واکسن سل بیش از ۱۰۰ سال قدمت دارد، اما قاتل آن هنوز در میان ماست.

به گزارش مجله خبری نگار،در سال ۱۹۲۱، اولین واکسن مؤثر سل (TB) برای محافظت در برابر این بیماری کشنده در انسان‌ها استفاده شد. با این حال، ۱۰۰ سال بعد، در سال ۲۰۲۱، طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی (WHO)، بیش از ۱.۶ میلیون نفر در سراسر جهان بر اثر سل جان خود را از دست داده‌اند و این بیماری بار دیگر به خطرناک‌ترین بیماری عفونی تبدیل شده است. اکنون نیاز مبرمی به گزینه‌های جدید واکسن برای کمک به متوقف کردن این قاتل تاریخی وجود دارد.

سل توسط باکتری مایکوباکتریوم توبرکلوزیس ایجاد می‌شود و از طریق استنشاق قطراتی که افراد آلوده هنگام سرفه یا عطسه دفع می‌کنند، منتقل می‌شود. این قطرات می‌توانند برای مدت طولانی در هوا معلق بمانند، به این معنی که خطر عفونت حتی پس از ترک اتاق توسط فرد آلوده همچنان باقی می‌ماند. این بیماری در درجه اول ریه‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما در برخی موارد، می‌تواند نواحی دیگری مانند غدد، استخوان‌ها، کلیه‌ها و سیستم عصبی را نیز تحت تأثیر قرار دهد. اگرچه سل در صورت عدم درمان اغلب کشنده است، اما با آنتی‌بیوتیک‌ها و دارو‌های ضد میکروبی قابل درمان است.

تا اوایل قرن بیستم، سل یکی از شایع‌ترین علل مرگ و میر، به ویژه در میان فقرا در مناطق شهری شلوغ بود. سپس، در سال ۱۹۲۱، آلبرت کالمت و ژان ماری کامی گرن واکسن ضد سل خود - واکسن باسیل کالمت-گرن (BCG) - را توسعه دادند و آن را به انسان‌ها (نوزادانی که در تماس نزدیک با بیمار مبتلا به سل بودند) تجویز کردند. این اولین واکسن مؤثر برای محافظت از ریه‌ها در برابر سل بود و از آن زمان به واکسن استاندارد تبدیل شده است.

توسعه آهسته واکسن‌های جایگزین جدید به دلیل عدم علاقه نبوده است. در حال حاضر بیش از ۱۰ واکسن سل در دست توسعه است و چندین مورد در آزمایشات بالینی قرار دارند. مشکل این است که تحقیق و توسعه واکسن سل به دلیل دانش محدود در مورد ایمنی محافظتی با مشکل مواجه است.

این امر اساساً منجر به یک خط تولید پرخطرتر می‌شود که شامل آزمایش‌های بزرگ و پرهزینه در مدت زمان طولانی است. اساساً، همانطور که دانشمندان توضیح می‌دهند، پیش‌بینی فوری عملکرد واکسن‌ها تا زمانی که فرآیند طولانی آزمایش‌های بالینی را طی نکنند، غیرممکن است.

علیرغم این چالش‌ها، نشانه‌های امید در حال ظهور است. یک رویکرد بالقوه شامل یک مسیر تحویل جایگزین برای واکسن‌های BCG-vectored است. این شامل آنتی‌ژن‌های منفرد است که توسط ناقل‌های ویروسی یا با یک ماده کمکی، ماده‌ای که برای ایجاد پاسخ ایمنی قوی‌تر به واکسن استفاده می‌شود، و خود M. tuberculosis زنده و اصلاح‌شده ژنتیکی، تحویل داده می‌شوند.

نمونه‌هایی از واکسن‌های رقیب شامل M۷۲/ASO۱، یک واکسن کمکی است که تاکنون محافظت مؤثری را در بین بزرگسالان آلوده نشان داده و در آزمایشی شامل تقریباً ۳۵۰۰ نفر در کنیا، آفریقای جنوبی و زامبیا مورد استفاده قرار گرفته است. این واکسن پس از سه سال پیگیری، ۵۰٪ محافظت در برابر سل نشان داده و همچنین با موفقیت روی ۴۰۰ فرد مبتلا به HIV آزمایش شده است.

یکی دیگر از مدعیان کسب مقام اول، واکسن روسی GamTBVac است که آزمایش‌های بالینی فاز ۳ را با حضور ۷۰۰۰ شرکت‌کننده به پایان رسانده و انتظار می‌رود نتایج آن حدود سال ۲۰۲۵ گزارش شود. همچنین VPM۱۰۰۲، یک واکسن نوترکیب زنده BCG، وجود دارد که نتایج آن در آزمایش‌های نوزادان و جلوگیری از عود در بزرگسالان تا دو سال دیگر مشخص خواهد شد.