آینده جام جهانی باشگاه‌ها چگونه خواهد بود؟

به گزارش مجله خبری نگار پرونده رقابت‌های جام جهانی باشگاه‌های سال ۲۰۲۲ شنبه شب با پیروزی ۵ بر ۳ رئال مادرید برابر الهلال در فینال و قهرمانی این تیم بسته شد. قرار بود این دوره از مسابقات با تغییراتی که فیفا مصوب کرده بود به شیوه جدید برگزار شود، اما پاندمی کرونا برنامه‌های فدراسیون جهانی برای اعمال این تغییرات را به هم ریخت و اکنون سران فوتبال جهان در نظر دارند که تغییرات مد نظر و اصلاحات تکمیلی آن را سال ۲۰۲۵ اعمال کنند.

جانی اینفانتینو رئیس فیفا همان طور که اخیراً هم خودش اعتراف کرد، رؤیا‌های بلندپروازانه‌ای برای جام جهانی باشگاه‌ها دارد، چیزی شبیه همان پروژه‌ای که برای جام جهانی ملی پیاده کرد. او گفت: «جام جهانی باشگاه‌ها با طرح جدیدی که مدنظر داریم، شبیه یک جام جهانی واقعی خواهد شد، البته از نوع باشگاهی.» چیزی که مشخص است اینکه برگزاری جام جهانی باشگاه‌ها به شیوه فعلی جذابیتش را برای مخاطبان از دست داده است و به همین دلیل هم اینفانتینو و فیفا بیم از دست دادن منابع مالی حاصل از برگزاری این رویداد سالانه را دارند و بنابراین سعی در اعمال تغییراتی هستند که آن را برای هواداران هیجان‌انگیز کند.

در شیوه فعلی برگزاری مسابقات که قهرمانان باشگاهی ۶ منطقه و قاره شامل آسیا، اروپا، آفریقا، اقیانوسیه، آمریکای شمالی، آمریکای جنوبی و نماینده کشور میزبان می‌شود، قهرمانان اروپا و آمریکای جنوبی در دور‌های نخست حضور ندارند و تنها از مرحله نیمه نهایی وارد مسابقات می‌شود. به این ترتیب پرطرفدارترین تیم‌های تورنمنت تنها ۲ بازی انجام خواهند داد. نیمه نهایی و فینال یا نیمه نهایی و رده‌بندی و عملاً تا قبل از ورود این تیم‌ها به خصوص قهرمان اروپا به مسابقات، کمتر کسی به نتایج سایر بازی‌ها توجه می‌کند. این همان ضعفی است که سبب شده اینفانتینو به دنبال تغییر شیوه برگزاری جام جهانی باشگاه‌ها باشد و سعی در انجام کاری داشته باشد که این تورنمنت را از روز نخست برای مخاطبان جذاب کند.

برنامه رئیس سوئیسی فیفا این است که از سال ۲۰۲۵ به بعد تعداد شرکت کنندگان جام جهانی باشگاه‌ها را به ۳۲ تیم افزایش دهد که در این صورت این تورنمنت از انحصار قهرمانان باشگاهی قاره‌ها خارج خواهد شد که این با شیوه برگزاری اولین دوره مسابقات تحت عنوان جام بین قاره‌ای (با حضور تنها قهرمانان اروپا و آفریقا) کاملاً تفاوت دارد.

طرح مدنظر اینفانتینو و همکارانش، جام جهانی باشگاه‌ها را از نظر ساختار برگزار کاملاً شبیه به جام جهانی ملی خواهد کرد؛ ۸ گروه ۴ تیمی که البته هنوز سهمیه هر قاره برای داشتن نماینده در این تورنمنت مشخص نیست، اما اینفانتینو وعده مشخص شدن شیوه اختصاص سهمیه‌ها تا چند ماه آینده را داده است. در مرحله گروهی دو تیم برتر هر گروه به مرحله یک هشتم نهایی صعود خواهند کرد و طبق قرعه از پیش تعیین شده مسیر خود تا رسیدن به فینال را خواهند دانست.

با افزایش تعداد تیم‌ها، ناگزیر مدت زمان برگزاری مسابقات هم افزایش خواهد یافت و به همین دلیل فیفا قصد دارد هر چهار سال این تورنمنت را برگزار کند تا به این شیوه از تداخل این مسابقات با بازی‌های ملی ماه فوریه جلوگیری کند.

یکی از قوانین جدیدی که فیفا برای جام جهانی ۳۲ تیمی در نظر گرفته، حذف وقت‌های اضافه از بازی‌هایی است که با تساوی در وقت‌های معمول به پایان برساند. بر این اساس بازی‌های مراحل خذفی – از یک هشتم تا فینال – یا در ۹۰ دقیقه تمام خواهند شد یا در ضربات پنالتی. منطقی که برای این قانون در نظر گرفته شده هم رعایت حال بازیکنان و جلوگیری از فشار بیشتر روی آن‌ها در پایان فصل است و جلوگیری از آسیب رسیدن به آن‌ها برای حضور در بازی‌های ملی است.

پیامد دیگر تغییر شیوه برگزاری جام جهانی باشگاه‌ها، قطعی شدن انقضای جام کنفدراسیون‌ها است. فیفا از سال ۲۰۱۷ یعنی یک سال قبل از برگزاری جام جهانی روسیه، دیگر جام کنفدراسیون‌ها را برگزار نکرده است، اما هرگز مشخص نشد که آیا در سال‌های آتی این جام به تقویم بازی‌های فیفا باز خواهد گشت یا نه که با آغاز دوره جدید جام جهانی باشگاه‌ها از سال ۲۰۲۵، پرونده جام کنفدراسیون‌ها نیز به صورت حتمی و رسمی و برای همیشه بسته خواهد شد.