بحران کم سابقه نظام درمانی انگلیس در زمستان

به گزارش مجله خبری نگار، تازه‌ترین آمار منتشرشده در نخستین گزارش زمستانی خدمات ملی سلامت انگلیس (ان‌اچ‌اس) نشان می‌دهد در هفته گذشته، به‌طور متوسط روزانه یک‌هزار و ۷۱۷ بیمار مبتلا به آنفلوانزا در بیمارستان‌های انگلیس بستری بوده‌اند که ۶۹ نفر آن‌ها در بخش‌های مراقبت ویژه تحت درمان هستند.

این رقم در مقایسه با دوره مشابه سال گذشته که به‌طور متوسط روزانه یک‌هزار و ۹۸ بیمار آنفلوانزایی (از جمله ۳۹ بیمار در بخش‌های مراقبت ویژه) در بیمارستان‌ها بستری بودند، افزایشی حدود ۵۶ درصدی را نشان می‌دهد و در مقایسه با سال ۲۰۲۳ که تنها ۲۴۳ بیمار مبتلا به آنفلوانزا در روز ثبت شده بود، جهشی چندبرابری به‌شمار می‌آید.

بر اساس همین داده‌ها، شمار بیماران مبتلا به آنفلوانزا در برخی روزها از مرز ۲ هزار نفر نیز گذشته است، به‌گونه‌ای که در ۳۰ نوامبر (۹ آذر)، دو هزار و ۴۰ بیمار مبتلا به آنفلوانزا در تخت‌های بیمارستانی انگلیس بستری بوده‌اند. این رقم نسبت به یک‌هزار و ۱۷۵ بیمار در روز مشابه سال گذشته، حدود ۷۴ درصد افزایش را نشان می‌دهد. مدیران ان‌اچ‌اس این ارقام را برای این مقطع از سال به شکل «غیرعادی بالا» توصیف کرده و هشدار داده‌اند که موج اصلی آنفلوانزا احتمالاً پیش از فرارسیدن تعطیلات کریسمس به اوج خواهد رسید.

در کنار آنفلوانزا، دیگر بیماری‌های فصلی نیز به فشار بر بیمارستان‌ها دامن زده‌اند. گزارش ان‌اچ‌اس می‌گوید در هفته گذشته به‌طور متوسط ۲۶۱ تخت بیمارستانی توسط بیماران مبتلا به اسهال، استفراغ یا علائم شبیه نوروویروس اشغال شده که نسبت به رقم ۷۵۱ تخت در دوره مشابه سال قبل، کاهش نشان می‌دهد. در عین حال، حدود ۱۰ درصد از انتقال بیماران توسط آمبولانس‌ها به بیمارستان‌ها با تأخیر بیش از یک ساعت انجام شده که معادل ۹ هزار و ۵۸۰ بیمار است. این رقم با وجود کاهش نسبت به سال گذشته، همچنان از تداوم فشار شدید بر اورژانس‌ها حکایت دارد.

این در حالی است که اعلام دور تازه اعتصاب پزشکان جوان بیمارستانی، بعد دیگری به بحران زمستانی ان‌اچ‌اس افزوده است. کمیته پزشکان جوان انجمن پزشکی انگلیس (BMA) در بیانیه‌ای رسمی اعلام کرده است پزشکان جوان بیمارستان‌های دولتی انگلیس از ۲۶ آذر تا یکم دی ماه، برای پنج روز متوالی، به‌طور کامل از ارائه خدمات معمول درمانی کناره‌گیری خواهند کرد. این اعتصاب چهاردهمین دور از سلسله اعتصاب‌هایی است که از دو سال پیش تاکنون در اعتراض به وضعیت دستمزد و شرایط شغلی این قشر برگزار شده است.

انجمن پزشکی انگلیس تأکید کرده است که ناکامی دولت در ارائه یک پیشنهاد قابل‌قبول درباره حقوق و بحران فرصت‌های شغلی، پزشکان جوان را وادار به ادامه اعتصاب کرده است. بر اساس داده‌های این انجمن، در سال جاری هزاران پزشک متقاضی ورود به دوره‌های تخصص داخلی با وجود دارابودن سوابق علمی و حرفه‌ای قابل توجه، حتی موفق به دریافت دعوت‌نامه برای مصاحبه نشده‌اند و محدودیت شدید ظرفیت دوره‌های تخصصی، چشم‌انداز شغلی نسل جدید پزشکان را با تردید مواجه کرده است. این اتحادیه می‌گوید کاهش واقعی دستمزدها از سال ۲۰۰۸ تاکنون در کنار فشار کاری بالا، موجب شده بسیاری از پزشکان جوان به مهاجرت یا خروج از حرفه پزشکی فکر کنند.

