آیا می‌دانید زیاده روی در مصرف پروبیوتیک‌ها چه عوارضی برای بدن دارد؟

به گزارش مجله خبری نگار،پروبیوتیک‌ها را می‌توان به عنوان مکمل مصرف کرد یا به طور طبیعی از طریق غذا‌های تخمیر شده مانند ماست، کفیر، کلم ترش، کیمچی و کامبوچا استفاده کرد.

خواص پروبیوتیک‌ها برای سلامتی بدن به خوبی اثبات شده است. پروبیوتیک‌ها به کاهش خطر عفونت، بهبود هضم و حتی کاهش خطر ابتلا به برخی بیماری‌های مزمن کمک می‌کنند.

در حالی که مصرف پروبیوتیک‌ها مزایای سلامتی زیادی دارد، ممکن است عوارض جانبی نیز داشته باشد. بیشتر این موارد جزئی هستند و تنها درصد کمی از جمعیت را تحت تاثیر قرار می‌دهند.

با این حال برخی از افراد مبتلا به بیماری‌های جدی یا سیستم ایمنی ضعیف ممکن است عوارض شدیدتری را تجربه کنند.

در ادامه این مقاله با عوارض و مضرات پروبیوتیک‌ها برای سلامتی بدن بیشتر آشنا می‌شوید. 

عوارض و مضرات پروبیوتیک‌ها برای بدن 

۱. ممکن است علائم گوارشی ناخوشایندی ایجاد کنند  

در حالی که اکثر مردم عوارض جانبی را تجربه نمی‌کنند، شایع‌ترین واکنش گزارش شده به مکمل‌های پروبیوتیک‌های باکتریایی، افزایش موقت گاز و نفخ است.

کسانی که از پروبیوتیک‌های مخمری استفاده می‌کنند ممکن است یبوست و تشنگی را تجربه کنند.

دقیقا مشخص نیست که چرا برخی افراد این عوارض جانبی را تجربه می‌کنند، اما معمولا پس از چند هفته استفاده مداوم از بین می‌روند.

برای کاهش احتمال عوارض جانبی، با دوز کم پروبیوتیک شروع کنید و به آرامی در طی چند هفته مصرف خود را به دوز کامل افزایش دهید. این می‌تواند به بدن شما کمک کند تا با آن‌ها سازگار شود.

اگر گاز، نفخ یا هر عارضه جانبی دیگری برای بیش از چند هفته ادامه یافت مصرف پروبیوتیک را قطع کرده و با پزشک متخصص مشورت کنید.

۲. آمین‌های موجود در غذا‌های پروبیوتیک ممکن است باعث سردرد شوند 

برخی از غذا‌های غنی از پروبیوتیک مانند ماست، کلم ترش و کیمچی حاوی آمین‌های بیوژنیک هستند.

آمین‌های بیوژنیک موادی هستند که هنگام ماندن طولانی مدت غذا‌های حاوی پروتئین یا تخمیر شدن توسط باکتری‌ها تشکیل می‌شوند.

رایج‌ترین آمین‌های موجود در غذا‌های غنی از پروبیوتیک عبارتند از: هیستامین، تیرامین، تریپتامین و فنیل اتیلامین.

آمین‌ها می‌توانند سیستم عصبی مرکزی را تحریک کنند، جریان خون را افزایش یا کاهش دهند و ممکن است باعث سردرد در افراد حساس به این ماده شوند.

یک مطالعه نشان داد که رژیم‌های کم هیستامین باعث کاهش سردرد در ۷۵ درصد از شرکت کنندگان شد. با این حال، مروری بر ۱۰ مطالعه کنترل شده هیچ اثر قابل توجهی از آمین‌های رژیم غذایی بر سردرد نشان نداد.

تحقیقات بیشتری برای تعیین اینکه آیا آمین‌ها می‌توانند محرک مستقیم سردرد یا میگرن در برخی افراد باشند یا خیر، مورد نیاز است.

داشتن یک دفترچه غذایی برای ثبت هرگونه علائم سردردی که ممکن است تجربه کنید می‌تواند به روشن شدن اینکه آیا غذا‌های تخمیر شده برای شما مشکل ساز هستند یا خیر، کمک کند.

اگر غذا‌های غنی از پروبیوتیک علائم شما را تحریک کند، مکمل پروبیوتیک ممکن است انتخاب بهتری باشد.

