شما عامل مهاجرتید؛ نه خارجی‌ها

به گزارش مجله خبری نگار، بسیاری بر این باورند که بهبود شرایط و اوضاع زمانی اتفاق خواهد افتاد که در گام اول مشکلات و ضعف‌ها پذیرفته شود و در ادامه مسئولان امر در صدد اصلاح آن‌ها برآیند و شرایط و امکانات به نحوی بهبود یابد که به وضع مطلوب برسد.

این در حالی است که اخیرا غلامعلی حداد عادل در مراسم قدردانی از استعداد‌های درخشان آن‌ها را به نرفتن از ایران و ماندن در کشور ترغیب کرده و خواسته که نخبگان نقش دکتر حسابی را برای کشور ایفا کنند. البته اینکه حداد عادل به عنوان چهره‌ای که دامادی آمریکایی دارد از عدم مهاجرت صحبت می‌کند و تناقض این دو مساله به جای خود، اما پرسش اینجاست که اساسا چه امکاناتی برای نخبگان واستعداد‌های درخشان در کشور فراهم است که به‌خاطر آن بخواهند در کشور بمانند و با همین امکانات به فعالیت خود ادامه دهند. به نظر می‌رسد برخی مسئولان ابتدا باید نگاهی به وضعیت امکاناتی و محدودیت‌های عارض بیندازند و سپس در خصوص رفتن یا نرفتن و ایفای نقش دکتر حسابی در جامعه اظهار نظر کنند. هر چند که دکتر حسابی نیز برای تحصیلات خارج از ایران را مناسب‌تر دید و پس از پایان به ایران بازگشت.

بهبود شرایط و امکانات

نگاهی به شرایط جامعه در حوزه‌های مختلف و نوع نگاه مردم به اوضاع نشان می‌دهد که وضعیت از چه قراری است و باید در چه چارچوب و شرایطی با مردم سخن گفت. امروز مردم به‌واسطه تحریم و عملکرد نه چندان موفق مسئولان امر در شرایط بغرنج اقتصادی به سر می‌برند و از آنجایی هم که با رصد مسائل و تغییرات در جامعه به افق پیش‌رو نیز با دیده تردید می‌نگرند چندان آینده مشخص و روشنی برای خود نمی‌بینند. این در حالی است که حوزه‌هایی مثل فضای مجازی، برخی آزادی‌های اجتماعی، چالش‌های بوروکراسی اداری، اشتغال و موانع کسب و کار و... از مسائلی است که امروزه باعث شده مردم و به ویژه نخبگان با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو باشند و بسیاری از آن‌ها به شرط فراهم بودن شرایط مالی و اقتصادی؛ مهاجرت را یکی از گزینه‌های خود قرار دهند.

جالب توجه اینکه همواره از زبان مسئولان شنیده می‌شود که باید به نخبگان بها داد و از آن‌ها در مدارج مختلف استفاده کرد و مهم‌تر از همه اینکه از موج مهاجرت نخبگان جلوگیری نمود. اما با این حال نگاهی کوتاه و گذرا به امکانات و موانع پیش روی دانشجویان و نخبگان به وضوح نشان می‌دهد که چرا رفتن از ایران یکی از گزینه‌های مدنظر نسل جوان و نخبه کشور است. بوروکراسی پیچیده و در هم تنیده، موانع ایجاد کسب و کار و عدم حمایت از پروژه‌های تحقیقاتی نخبگان از دلایلی است که موجبات دلسردی این قشر از جامعه را فراهم می‌آورد که بخواهند آینده خود را در جای دیگری دنبال کنند. چنانکه طبق اطلاعات منتشر شده در سالنامه مهاجرتی ایران در سال ۱۴۰۰، تعداد دانشجویان ایرانی خارج از کشور بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۸ حدود ۳. ۲ برابر افزایش یافته است؛ لذا شاید به جرات بتوان گفت که برای نخبگان و دانشجویان برتر کشور تنها کارمهمی که صورت می‌گیرد یک مراسم و تقدیر و تشکر است، اما اصل موضوع که پشتیبانی و حمایت از کار و فعالیت آن‌ها باشد مغفول می‌ماند.

