محافظت بیشتر از "انارشیطان" جیرفت در برابر انسان، دام و خشکسالی

به گزارش مجله خبری نگار، درخت انار شیطان یا گلپرکی به دلیل ناتوانی در تولید بذر و تکثیر آن از طریق ریشه، نسبت به گیاهان دیگر بیشتر در معرض خطر نابودی قرار دارد که محدوده رویش این درخت در جنوب کرمان توسط منابع طبیعی تحت مراقبت قرار دارد.

مدیرکل منابع طبیعی جنوب کرمان در حاشیه بازدید از منطقه رویش درختان انار شیطان در دلفاردگفت: مناطق جنگلی که به دلیل نزدیکی به مناطق مسکونی، خشکسالی، آفات یا موارد دیگر در معرض تهدید باشند به عنوان ذخیره گاه معرفی می‌شوند تا حفظ شوند.

قاسم رحیمی نیا افزود: درخت انار شیطان هم گونه نادری در کشور و غرب آسیا محسوب می‌شود و در هیچ کدام از مناطق به اندازه دشت گلپرکی دلفارد شهرستان جیرفت دارای این وسعت از این نوع درخت نیست.

وی ادامه داد: بنابراین این منطقه مورد حفاظت قرار می‌گیرد، اما کافی نیست و باید از چرای دام، ورود و خروج زیاد انسان به آن یا هرگونه دخل و تصرف در آن ممانعت شود.

رحیمی نیا اضافه کرد: این درختان علاوه بر اینکه با گل‌های انبوه زرد و نارنجی رنگ خود منظر زیبایی به منطقه می‌دهد با توجه به ریشه‌های آن سطح وسیعی را در خاک پر می‌کند مانع موثر فرسایش خاک بویژه در اطراف رودخانه‌ها است.

وی گفت: این درخت به دلیل همین شکل از پراکنش ریشه موجب تغذیه بیشتر آب‌های زیرزمینی می‌شود و تاثیر بیشتری از دیگر درختان در این زمینه دارد.

۱۸ رویشگاه درخت انار شیطان در منطقه جنوب کرمان با بیش از ۱۲۰ هکتار وسعت وجود دارد.

درخت انار شیطان از نظر زیست محیطی پناهگاه مناسب و قسمتی از آشیانه اکولوژیک بسیاری از جانوران مناطق خشک و حشرات نادر به شمار می‌رود.

وجود این گونه گیاهی همچنین به عنوان منبع ژنتیکی کمیاب در برخی قسمت‌های شمال غربی هندوستان، جنوب پاکستان، عربستان و جنوب ایران گزارش شده است.

انار شیطان یکی از گونه‌های درختی منحصر به فرد اکولوژیکی، اقتصادی و دارویی است.

حفاظت، بازیابی و تکثیر جمعیت این گونه گیاهی مستلزم شناخت روابط پیچیده درخت انار شیطان با سایر موجودات و محیط اطراف است.

این گونه از نظر دارویی، صنعتی، زیست محیطی، فضای سبز و کنترل فرسایش اهمیت ویژه‌ای دارد و از نظر دارویی هم از پوست، برگ، میوه و دانه این گیاه استفاده‌های زیادی می‌شود.

پوست درخت گلپرک دارای مواد آرام بخش و مقوی قلب بوده و در درمان بیماری سفلیس به کار می‌رود و ساقه‌های این درخت دارای خواص ضدباکتریایی، محافظت کننده کبد و ضد درد یا مسکن است و برگ‌های این درخت حاوی اسید‌های اولینولیک، اوروسولیک و بتولینیک است که در طب سنتی از این گیاه برای درمان بی اختیاری ادرار، بزرگی طحال، سوزاک و برخی بیماری‌های پوستی و کبدی و از دانه‌های آن برای جلوگیری از آبسه استفاده می‌شود.

درخت گلپرک از نظر فضای سبز، گونه‌ای مقاوم به خشکی و سازگار با شرایط خشک و نیمه خشک کشور است که در زمان گل دهی بسیار زیبا و شکل تنه و آرایش شاخسار‌های این درخت جذاب و در فهرست زیباترین درختان جهان آمده است و از نظر کنترل فرسایش به خوبی در اراضی شنی و فرسایش پذیر دامنه‌ها رشد کرده و شن‌های روان را تثبیت می‌کند.

بر اساس بررسی‌ها و مشاهدات محققان از زیستگاه‌های این درخت در سطح کشور، توانایی و استقرار کنترل فرسایش خاک گزارش شده است.

گیاه انار شیطان با توجه به مقاومت زیاد به خشکی و آتش سوزی گزینه مناسبی برای کنترل جنگل زدایی و توسعه جنگل در مناطق خشک و نیمه خشک به شمار می‌رود.

چوب انار شیطان حاوی مواد لاپاکول بوده که دارای خاصیت ضد قارچ و موریانه است که برای تولید مبل‌های گران قیمت، اسباب بازی و وسایل خاص از آن استفاده می‌شود.

انار شیطان (Tecomella undulata (Sm.) Seem.) درختی برگ‌ریز یا بطور تقریبی همیشه سبز است. انشعابات ریشه‌ای طویل و متعدد آن، گیاهان جدید را از طریق تکثیر رویشی حتی در فاصله ۳۰ متری یا بیشتر ایجاد می‌کند.

با توجه به اینکه این گیاه تکثیر رویشی از طریق ریشه دارد چرای دام و خشکسالی می‌تواند گیاهک‌های ایجاد شده را از بین ببرد و خطر تهدید آن را افزایش دهد.

اداره جنگلداری و جنگلکاری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری جنوب کرمان، هفت شهرستان را تحت پوشش دارد.