چند تصور اشتباه درباره علائم و تشخیص اختلال دوقطبی

به گزارش مجله خبری نگار،عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز با تأکید بر اینکه اختلال دوقطبی تنها شادی و ناراحتی نیست، گفت: در نوسانات طبیعی، فرد همچنان بر رفتار خود کنترل دارد و تغییر خلق طی چند ساعت تا نهایتا یک یا دو روز برطرف می‌شود؛ اما در اختلال دوقطبی این نوسانات هفته‌ها ادامه یافته و معمولا باعث اختلال در زندگی روزمره می‌شود.

 دکتر لیلا رازقیان - متخصص روانپزشکی و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز در این باره گفت: نوسانات شدید و مداوم خلق در این بیماری، در صورت تشخیص ندادن و درمان‌نکردن، می‌تواند زندگی فرد را به‌طور جدی تحت‌تأثیر قرار دهد.

وی افزود: ریشه‌های این بیماری تنها واکنش به اتفاقات روزمره نیست و عوامل زیستی مغز، ژنتیک و شرایط محیطی نقش مهم‌تری دارند.

باور‌های غلط درباره اختلال دوقطبی

این عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز یکی از شایع‌ترین باور‌های غلط را این تصور دانست که هر فردی زود عصبانی یا ناراحت می‌شود، دوقطبی است و توضیح داد: تشخیص علمی دوقطبی نیازمند دوره‌های مشخص مانیا یا هیپومانیاست و نوسانات خلق ناشی از استرس یا ویژگی‌های شخصیتی با این اختلال یکسان نیست.

رازقیان درباره تصور اشتباه دو شخصیتی بودن مبتلایان به این بیماری نیز گفت: دوقطبی اختلال خلق است نه شخصیت. فرد بین دوره‌های افسردگی و مانیا نوسان دارد، نه دو هویت متفاوت.

به گفته این روانپزشک، انگ زنی بیماران و تصور خطرناک بودن آنها نیز نادرست است و بسیاری از مبتلایان با درمان صحیح، زندگی عادی و موفقی دارند.

وی قطع خودسرانه دارو را یکی از خطرناک‌ترین باور‌های غلط دانست و تأکید کرد: تقریبا همیشه پس از قطع دارو، علائم بیماری برمی‌گردد و حتی شدیدتر می‌شود.

طیف وسیع علائم دوقطبی

رازقیان با اشاره به اینکه اختلال دوقطبی تنها شادی و ناراحتی نیست، اظهار کرد: این بیماری طیف گسترده‌ای از تغییرات خلق و انرژی را شامل می‌شود.

به گفته وی، در دوره مانیا، فرد دچار شادی یا تحریک‌پذیری غیرعادی، کاهش نیاز به خواب، رفتار‌های پرخطر و حتی توهم می‌شود، هیپومانیا شکل خفیف‌تر این حالت است، در دوره افسردگی نیز غم شدید، بی‌علاقگی، اختلال خواب و افکار ناامیدکننده دیده می‌شود.

چه زمانی مراجعه به روانپزشک ضروری است؟

این متخصص روانپزشکی نشانه‌هایی مانند ادامه خلق بالا یا پایین برای چند روز تا چند هفته، کاهش نیاز به خواب بدون احساس خستگی، رفتار‌های پرخطر، اختلال در روابط یا کار و بروز افکار آسیب به خود در دوره افسردگی را از مواردی دانست که نیاز به بررسی تخصصی دارد.

درمان چندوجهی؛ از دارو تا آموزش خانواده

رازقیان با تأکید بر اینکه درمان اختلال دوقطبی چندوجهی است، گفت: پایه اصلی درمان، دارودرمانی با تثبیت‌کننده‌های خلق و برخی دارو‌های ضدروان‌پریشی است؛ همچنین قطع ناگهانی دارو باعث بازگشت سریع دوره‌های مانیا یا افسردگی و افزایش احتمال بستری می‌شود.

نقش روان درمانی در شناخت علائم بیماری

این عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز نقش روان‌درمانی را در شناخت علائم هشداردهنده، مدیریت استرس و حفظ روابط مهم دانست و تصریح کرد: رویکرد‌هایی مانند CBT و درمان بین‌فردی و تنظیم ریتم اجتماعی (IPSRT) در کنترل بیماری بسیار مؤثر هستند.

بنابر اعلام وزارت بهداشت، رازقیان در پایان بر اهمیت سبک زندگی سالم شامل خواب منظم، پرهیز از الکل و مواد، ورزش و حفظ ریتم ثابت خواب و بیداری تأکید کرد و افزود: آموزش خانواده و آگاهی از نحوه برخورد مناسب با بیمار، احتمال عود بیماری را به‌طور چشمگیری کاهش می‌دهد.

منبع: عصر ایران