سرایت اجتماعی ترس در گورخرماهی و پستانداران نشانه‌ای از تکامل همگرا

به گزارش مجله خبری نگار،این پژوهش توسط موسسه Gulbenkian de Ciência در پرتغال انجام شد. به گفته محققان دیدن واکنش سایر اعضای یک گروه اجتماعی با ترس برای پیش بینی خطر مفید است؛ بنابراین با وجود چشم‌های متعددی که مراقب هستند، اگر بتوانید وحشت دیگران را تشخیص دهید، شانس بیشتری برای زنده ماندن دارید.

ماهی‌ها نیز از این قاعده مستثنی نیستد. مطالعات قبلی روی گورخرماهی (Danio rerio) بینش‌هایی را در مورد انتقال پاسخ‌های هشدار توسط آن‌ها ارائه کرده که به‌عنوان رفتار نامنظم در افراد و افزایش سطح کورتیزول در ناظران عنوان می‌شود.

محققان توضیح می‌دهند: شاید تعجب آور باشد که میزان ترس ناظران به این بستگی دارد که آیا دوستان آن‌ها مضطرب به نظر می‌رسند یا خیر. هرچه آشنایی بین ماهی‌ها بیشتر باشد، واکنش استرس در بیننده‌ای که در حال تماشای پریشانی است بیشتر می‌شود.

پپتید اکسی توسین مرکز سیگنال دهی احساسی در موجوداتی مانند انسان‌ها است. اگرچه معمولاً به عنوان هورمون عشق از آن یاد می‌شود، اما به دلیل اینکه چگونگی تعامل اجتماعی را ترویج می‌کند، حاکمیت آن بر زیست شناسی حیوانات بسیار پیچیده است.

برای درک بهتر نقش این هورمون در انتقال ترس در گورخرماهی، محققان از انواع جهش یافته استفاده کردند که نسخه‌های شکسته این ماده شیمیایی و دو گیرنده آن را داشتند. گورخرماهی هنگام آسیب دیدگی یک نشانه شیمیایی از پوست خود آزاد می‌کند که در افراد مجاور نیز واکنش ایجاد می‌کند، بنابراین تیم پژوهشی ماهی‌های ناآشنا را در آکواریوم‌های جداگانه‌ای قرار دادند که می‌توانستند دیگران را ببینند. این موضوع به آن‌ها اجازه داد تا کنترل‌ها را تغییر دهند و نشانه‌های شیمیایی را به دلخواه خود به آب اضافه کنند.

ماهی‌هایی که دارای هورمون‌ها و گیرنده‌های اکسی توسین عملکردی بودند، با تماشای یک دسته پریشان ماهی‌های دیگر از دور، همانطور که انتظار می‌رفت بی حرکت شدند. با این حال، نسخه‌های جهش‌یافته گورخرماهی به سختی مراقب همسایگان وحشت‌زده خود بودند.

افزودن اکسی توسین به آب یا تزریق مستقیم آن به گونه‌های جهش یافته‌های منتخب، واکنش آن‌ها را تغییر داده و نشان داد که هورمون اجتماعی مسئول احساس ترس در دیگران است.

بر اساس این یافته ها، می‌توان نتیجه گرفت: زیست شناسی تجربه استرس پس از مشاهده پاسخ‌های ترس در دیگری به اندازه کافی در تمام مهره داران مشابه است که در یک اجداد مشترک تکامل یافته است. در ساده‌ترین شکل آن، انتشار اکسی توسین می‌تواند به سادگی رفتار‌های ماهی را بازتاب دهد. برای مثال، دیدن ناراحتی در یک ماهی ممکن است واکنش درونی مشابهی را در همنوعان ایجاد کند.

محققان اذعان می‌کنند: با این حال، تا چه حد سرایت اجتماعی ترس مشاهده شده در گورخرماهی و پستانداران همسان است که نشان دهنده یک مورد تکامل همگرا است.