هیولای مسکن، نان ایرانی‌ها را هم آجر کرد!

به گزارش مجله خبری نگار/خراسان-محمد حقگو: تازه‌ترین داده‌های مرکز آمار ایران از وضعیت درآمد و هزینه ایرانیان نشان می‌دهد که در سال گذشته، سهم هزینه‌های خوراکی از سبد هزینه خانوار رو به کاهش نهاده و در مقابل سهم هزینه‌های غیرخوراکی افزایش یافته است. در میان اقلام خوراکی، افزایش سهم هزینه گوشت و در میان اقلام غیر خوراکی افزایش سهم هزینه مسکن از سبد هزینه خانوار قابل تامل است. از سوی دیگر بررسی تغییرات ترکیب درآمد خانوار‌ها در دو سال گذشته نشان می‌دهد که بیشتر درآمد خانوار‌ها از فعالیت‌های غیرشغلی بوده و در عین حال، سهم این درآمد‌ها به همراه درآمد مشاغل آزاد از کل درآمد خانوار‌ها افزایش یافته است. این داده‌ها در بخشی دیگر حاکی از افزایش نابرابری در میان ایرانیان نسبت به سال ۱۴۰۱ است.

رشد متوسط پس انداز خانوار‌ها در ۱۴۰۲

به گزارش خراسان، سال گذشته متوسط درآمد ماهانه خانوار‌های شهری حدود ۲۱.۴ میلیون تومان و هزینه خالص آن‌ها حدود ۱۷.۲ میلیون تومان بوده و از این بابت این خانوارها، ماهانه حدود ۴.۲ میلیون تومان پس انداز داشته اند. در خانوار‌های روستایی نیز مشاهده می‌شود که در سال گذشته این خانوار‌ها به طور متوسط درآمد ماهانه ۱۲.۴ میلیون تومانی و هزینه خالص ۹.۲ میلیون تومانی داشته اند و به این ترتیب پس انداز آن‌ها به طور متوسط ماهانه چیزی در حدود ۳.۲ میلیون تومان بوده است. مقایسه ارقام پس انداز خانوار‌های شهری و روستایی با سال ۱۴۰۱، حاکی از افزایش حدود ۶۹ درصدی پس انداز خانوار‌های شهری و افزایش ۹۵ درصدی پس انداز خانوار‌های روستایی در سال گذشته است. با همه این اوصاف و با توجه به رشد هزینه‌هایی از قبیل مسکن، می‌توان گفت این پس انداز‌ها درد زیادی از خانوار‌ها در سال گذشته دوا نکرده است.

رشد هزینه و درآمد خانوار‌ها از تورم سبقت گرفت

سال گذشته تورم سالانه مصرف کننده برای خانوار‌های شهری و روستایی تقریباً برابر و حدود ۴۰.۷ درصد بود. با این حال، داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد که رشد درآمد‌ها و هزینه‌های خانوار‌ها بیش از این بوده است به طوری که درآمد خانوار‌های شهری ۵۳.۹ درصد و خانوار‌های روستایی ۵۱.۴ درصد نسبت به سال ۱۴۰۱ افزایش داشته است. در حوزه هزینه‌ها (ی خالص) نیز خانوار‌های شهری با رشد ۵۰.۶ درصدی و خانوار‌های روستایی با افزایش ۴۰.۳ درصدی هزینه‌ها روبه رو بوده اند.

خانوار‌ها ترمز رشد هزینه‌های خوراکی را کشیدند

بررسی رشد هزینه خانوار‌ها در سال گذشته نشان می‌دهد که برای خانوار‌های شهری هزینه خوراکی‌ها ۳۶.۶ درصد و هزینه کالا‌های غیرخوراکی ۵۵.۹ درصد افزایش یافته است. این دو رقم برای خانوار‌های روستایی به ترتیب ۳۳.۲ و ۴۵.۴ درصد بوده است. به این ترتیب و با توجه به قسمت قبل ملاحظه می‌شود، تورم خوراکی‌ها نسبت به تورم کلی بسیار کمتر شده است. این کاهش تورم نسبت به سال‌های قبل نیز قابل توجه است. به عنوان مثال سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۰، رشد سالانه هزینه‌های خوراکی خانوار‌های شهری به ترتیب ۵۳ و ۵۲.۸ درصد شده بود.

پیشروی سهم مسکن و گوشت در سبد هزینه مردم

نکته مهم ارقام درآمد هزینه خانوار در سال ۱۴۰۲، رشد سهم هزینه‌های غیرخوراکی در مقابل هزینه‌های خوراکی است. در حالی سال ۱۴۰۱، سهم هزینه‌های خوراکی و غیرخوراکی از سبد هزینه خانوار به ترتیب ۲۷.۵ و ۷۲.۵ درصد بود که این ارقام در سال ۱۴۰۲ به ۲۴.۹ و ۷۵.۱ درصد تغییر یافته است. در این زمینه افزایش سهم مسکن از ۳۸.۱ به ۴۲.۴ درصد در سبد هزینه غیرخوراکی خانوار‌ها قابل توجه است. آن هم در حالی که سهم بقیه اقلام غیرخوراکی یا ثابت مانده یا کم شده است. از سوی دیگر شاهد رشد سهم هزینه گوشت و نیز نوشابه و غذای آماده در سبد هزینه خوراکی خانوار برخلاف سایر هزینه‌های خوراکی هستیم!

درآمد‌های غیرشغلی زیاد شد

تجزیه و تحلیل درآمد ایرانیان در سال گذشته نشان می‌دهد که در مقابل کاهش سهم درآمد‌های مزد و حقوق بگیری، سهم مشاغل آزاد و درآمد‌های غیرشغلی در بین خانوار‌ها افزایش یافته است. به طور خاص در حوزه درآمد‌های غیرشغلی نیز مشاهده می‌شود که اتکا به اجاره داری مسکن و نیز یارانه‌ها بیشتر شده است.

رشد نابرابری در شهر‌ها

سال گذشته در شرایطی به پایان رسید که نابرابری درآمدی در شهر‌ها بیشتر، در روستا‌ها کمتر و درنتیجه در کل کشور افزایش یافت. این موضوع را ارقام شاخص ضریب جینی مرکز آمار نشان می‌دهد. بر این اساس، ضریب جینی کشور از ۰.۳۸۷۷ در سال ۱۴۰۱ به ۰.۳۹۷۹ در سال ۱۴۰۲ رسیده است.