مرکبی: تأثیر اقتباس‌های سینمایی و مسئولیت‌های فرهنگی در عصر فناوری

به گزارش مجله خبری نگار،در ششمین جلسه از سلسله نشست‌های اکران، تحلیل، بررسی و ایده پردازی تولید فیلم از دیدگاه اندیشه اسلامی که به بررسی فیلم «تلماسه ۲» اختصاص داده شد، دکتر سید محمدصادق مرکبی کارشناس فرهنگ و رسانه و مدیر گروه دکتری مطالعات رسانه دانشگاه صدا و سیما در بخش کارگردانی اظهار داشت: داستان این فیلم بر اساس رمانی از رابرت هربرت ساخته شده است. دنی ویلنوو، کارگردان شناخته‌شده‌ای است که در ساخت این اثر به شیوه‌ای متفکرانه و خاص عمل کرده است. «تلماسه» یکی از پرهزینه‌ترین فیلم‌های تاریخ سینماست که در سال ۲۰۲۴ به عنوان پرفروش‌ترین فیلم سال شناخته شد و رکورد‌های قابل توجهی را به ثبت رساند. فروش سری اول این فیلم بیش از دو و نیم برابر هزینه‌های تولید آن بود و در سری دوم، این رقم به بیش از سه و نیم برابر افزایش یافت. این موفقیت‌ها نشان‌دهنده‌ی تأثیرگذاری این اثر در جذب مخاطب و ایجاد یک فرنچایز سینمایی قدرتمند است.

وی بیان کرد: یکی از جنبه‌های مهم در صنعت سینما، مسئله‌ی انشعابات و فرنچایزهاست که کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد. این انشعابات نشان می‌دهند که چگونه یک اثر می‌تواند به اقتباس‌های مختلفی در قالب سریال، رمان، بازی‌های ویدیویی و حتی محصولات مرچندایزینگ تبدیل شود. برای مثال، در ایران، محصولاتی مانند کیف و کفش بر اساس داستان‌های محبوبی مانند «شکرستان» تولید شده‌اند، اما این محصولات معمولاً به عنوان بازوی بلند اثر اصلی عمل نمی‌کنند.

کارشناس فرهنگ و رسانه ادامه داد: در مقابل، در مورد فیلم‌هایی مانند «تلماسه»، شاهد هستیم که پس از اقتباس از رمان، سریال‌ها، رمان‌های جدید و حتی بازی‌های ویدیویی ساخته شده‌اند که از فراز‌های دراماتیک داستان اصلی استفاده می‌کنند. این موضوع اهمیت زیادی دارد، چرا که در سینمای ما، بسیاری از آثار خوب پس از تولید رها می‌شوند و شخصیت‌ها و داستان‌ها در آثار دیگر ادامه پیدا نمی‌کنند، در حالی که این آثار می‌توانند به یک فرنچایز بزرگ تبدیل شوند.

مدیر گروه دکتری مطالعات رسانه دانشگاه صدا و سیما گفت: خاستگاه این فیلم‌ها، قصه‌گویی جهانی است. ما به عنوان مخاطب، نسبت به بسیاری از موضوعاتی که اطلاعات کمی داریم، خیال‌پردازی می‌کنیم و دوست داریم درباره‌ی آنها بیشتر بدانیم. هالیوود به خوبی توانسته است بر روی این نیاز مخاطبان تمرکز کند و با تولید محصولاتی که به دغدغه‌های جامعه‌ی امروز پاسخ می‌دهند، موفقیت‌های بزرگی را کسب کند. این موضوع یکی از دلایل اصلی پرفروش بودن این فیلم‌هاست.

مرکبی خاطر نشان کرد: با توجه به اینکه این فیلم در سینمای اشراق، که زیرمجموعه‌ی معاونت فضای مجازی دفتر تبلیغات اسلامی است، نمایش داده شده، مسئولیت سنگینی بر دوش ما قرار دارد. نسل جدید، که با سرعت فناوری‌های جدید درگیر است، نیازمند پاسخ‌هایی است که اگر به آنها داده نشود، ممکن است با خرافه‌ها و دروغ‌های بزرگ مواجه شوند. اگر نسل امروز تنها این فیلم‌ها را ببیند و سخنان دیگر درباره‌ی مفاهیمی مانند منجی را نشنود، ممکن است دچار گمراهی شود و تصور کند که منجی در ذهن آنها همان منجی این فیلم‌هاست. بنابراین، وظیفه‌ی ما این است که علاوه بر ارائه‌ی سخنرانی‌ها و مطالب علمی، به تولید آثار هنری بپردازیم که بتوانند پیام‌های مورد نظر را به زبان هنر، که امروزه بسیار تأثیرگذار است، به مخاطبان منتقل کنند.