بلاهای یک اعتیاد عجیب! شاخصه‌های «معتاد به استرس»

به گزارش مجله خبری نگار، البته اشتباه نکنید، در این مطلب قرار نیست از استرس‌هایی که با دیدن و شنیدن «اعتیاد» سراغ آدم می‌آید یا از میزان استرس آنهایی که با اعتیاد و معتاد سروکار دارند حرف بزنیم. روان‌شناسان امروزی از مقوله‌ای به نام «اعتیاد به استرس» می‌گویند. به نظر شما این نوع «اعتیاد» چه بلا‌هایی ممکن است سر شما و زندگی‌تان بیاورد؟ 

جوش و غصه همیشگی

واضح است استرس، بیماری نیست. حتی دانشمندان می‌گویند حد و اندازه متعادلی از استرس برای انسان خوب و لازم است. آن‌طور که دانشمندان گفته‌اند «استرس» فقط می‌تواند محرک و مشوق ایجاد برخی بیماری‌ها باشد. یعنی میزان ترشح برخی هورمون‌ها را در بدن افزایش دهد و در بلندمدت سبب شود شما خدای ناکرده به فلان بیماری دچار شوید یا آن بیماری پنهانتان عود کند! یک نمونه‌اش هورمون «کورتیزول» که به صورت خدادادی و مثل برخی هورمون‌های دیگر وظیفه‌اش تنظیم سیستم ایمنی و کمک به کاهش التهاب است، اما وقتی به دلیل استرس‌های مزمن، زیاد از حد ترشح شود، هزارجور دردسر درست می‌کند. 

گرفتگی عروق و مشکلات قلبی عروقی از جمله بیماری‌هایی است که استرس آنها را تحریک و تشویق می‌کند. آن‌طور که محققان دانشگاه «هاروارد» چند سال پیش اعلام کردند، گرفتگی شریان‌ها در کسانی که از سطوح بالای استرس رنج می‌برند، بیشتر است. علاوه بر این، استرس می‌تواند به‌طور مستقیم سبب افزایش ضربان قلب شده و سطوح کلسترول و تری‌گلیسیرید را هم افزایش دهد. متخصصان سال‌های طولانی در مورد اثر استرس روی اضافه وزن و چاقی مطالعه کرده و به‌تازگی متوجه شده‌اند استرس موجب می‌شود ما به موادغذایی ناسالم بیشتر تمایل داشته باشیم. استرس برای دیابتی‌ها هم مثل سم می‌ماند و گاهی می‌تواند قند خون آنها را تا سرحد مرگ بالا ببرد. ایجاد التهاب در بخش‌های مختلف دستگاه گوارش، خطر زوال عقل، به هم ریختن الگوی خواب، افسردگی و... هم از جمله دیگر بلا‌هایی است که استرس مزمن می‌تواند سر انسان بیاورد؛ بنابراین خیلی مهم است در سبک و سیاق زندگی پر از دردسر و به اصطلاح پرجوش و غصه انسان امروزی، بدانید فقط عادت به سوء‌مصرف اینترنت، موادمخدر، گوشی، خرید‌های غیرضروری، اعتیاد به کار و... اعتیاد محسوب نمی‌شود و احتمال دارد آدم‌ها به استرس هم اعتیاد پیدا کنند! همچنین مهم است با نشانه‌های این نوع اعتیاد و راه‌های ترک کردنش آشنا شوید.

اعتیاد به کار

هر چند اعتیاد به استرس هیچ وضعیت بالینی توصیف شده مشخصی در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی ندارد، اما گویا یک پدیده روان‌شناختی رایج و رو به افزایش است که روان‌شناسان و روان‌پزشکان را به فکر فرو برده است. بخش «سواد زندگی» در پایگاه خبرآنلاین در این باره نوشت: «اعتیاد به استرس می‌تواند منجر به بروز رفتار‌های خود ویرانگر و به‌شدت خطرناک شود. این افراد میل و نیاز دارند ذهن و بدن خود را به جایی برسانند که سطح و میزان «کورتیزول» بدنشان که همان «هورمون استرس» است در حد نهایی خودش باشد». فرد معتاد به استرس را می‌توان با چند نشانه شناخت. یکی از ویژگی‌های بارز معتادان به استرس، ناتوانی در استراحت کردن است! آنها تصور می‌کنند لذت بردن از اوقات فراغت و استراحت مترادف با بی‌کفایتی و بهره‌وری پایین است! ذهن آنها به‌قدری به انجام چند کار، نگرانی و فعالیت مداوم عادت کرده که نمی‌توانند چیزی مثل بی‌تحرکی را تحمل کنند. 