۳. برخی از سویه‌ها می‌توانند سطح هیستامین را افزایش دهند 

برخی از سویه‌های باکتریایی که در مکمل‌های پروبیوتیک استفاده می‌شوند می‌توانند هیستامین را در دستگاه گوارش انسان تولید کنند.

هیستامین مولکولی است که به طور معمول توسط سیستم ایمنی بدن هنگام تشخیص تهدید تولید می‌شود.

هنگامی که سطح هیستامین افزایش می‌یابد، رگ‌های خونی گشاد می‌شوند تا خون بیشتری به ناحیه آسیب دیده وارد شود. عروق همچنین نفوذپذیرتر می‌شوند به طوری که سلول‌های ایمنی می‌توانند به راحتی وارد بافت مربوطه شوند تا با هر گونه پاتوژن مبارزه کنند.

این فرآیند قرمزی و تورم در ناحیه آسیب دیده ایجاد می‌کند و همچنین می‌تواند علائم آلرژی مانند خارش، آبریزش چشم، آبریزش بینی یا مشکل تنفسی را ایجاد کند.

به طور معمول هیستامینی که در دستگاه گوارش شما تولید می‌شود توسط آنزیمی به نام دیامین اکسیداز (DAO) تجزیه می‌شود. این آنزیم از افزایش سطح هیستامین برای ایجاد علائم جلوگیری می‌کند.

با این حال برخی از افراد مبتلا به عدم تحمل هیستامین در تجزیه صحیح هیستامین در بدن خود با مشکل مواجه هستند، زیرا دیامین اکسیداز کافی تولید نمی‌کنند.

سپس هیستامین اضافی از طریق پوشش مجرای روده جذب می‌شود و وارد جریان خون می‌شود و علائمی شبیه به یک واکنش آلرژیک ایجاد می‌کند.

افراد مبتلا به عدم تحمل هیستامین باید از غذا‌های حاوی هیستامین اضافی اجتناب کنند.

از نظر تئوری آن‌ها ممکن است بخواهند مکمل‌های پروبیوتیکی را انتخاب کنند که حاوی باکتری‌های تولید کننده هیستامین نباشد، اما تا به امروز هیچ تحقیق خاصی در این زمینه انجام نشده است.

برخی از سویه‌های پروبیوتیک تولید کننده هیستامین عبارتند از لاکتوباسیلوس بوکنری، لاکتوباسیلوس هلوتیکوس، لاکتوباسیلوس هیلگاردی و استرپتوکوکوس ترموفیلوس.

۴. برخی از مواد تشکیل دهنده ممکن است باعث واکنش‌های نامطلوب شوند 

افراد مبتلا به آلرژی یا عدم تحمل غذایی باید برچسب مکمل‌های پروبیوتیک را به دقت مطالعه کنند، زیرا ممکن است حاوی موادی باشند که می‌توانند در آن‌ها واکنش ایجاد کنند.

به عنوان مثال، برخی از مکمل‌ها حاوی مواد حساسیت زا مانند لبنیات، تخم مرغ یا سویا هستند.

افرادی که حساسیت دارند باید از مصرف این مواد اجتناب کنند، زیرا ممکن است باعث ایجاد واکنش آلرژیک شوند. در صورت لزوم برچسب‌ها را با دقت بخوانید تا از این مواد اجتناب کنید.

به طور مشابه پروبیوتیک‌های مبتنی بر مخمر نباید توسط افراد مبتلا به آلرژی به مخمر مصرف شود. در عوض باید از یک پروبیوتیک مبتنی بر باکتری استفاده شود.

قند شیر یا لاکتوز نیز در بسیاری از مکمل‌های پروبیوتیک استفاده می‌شوند.

در حالی که مطالعات نشان می‌دهد که اکثر افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز می‌توانند تا ۴۰۰ میلی گرم لاکتوز را در دارو‌ها یا مکمل‌ها تحمل کنند، گزارش‌های موردی از عوارض جانبی پروبیوتیک‌ها وجود دارد.

از آنجایی که تعداد کمی از افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز ممکن است هنگام مصرف پروبیوتیک‌های حاوی لاکتوز دچار گاز‌های ناخوشایند و نفخ شوند، ممکن است بخواهند محصولات بدون لاکتوز را انتخاب کنند.

