستان همچنین در رتبه بندی آزادی مطبوعات گزارشگران بدون مرز، در رتبه آخر قرار دارد.

اما هیچ‌کدام از اینها اوکسانا چومیلووا، ۴۰ ساله، کارمند یک شرکت ساختمانی در عشق‌آباد را که از ثبات کشورش راضی است، آزار نمی‌دهد.

او که نسخه‌ای از روزنامه «ترکمنستان بی‌طرف» را در دست دارد که تصویر رئیس‌جمهور را در صفحه اول خود دارد، می‌گوید هنگام خواندن آن احساس «ثبات و آرامش» می‌کند، زیرا «حاوی مقالات انتقادی یا اطلاعات منفی نیست».

(خبرگزاری فرانسه)