در سوگ «رهیاب» گویش و عرفان خراسانی

به گزارش مجله خبری نگار/خراسان: زنده‌یاد دکتر محمدناصر رهیاب در سال ۱۳۳۳ در غوریان هرات زاده شد و دانش آموخته دانشکده زبان و ادبیات دانشگاه کابل بود. رهیاب استاد دانشکده ادبیات دانشگاه هرات بود و چندین سال به‌عنوان معاون علمی این دانشگاه فعالیت داشت. او ریاست یک دانشگاه خصوصی را نیز بر عهده داشت. زنده‌یاد رهیاب مدت زیادی در آکادمی علوم افغانستان مشغول پژوهش بود و بعد به‌عنوان استاد زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه مشغول کار شد.

ازجمله تألیفات این استاد برجسته زبان و ادبیات فارسی می‌توان به کتاب‌های «سبک‌شناسی»، «سپیده‌دم داستان‌نویسی»، «گره به باد مزن»، «نقد ادبی»، «شعر هنر زبانی زیبا» و «سامانگرایی در نوشتار دانشگاهی» اشاره کرد. او همواره معتقد بود یکی از مهم‌ترین زمینه‌ها برای اشتراک فرهنگی ایران و افغانستان، زبان فارسی است؛ به همین دلیل فارسی شناسان هر دو کشور باید به یک جامعه زبانی مشترک فکر کنند، زیرا زبان فارسی، دیروز و امروز ایران و افغانستان را به هم پیوند داده است.

به گزارش مجله خبری نگار، دکتر داوود عرفان، استاد زبان و ادبیات فارسی که چندین سال در دانشگاه‌ها و مجامع علمی افغانستان در کنار استاد رهیاب به تدریس و پژوهش‌های ادبی پرداخته، ضمن اشاره به شخصیت تأثیرگذار وی در حوزه ادبیات معاصر افغانستان گفت: بنده زمانی که استاد رهیاب دریکی از دانشگاه‌های افغانستان ریاست دانشگاه را بر عهده داشتند، به تدریس زبان و ادبیات فارسی مشغول و هرروز از نزدیک با سختکوشی و انسان‌دوستی این بزرگمرد روبه‌رو بودم. او از کوچک‌ترین فرصت‌ها برای پژوهش و تبلیغ زبان فارسی بهره می‌برد و سختکوشی در حوزه زبان و ادبیات فارسی را می‌توان بخش جدانشدنی وجودی او دانست. علاوه بر سختکوشی، زنده‌یاد زریاب را می‌توان یکی از اخلاقمندترین ادیبان کشور افغانستان به شمار آورد.

گویش آمیخته با عرفان

وی افزود: فعالیت استاد رهیاب در انجمن‌های ادبی افغانستان بسیار چشمگیر و توصیه‌های او برای بسیاری از اهل ادب راهگشا بود. وقتی شاعران جوان، شعری می‌سرودند همواره زنده‌یاد زریاب به آن‌ها تأکید می‌کرد که زبان و عرفان خراسانی را از یاد نبرند و البته از چهره مدرن زبان آمیخته با عرفان این دیار نیز غافل نشوند.
وی خاطرنشان کرد: استاد زریاب به عرفان و اخلاق عرفانی تأکید داشت و اگر فردی به هر دلیلی این عرفان را زیر سؤال می‌برد با منطق و هوشمندی به این موضوعات پاسخ می‌داد. امروزه بی‌اغراق استادان ادبیات در هرات همه خودشان را شاگرد استاد رهیاب می‌دانند.

دکتر عرفان تصریح کرد: این استاد در ویراستاری و درست‌نویسی به‌شدت سختگیر بودند و در این مسیر سبک خاص خودشان را داشتند و نگرانی من این است که بعد از درگذشت ایشان زیبایی نوشتار در زبان فارسی به دست فراموشی سپرده شود.