در مقابل، دولت انگلیس و مدیران ارشد ان‌اچ‌اس زمان‌بندی این اعتصاب را غیرمسئولانه توصیف می‌کنند. «وس استریتینگ» وزیر بهداشت انگلیس با اشاره به اوج‌گیری آنفلوانزا و فشار زمستانی بر بیمارستان‌ها، در گفت‌وگو با رسانه‌های این کشور مدعی شده است که مقام‌های انجمن پزشکی انگلیس در بدترین زمان ممکن، جان بیماران را به خطر می‌اندازند و به‌جای حضور بر سر میز مذاکره، به سمت تشدید رویارویی حرکت می‌کنند. برخی مدیران ان‌اچ‌اس نیز هشدار داده‌اند که اعتصاب جدید می‌تواند به لغو ده‌ها هزار نوبت و عمل جراحی غیراضطراری دیگر منجر شود و صف انتظار بیماران را طولانی‌تر کند.

انجمن پزشکی این روایت را رد کرده و می‌گوید مسئولیت اصلی وضعیت کنونی بر عهده دولت‌هایی است که طی سال‌های گذشته با سیاست‌های ریاضتی و کاهش هزینه‌های واقعی، نظام سلامت عمومی را تضعیف کرده‌اند. این اتحادیه با اشاره به افزایش تقریباً ۳۰ درصدی دستمزد پزشکان جوان در سه سال اخیر، یادآور شده که این افزایش در عمل نتوانسته کاهش قدرت خرید آن‌ها از سال ۲۰۰۸ تاکنون را جبران کند و درخواست ۲۶ درصد افزایش دیگر را تلاشی برای بازگرداندن دستمزدها به سطح واقعی گذشته می‌داند. در این بیانیه، بحران کمبود فرصت‌های آموزشی و دوره‌های تخصص نیز در کنار دستمزد، به‌عنوان محور اصلی نارضایتی‌ها معرفی شده است.

بر اساس گزارش‌ها، مدیران بیمارستان‌های انگلیس از هم‌اکنون در حال تدوین برنامه‌های اضطراری برای دوره اعتصاب هستند. این برنامه‌ها شامل جابه‌جایی شیفت‌ها، فشار بیشتر بر پزشکان ارشد، محدود کردن عمل‌های غیرضروری و تمرکز بر خدمات اورژانسی و مراقبت‌های حیاتی است. با این حال، تجربه اعتصاب‌های پیشین نشان داده است که حتی با اجرای این طرح‌ها، فشار بر اورژانس‌ها، افزایش زمان انتظار بیماران و به تعویق افتادن تعداد قابل‌توجهی از عمل‌های جراحی اجتناب‌ناپذیر است و پیامدهای آن ممکن است تا هفته‌ها پس از پایان اعتصاب ادامه یابد.

ناظران معتقدند هم‌زمانی جهش آنفلوانزا با اعتصاب پنج‌روزه پزشکان جوان، تصویری نگران‌کننده از تاب‌آوری نظام سلامت انگلیس در برابر شوک‌های هم‌زمان ترسیم می‌کند. از یک‌سو، روند رو به رشد بستری بیماران مبتلا به آنفلوانزا در آغاز زمستان نشان می‌دهد که بیمارستان‌ها با ظرفیت‌های محدود خود، باید برای موجی آماده شوند که هنوز به اوج نرسیده است و از سوی دیگر، استمرار تنش میان دولت و کادر درمان، ریسک فرسایش طولانی‌مدت مشروعیت و جذابیت حرفه پزشکی در این کشور را افزایش می‌دهد.

درکل، وضعیت کنونی ان‌اچ‌اس در آستانه زمستان، فراتر از یک بحران مقطعی آنفلوانزا است و برای بسیاری از ناظران، بازتاب سال‌ها فقدان سرمایه‌گذاری، صف‌های انتظار چندمیلیونی، کسری‌های مداوم بیمارستان‌ها، زیرساخت‌های فرسوده و فشار فزاینده این نظام پرهزینه و بدهکار بر بودجه دولت است. این وضعیت از نظر بسیاری از کارشناسان در انگلیس بحث را از «احتمال فروپاشی» فراتر برده و نشان می‌دهد دوره فروپاشی آرام و تدریجی یکی از نمادهای کلاسیک دولت رفاه اروپایی مدت‌هاست آغاز شده و موج‌های تکراری بحران‌های زمستانی، صرفاً جلوه‌های آشکارتر این روند بلندمدت است.