در نتیجه این پرسش پیش می‌آید که اساسا چه خدماتی ارائه می‌دهیم که انتظار داریم جوانان و نخبگان قید رفتن را بزنند و با همین امکانات و شرایط در کشور بمانند. قدر مسلم با ایجاد محدودیت در حوزه‌های مختلف نمی‌توان انتظار داشت که جامعه همین‌طور در این شرایط بماند و نارضایتی خود را بروز ندهد. در حالی که تغییرات در حوز‌های مختلف در دنیا به سرعت در حال انجام است و هر از چندی شاهد پدیده‌ها و پدیدار‌های گوناگون هستیم و پلتفرم‌های جدیدی وارد بازار می‌شوند عده‌ای در داخل به دنبال طرحی برای صیانت از فضای مجازی هستند که مبادا فضای مجازی نگاه جوانان و نخبگان را از کشور بازگرداند و آن‌ها را هوایی کند. حال اینکه فضای مجازی جدای از سایر کارکرد‌های خود که ارتباطات و اطلاع‌رسانی را عهده‌دار شده و خود را به رسانه‌های رسمی تحمیل کرده بازتاب دهنده عملکرد‌ها است. بار منفی فضای مجازی در جای خود محفوظ، اما همه چیز را هم نمی‌توان به بار منفی آن مرتبط کرد؛ لذا به جای تخریب و ایراد گرفتن از فضای مجازی بهتر است شرایط و امکانات را به نحو شایسته و بایسته درست کنیم تا اگر هم فضای مجازی جوانان را به خارج ترغیب کرد؛ جوانان و نخبگان این نکته را در یاد داشته باشند که همه امکانات و شرایط برای پیشرفت و کار در داخل فراهم است و نیازی به خارج رفتن نیست. قدر مسلم اگر شرایط و موقعیت مناسب و متناسب با ظرفیت‌ها فراهم باشد هیچ‌کس برای یافتن چیزی بیشتر یا بهتر جلای وطن نخواهد کرد.

نقش دکتر حسابی را ایفا کنید

یک فعال سیاسی اصولگرا در مراسم تقدیر از تلاش‌های علمی دانش‌آموزان مدارس استعداد‌های درخشان، برگزیده در سطح ملی و جهانی و فعالیت‌های پژوهش محور خطاب به نخبگان اظهار کرد: همه شما در معرض خطر وسوسه دشمن هستید و با استعدادی که دارید به شما خواهند گفت برای چه می‌خواهید در کشورتان بمانید؟

غلامعلی حداد عادل گفت: به شما خواهند گفت کشور شما گرفتاری دارد، پارتی بازی دارد و کسی قدر شما را نمی‌داند، خواهند گفت کشور شما عقب مانده است و ما همه چیز فراهم، بیایید آمریکا و اروپا، رشد و پرورش پیدا می‌کنید. فضای مجازی هم متمرکز شده که نسل جوان ایران را از این کشور و انقلاب بدزدد و شما‌ها باید تصمیم بگیرید و این لحظه تاریخی برای زندگی شما است.

وی با بیان اینکه نمی‌گویم کشور ما به اوج ترقی رسیده است، بیان کرد: این کشور ما است و باید خودمان بسازیم. اگر برویم جایی که مشکل نداریم، پس چه کسی ایران را بسازد و مسائل را حل کند؟. رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی با یادآوری تلاش‌های دکتر حسابی در حوزه و رشته‌ی فیزیک ادامه داد: شما باید برای آینده کشور، همین نقش دکتر حسابی را ایفا کنید. برای کشور کار کنید و اگر کسی بگوید، چون در کشور مشکل است به کشوری دیگر مثل آمریکا می‌روم، این امر مثل این است که کلید اتاق را در خانه گم کنیم و در خیابان زیر نور چراغ برق دنبال کلید بگردیم؛ چراکه خیابان روشن و اتاق تاریک است. وقتی در خیابان کلید را گم نکردی، آن تاریکی اتاق شما را به نتیجه می‌رساند. گم گشته شما داخل کشور است و قدر این را بدانید.

منبع: آرمان