برخی مکمل‌ها علاوه بر اینکه حاوی پروبیوتیک‌های قوی هستند، حاوی پری بیوتیک نیز هستند. این‌ها فیبر‌های گیاهی هستند که انسان نمی‌تواند آن‌ها را هضم کند، اما باکتری‌ها می‌توانند آن‌ها را به عنوان غذا مصرف کنند. رایج‌ترین انواع پری بیوتیک‌ها لاکتولوز، اینولین و الیگوساکارید‌های مختلف هستند.

هنگامی که یک مکمل حاوی میکروارگانیسم‌های پروبیوتیک و فیبر‌های پری بیوتیک باشد، سین بیوتیک نامیده می‌شود.

برخی افراد هنگام مصرف سین بیوتیک‌ها گاز و نفخ را تجربه می‌کنند. کسانی که این عوارض جانبی را تجربه می‌کنند ممکن است بخواهند مکملی را انتخاب کنند که حاوی پری بیوتیک نباشد.

۵. می‌توانند خطر عفونت را برای برخی افراد افزایش دهند 

پروبیوتیک‌ها برای اکثریت قریب به اتفاق مردم بی خطر هستند، اما ممکن است برای همه مناسب نباشند.

در موارد نادر باکتری‌ها یا مخمر‌های موجود در پروبیوتیک‌ها می‌توانند وارد جریان خون شده و در افراد مستعد عفونت ایجاد کنند.

افرادی که در معرض خطر بیشتری برای عفونت ناشی از پروبیوتیک‌ها هستند عبارتند از افرادی با سیستم ایمنی سرکوب شده، افراد بستری در بیمارستان، افرادی که کاتتر‌های وریدی دارند یا افرادی که اخیرا تحت عمل جراحی قرار گرفته اند.

با این حال خطر ابتلا به عفونت بسیار کم است و هیچ عفونت جدی در مطالعات بالینی جمعیت عمومی گزارش نشده است.

تخمین زده می‌شود که از هر یک میلیون نفر تنها یک نفر که از پروبیوتیک‌های حاوی باکتری لاکتوباسیل استفاده می‌کند، دچار عفونت می‌شود. این خطر برای پروبیوتیک‌های مخمری حتی کمتر است به طوری که از هر ۵.۶ میلیون نفر فقط یک نفر آلوده می‌شود.

هنگامی که عفونت رخ می‌دهد، معمولا به آنتی بیوتیک‌های سنتی یا ضد قارچ‌ها پاسخ خوبی می‌دهند. با این حال در موارد نادر مرگ و میر رخ داده است.

تحقیقات همچنین نشان می‌دهد که افراد مبتلا به بیماری پانکراتیت حاد شدید نباید پروبیوتیک مصرف کنند، زیرا ممکن است خطر مرگ را در آن‌ها افزایش دهد.

خلاصه 

پروبیوتیک‌ها میکروارگانیسم‌های زنده‌ای هستند که در صورت مصرف زیاد فواید سلامتی دارند. پروبیوتیک‌ها را می‌توان به عنوان مکمل مصرف کرد، اما به طور طبیعی در غذا‌های تخمیر شده نیز وجود دارند.

پروبیوتیک‌ها برای اکثریت مردم بی خطر هستند، اما ممکن است عوارض جانبی هم داشته باشند. شایع‌ترین عوارض جانبی افزایش موقت گاز، نفخ، یبوست و تشنگی است.

برخی از افراد ممکن است نسبت به مواد مورد استفاده در مکمل‌های پروبیوتیک یا به آمین‌های طبیعی موجود در غذا‌های پروبیوتیک واکنش ضعیفی نشان دهند. اگر این اتفاق افتاد، مصرف پروبیوتیک‌ها را متوقف کنید.

در موارد نادر افراد مبتلا به سیستم ایمنی ضعیف، افراد بستری در بیمارستان یا افرادی که اخیرا جراحی انجام داده اند ممکن است به عفونت باکتری‌های پروبیوتیک مبتلا شوند. افراد مبتلا به این شرایط باید قبل از مصرف پروبیوتیک ها، خطرات و فواید آن را بسنجید.

به طور کلی پروبیوتیک‌ها افزودنی مفید به رژیم غذایی یا رژیم مکمل اکثر افراد هستند که عوارض جانبی نسبتا کم دارند. 

منبع:سومیتا