آیا انیمه همان انیمیشن است؟

به گزارش مجله خبری نگار،چه انیمیشن چه کارتون و یا انیمه، نام‌های آشنایی است که کودکی ما با آن گره خورده است و حالا با رشد کیفی بالا و متنوع در ساختار و محتوا یکی از علاقه مندی‌های اکثر افراد در هر رده سنی شده است. همه این اسامی را میتوان در خانواده انیمیشن تعریف کرد، اما هر کدام در جزئیات تفاوت‌هایی با هم دارند.
در فرهنگ عامه انیمیشن را کارتون هم می‌نامند که این اصطلاح بیشتر زمانی استفاده می‌شود که صحبت از انیمیشن‌های غیرژاپنی باشد که در وهله‌ی اول مخاطب کم‌سن‌وسال را هدف قرار داده‌اند. درحالی‌که انیمه‌ها برای تمام رده‌های سنی ساخته می‌شوند.
با ما همراه باشید تا در ادامه مفهموم انیمه را تخصصی‌تر بررسی کنیم.

انیمه چیست؟

در کلام ساده «انیمه» همان انیمیشن‌های ژاپنی است، اما طبق تعریف متداول به هر نوع پویانمایی یا انیمیشن طراحی شده به سبک دستی و رایانه‌ای در ژاپن اصطلاحا انیمه (Anime) گفته می‌شود. در واقع ژاپن را میتوان خاستگاه این مدل انیمیشن دانست که طرفداران بیشماری در تمام دنیا دارد.

البته که در خود ژاپن به هر نوع انیمیشن با هر سبک و طرحی انیمه می‌گویند، اما در جهان لفظ انیمه تنها به انیمیشن‌های ژاپنی اطلاق می‌شود. شاخصه اصلی انیمه‌ها اغراق آمیز بودن سبک طراحی، رنگ آمیزی متنوع و تخیلی بودن فضای روایتی آن هاست.

تاریخ ساخت اولین انیمیشن‌های تجاری ژاپنی به سال ۱۹۱۷ برمیگردد. اما انیمه تقریبا از دهه شصت میلادی با آثار "اوسامو تزوکا" کاریکاتوریست ژاپنی، با سبک هنری جدید و مشخصی ظهور پیدا کرد و توانست مورد توجه مخاطبان داخلی قرار بگیرد.

اولین انیمه‌ی تلویزیونی Three Tales نام داشت که با زمان ۳۰ دقیقه و قالب سیاه و سفید در سال ۱۹۶۰ از شبکه NHK پخش شد. اولین انیمه‌ی سریالی تلویزیون ژاپن هم Otogi Manga Calendar بود که بین سال‌های ۱۹۶۲ تا ۱۹۶۴ پخش شد و به رویداد‌های تاریخی مربوط به هر روز از سال می‌پرداخت.

اکثر انیمه‌ها از روی «مانگا» یا همان داستان‌های مصور ژاپنی ساخته می‌شوند. در واقع مانگا از خانواده کمیک‌های غربی به سبک ژاپنی است. واژه‌ی مانگا از دو بخش "مان" به معنی خیالبافی و "گا" به معنی تصویر تشکیل شده است.

تفاوت انیمه با انیمیشن چیست؟

تکنیک ساخت: برخلاف انیمیشن‌ها که فضای پویانمایی گسترده و پرحرکتی دارد، در انیمه تصویرسازی غلیظ تر، اما در تعداد حرکات کمتر انجام می‌شود. به طوریکه حرکت در انیمه تکراری و کمتر از انیمیشن است. مثلا هنگامی که یک شخصیت صحبت می‌کند، اکثرا چند تار موی متحرک و یک حرکت خفیف دهان به چشم می‎آید و به ندرت می‌توان همانند انیمیشن، در انیمه حالت چهره را دقیق‌تر به تصویر کشید. 

سبک طراحی: اغراق آمیز بودن، تنوع رنگی و طیف گسترده از نور و سایه ویژگی اصلی این سبک است. به طوریکه در انیمه با تاکید بر برخی از خصوصیات ظاهری و افکت‌های رفتاری، عواطف و احساسات هر کاراکتر به طور خاصی به نمایش گذاشته شده است. مثل چشمان درشت در عین کوچک بودن بینی و دهان بارزترین ویژگی هر کاراکتر در انیمه است. به طوریکه با بزرگ‌تر نشان دادن اندازه چشم‌ها بار اصلی بیان احساسات روی این جزء از صورت قرار بگیرد. به علاوه برای نمایش جزئیات کاراکتر‌های دوبعدی نظیر عمق، از بازتاب‌ها و سایه‌ها استفاده می‌شود.

سبک محتوا: در کنار جلوه‌های بصری اغراق‌آمیز، تاکید انیمه بر فضای تخیلی، جهان آینده و یا دنیای فانتزی داستان است. برخلاف فضای روشن و مشخص انیمیشن ها، انیمه‌ها اغلب مضامین معناگرایانه، قابل تامل و پیچیده دارند. همین موضوع باعث شده تا بزرگسالان مخاطب اصلی این سبک باشد.

شخصیت پردازی: هر کاراکتر در انیمه می‌بایست بیانگر عواطف و احساسات انسانی باشد. نوع چهره پردازی و استفاده از خطوط و رنگ و اکت‌ها برای بیان خشم، عشق، شادی و یا هیجان در موقعیت‌های چالشی داستان، مورد توجه قرار می‌گیرد. این سبک از شخصیت پردازی انیمه‌ها به نوعی از نمادگرایی‌های ژاپنی وام گرفته است.

مثلا موی سیاه‌رنگ می‌تواند نشان‌دهنده‌ی خصوصیاتی مثل قدرت، شرارت، افسردگی، رازآلودگی و اغواگری است. سفید نماد سادگی، ترس، فروتنی، بی گناهی و خونسردی است. آبی نماد بردباری، صلح، صداقت، آرامش و قابل اعتماد بودن است. قرمز نماد شور، انرژی و پرخاشگری است. سبز نماد خوش‌اقبالی، هماهنگی، نشاط و آرامش است. بلوند نشانه شخصیت‌های شاد، ثروتمند، معصوم، شجاع و خارجی است. بنفش نماد وابستگی سلطنتی، دانش و معنویت است. نقره‌ای و خاکستری نماد هوش، بلوغ، بی‌حوصلگی و قابل‌اطمینان‌بودن است.

ژانر‌های انیمه

به طور کلی انیمه بر اساس مخاطبین آن‌ها طبقه بندی می‌شوند؛ که از مهم‌ترین گروه‌های آن می‌توان از انیمه‌های مربوط به کودکان یا کودومو (kodomo)، انیمه‌های مختص پسران یا شونن (shōnen)، انیمه‌های مختص دختران یا شوجو (Shojo)، سینین (Seinen) و جوسی (Josei) برای مخاطبین بزرگسال نام برد.

در پایان باید اشاره کرد که همین ویژگی‌های منحصر بفرد در انیمه‌های ژاپنی، فضای خلاقانه تری را برای مخاطب ایجاد می‌کند و به اون این فرصت را می‌دهد که در دنیایی از نماد‌ها با عواطف انسانی قابل تاملی روبه رو شود.