جلوگیری از پیری و شادابی با معجزه ورزش

به گزارش مجله خبری نگار، قبل از هر چیز باید بدانیم «جوان ماندن» چگونه تعریف شود. یک راه این است که روند پیری را از طریق DNA اندازه گیری کنیم … این روش پیری را به معنای واقعی کلمه نشان می‌دهد. در نوک کروموزوم‌ها تلومر‌هایی قرار دارند که به عنوان کلاهک‌های محافظ برای ماده ژنتیکی بین آن‌ها عمل می‌کنند.

تلومر‌ها یکی از مهم‌ترین عوامل پیری هستند.

پژوهش گران دریافتند که تلومر‌ها با افزایش سن کوتاه می‌شوند. در واقع اینطور مشخص می‌شود که تلومر‌ها یکی از مهم‌ترین عوامل پیری هستند.

تلومر‌های افراد جوان معمولا بین ۸۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰ نوکلئوتید طول دارند (نوکلئوتید‌ها بلوک‌های سازنده کروموزوم‌ها هستند)، در حالی که این تعداد در افراد مسن ممکن است به کمتر از ۵۰۰۰ نوکلئوتید برسد. 

DNA خود را جوان‌تر کنید 

پژوهشی در سال ۲۰۰۸ نشان داد که چگونه ورزش کردن می‌تواند روند پیری بیولوژیکی را تا ۱۰ سال آهسته‌تر کند. در این مطالعه، محققان طول تلومر‌ها را با ایجاد عادات ورزشی در مجموعه‌هایی از دوقلو‌های همسان مقایسه کردند.

بیش از ۱۲۰۰ جفت دوقلو (که بیشتر زنان سفیدپوست بودند) در این پروژه تحقیقاتی ثبت نام کردند. سپس، محققان توانستند تاثیر ورزش بر طول تلومر‌ها در گلبول‌های سفید خون دوقلو‌ها را بررسی کردند.

این مطالعه نشان داد تلومر‌های بلندتر ارتباط مثبت و بیشتری با ورزش‌های تفریحی داشتند. یافته‌ها پس از تنظیم سن، جنسیت، شاخص توده بدنی، سیگار کشیدن، وضعیت اجتماعی-اقتصادی و فعالیت بدنی افراد در محل کار توسط محققان بدست آمد.

شاخص توده بدنی (BMI) معیاری تاریخ‌دار و مغرضانه است که عوامل متعددی همچون ترکیب بدنی، قومیت، نژاد، جنسیت و سن را در نظر نمی‌گیرد.

با این وجود، گرچه شاخص توده بدنی معیاری ناقص است، اما امروزه به طور گسترده‌ای در جامعه پزشکی استفاده می‌شود، زیرا روشی ارزان و سریع برای تجزیه و تحلیل وضعیت سلامت و رسیدن به نتایج بالقوه است.

تلومر‌های افراد فعال ۲۰۰ نوکلئوتید طولانی‌تر از افرادی بود که فعالیت کمتری داشتند. در دوقلو‌های همسان نیز به همین شکل بود. تلومر‌های یکی از دوقلو‌هایی که فعالیت بدنی بیشتری داشت حدود ۸۸ نوکلئوتید طولانی‌تر از خواهران یا برادرانشان بود که فعالیت کمتری داشتند (در حالی که به لحاظ ژنتیکی یکسان بودند.)

اینکه چگونه ورزش کردن می‌تواند DNA شما را «جوان» نگه دارد، نشان دهنده گامی جدید و بزرگ در درک این مسئله است که چگونه سبک زندگی می‌تواند در پیری نقش داشته باشد. 

چه ورزشی برای DNA مفید است؟ 

اینطور که به نظر می‌رسد تعریق بسیار مهم است. در مطالعه انجام شده بر روی دوقلوها، افرادی که دست کم سه ساعت در هفته به شدت ورزش می‌کردند، تلومر‌های طولانی‌تری داشتند و ۱۰ سال جوان‌تر بودند (تلومر‌های آن‌ها اندازه‌گیری شده است) نسبت به افرادی که به طور منظم ورزش نمی‌کردند. البته این موضوع پس از در نظر گرفتن عوامل دیگری مانند سیگار کشیدن، سن، وزن و میزان فعالیت در محل کار صدق می‌کند.

با این حال، در تحقیقات دیگر نکاتی وجود دارد که نشان می‌دهد فعالیت بسیار شدید ممکن است حداقل در مردان آنقدر مفید نباشد. پژوهشی در سال ۲۰۱۳ تاجران هلسینکی را حدود سه دهه مورد مطالعه و بررسی قرار داد (متاسفانه هیچ زنی در این پژوهش گنجانده نشده است) و نشان داد گروهی که در حد متوسط ورزش می‌کردند نسبت به هر دو گروه دیگر یعنی افرادی به شدت ورزش می‌کردند (از جمله تعدادی که ورزشکار رقابتی بودند) و افرادی که اصلا ورزش نمی‌کردند، تلومر‌های بلندتری داشتند.

از این رو، تحقیقات بیشتری مورد نیاز است تا نشان دهد چه مقدار و چه نوع تمریناتی منجر به تقویت تلومر‌های جوان می‌شود و اینکه آیا توصیه‌های متفاوتی برای مردان و زنان دارد یا خیر. 

اگر تلومر‌ها کوتاه باشند چه می‌شود؟ 

گرچه تحقیقات در مورد طول تلومر‌ها مسئله به نسبت جدیدی است، اما محققان بر این باورند که تلومر‌های کوتاه شده می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های مرتبط با افزایش سن مانند فشار خون بالا، مشکلات ذهنی، سرطان و ... را افزایش دهد.

دلیلش این است که با کوتاه شدن تلومرها، DNA «بافر» کمتری دارد و بدین ترتیب هرگونه آسیبی که دریافت می‌کند بیشتر بر عملکرد سلولی تاثیر می‌گذارد. محققان نیز بر این باورند که ورزش باعث کاهش آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد شده و به بدن این امکان را می‌دهد که منابع خود را به جای ترمیم آسیب ها، برای حفظ سلامتی خود سرمایه گذاری کند. 

سخن پایانی 

به طور کلی، ورزش به شما کمک می‌کند تا زندگی سالم تری داشته باشید. اما این نکته را در نظر داشته باشید که ورزش کردن تنها با هدف افزایش تلومر‌های DNA نباشد، بلکه باید احساس خوبی هم به شما بدهد تا از تمام مزایای ورزش بهره‌مند شوید. 

منبع:مانکن