کمال‌گرایی افراطی نشانه بعدی است. یعنی برای معتاد به استرس، کافی نیست وظایف خود را به‌خوبی انجام دهد، بلکه باید به برتری دست یابد. البته مشکل این است آنها هرگز به اهداف غیرممکنی که برای خودشان تعیین می‌کنند نمی‌رسند! همچنین افرادی که اعتیاد به استرس دارند، معمولاً خود را به‌شدت اهل رقابت می‌بینند. این ویژگی به خودی خود می‌تواند دستاورد‌های بزرگی به همراه داشته باشد. اما گاهی اوقات آنها را طعمه حالت‌های اضطراب بالا می‌کند. تقریباً بدون اینکه متوجه شوند، سطح آدرنالین و کورتیزول آنها دائم فعالشان می‌کند و یقیناً حفظ این سبک زندگی برای مدت طولانی، یعنی از بین بردن زندگی!

بدون شک واژه معتاد به کار را برای تعریف افرادی که به کار معتاد هستند شنیده‌اید. در واقع، آنها زندگی می‌کنند تا کار کنند! اعتیاد به استرس می‌تواند ریشه در اعتیاد به کار هم داشته باشد. یعنی اغلب در افرادی رخ می‌دهد که نیاز دارند همیشه در محیط کار باشند و در نتیجه، بقیه امور زندگی خود را نادیده می‌گیرند.

می‌توانید ترک کنید

نشانه پنجم اعتیاد به استرس، بروز رفتار‌های پرخطر است. افرادی که اعتیاد به استرس دارند، معمولاً در جست‌وجوی راه‌هایی برای فرار از احساسات منفی یا فشار‌های روانی هستند. این افراد ممکن است به رفتار‌های پرخطری رو بیاورند که به آنها احساس سرخوشی یا به قول خودشان «های بودن» می‌دهد. حس به ظاهر خوبی که مثلاً رانندگی سریع، مصرف موادمخدر یا نوشیدن الکل به این دسته افراد می‌دهد می‌تواند سبب ترشح هورمون‌های استرس و آدرنالین در بدن شود. «حملات پانیک» هم نوعی اختلال اضطرابی هستند که با احساس ناگهانی ترس یا وحشت شدید همراه هستند. این حملات معمولاً با علائم جسمی مانند تپش قلب، تعریق، تنگی نفس و احساس از دست دادن کنترل یا حتی مرگ همراه‌اند. با استرس مزمن، بدن و مغز فرد در یک وضعیت تنش بالا و کنترل عاطفی گرفتار می‌شود. این وضعیت می‌تواند منجر به خستگی روانی و جسمی شدید شود. در واقع، فرد ممکن است احساس کند تحت فشار دائمی است و نمی‌تواند از آن فرار کند.

همه نشانه‌های اعتیاد به استرس، روحی و روانی نیستند. نشانه‌های جسمی این نوع اعتیاد هم به صورت سرگیجه، سردرد، بی‌خوابی، فرسودگی، درد‌های عضلانی، افزایش غیر طبیعی ضربان قلب، ناراحتی‌های گوارشی و... دیده می‌شود. مشکل مهم‌تر این است اعتیاد به استرس سبب می‌شود فرد به انواع دیگر اعتیاد هم مبتلا و درواقع به فردی چنداعتیادی تبدیل شود. اگر فکر می‌کنید خدای ناکرده برخی از این نشانه‌ها را دارید، هول نشوید. برفرض که به مشکل اعتیاد به استرس دچار شده باشید، می‌توانید آن را کمی آسان‌تر از اعتیاد‌های دیگر برطرف کنید.

شما باید عزت نفستان را بالا ببرید و درباره روش‌های کنترل استرس مطالعه کنید. ورزش یا سرگرمی‌هایی که شما را وادار به فعال بودن می‌کند، حتماً در برنامه روزانه بگذارید.

برنامه کار، استراحت، تفریح، امور خانوادگی و... خود را مرور کنید. حتماً نیازمند به‌روزرسانی است. به خودتان اهمیت بدهید. شما به لذت بردن از زندگی نیاز دارید و زندگی فقط کار و گرفتاری نیست.

به دنبال گروه‌های پشتیبانی باشید. افرادی هستند که شرایط مشابه شما را پشت سر گذاشته‌اند و می‌توانند به شما کمک کنند. عادات خوب زندگی را ترویج دهید. مراقب رژیم غذایی خود باشید و سیگار کشیدن یا انجام هرگونه رفتار مضر دیگر را کنار بگذارید. یاد بگیرید استراحت کنید. برای انجام این کار باید افکار و باور‌های خود را بازنویسی کنید تا بفهمید استراحت به معنای اتلاف وقت نیست، بلکه به معنای سلامتی است.

منبع: قدس