عوامل خطر قابل اصلاح، عامل نیمی از بیماری‌های قلبی عروقی هستند

به گزارش مجله خبری نگار، دانشمندان کنسرسیوم جهانی ریسک بیماری‌های قلبی عروقی، به رهبری دپارتمان قلب و عروق دانشگاه قلب و عروق، مرکز پزشکی هامبورگ-اپندورف (UKE) و مرکز تحقیقات قلب و عروق آلمان (DZK)، نشان داده‌اند که پنج عامل خطر کلاسیک بیماری‌های قلبی عروقی - اضافه وزن، فشار خون بالا، کلسترول بالا، سیگار کشیدن و دیابت - به طور مستقیم با بیش از نیمی از بیماری‌های قلبی عروقی در سراسر جهان مرتبط هستند. فشار خون بالا مهمترین عامل خطر برای حملات قلبی و سکته مغزی است.

نتایج این مطالعه در مجله پزشکی نیوانگلند منتشر شده و بر اساس داده‌های ۱.۵ میلیون نفر از ۳۴ کشور است.

بیماری‌های قلبی عروقی تقریباً عامل یک سوم از کل مرگ و میر‌ها در سراسر جهان هستند. این بیماری‌ها اغلب در طول دهه‌ها بدون اینکه مورد توجه قرار گیرند، ایجاد می‌شوند. اغلب، دیواره‌های رگ‌ها بدون اینکه تشخیص داده شوند، تغییر می‌کنند و باعث تصلب شرایین می‌شوند که می‌تواند منجر به بیماری عروق کرونر قلب، از جمله عوارضی مانند حملات قلبی، مرگ حاد قلبی و سکته مغزی شود.

پروفسور دکتر استفان بلنکنبرگ، مدیر پزشکی مرکز قلب و عروق دانشگاه UKE، می‌گوید: «مطالعه ما به وضوح نشان می‌دهد که بیش از نیمی از حملات قلبی و سکته‌های مغزی را می‌توان با غربالگری و درمان عوامل خطر کلاسیک پیشگیری کرد. این نتایج برای تقویت پیشگیری در این زمینه از بالاترین اهمیت برخوردار است. در عین حال، تقریباً ۴۵٪ از کل موارد بیماری‌های قلبی عروقی را نمی‌توان با این عوامل خطر توضیح داد؛ این باید ما و حامیان دانشگاهی ما را به تلاش‌های تحقیقاتی بیشتر ترغیب کند.»

کنسرسیوم جهانی ریسک بیماری‌های قلبی عروقی، داده‌های سطح فردی ۱.۵ میلیون نفر شرکت‌کننده در ۱۱۲ مطالعه‌ی هم‌گروهی در هشت منطقه‌ی جغرافیایی شامل آمریکای شمالی، آمریکای لاتین، اروپای غربی، اروپای شرقی و روسیه، شمال آفریقا و خاورمیانه، کشور‌های جنوب صحرای آفریقا، آسیا و استرالیا را ارزیابی کرد. هدف این مطالعه، درک بهتر توزیع جهانی، اهمیت و تأثیر عوامل خطر فردی بر بیماری‌های قلبی عروقی و مرگ و میر به هر علتی، به منظور تدوین اقدامات پیشگیرانه‌ی هدفمند بود.

کریستینا مگنوسن، نویسنده‌ی اصلی این مقاله از بخش قلب و عروق دانشگاه قلب و عروق انگلستان، می‌گوید: «در اصل، پنج عامل خطر کلاسیکی که ما مورد مطالعه قرار دادیم قابل اصلاح هستند و بنابراین به اقدامات پیشگیرانه پاسخ می‌دهند. نسبت خطر قابل پیشگیری نسبت داده شده به این پنج عامل خطر همچنان مورد بحث است.»

این مطالعه تفاوت‌هایی را در فراوانی عوامل خطر در هشت منطقه از جهان نشان داد. دانشمندان بالاترین میزان اضافه وزن را در آمریکای لاتین و بالاترین میزان فشار خون بالا و کلسترول بالا را در اروپا مشاهده کردند. سیگار کشیدن یک عامل خطر به ویژه قابل توجه در آمریکای لاتین و اروپای شرقی بود، در حالی که دیابت در شمال آفریقا و خاورمیانه یافت شد.

روی هم رفته، هر پنج عامل خطر (اضافه وزن، فشار خون بالا، کلسترول بالا، سیگار کشیدن و دیابت) ۵۷.۲٪ از خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی را در زنان و ۵۲.۶٪ در مردان تشکیل می‌دهند. بنابراین، بخش قابل توجهی از خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی همچنان ناشناخته باقی مانده است. در مقایسه، این پنج عامل خطر تنها حدود ۲۰٪ از خطر مرگ (مرگ و میر به هر علتی) را تشکیل می‌دهند.

علاوه بر این، این مطالعه به وضوح رابطه خطی بین فشار خون بالا و سطح کلسترول بالا و همچنین ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی را نشان می‌دهد. مقادیر بالاتر نشان دهنده خطر بیشتر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی است. این یافته در مورد تمام مناطق جهان مورد مطالعه صدق می‌کند. محققان همچنین ارتباط قابل توجهی بین سطح کلسترول و مرگ و میر کلی یافتند: هم سطح کلسترول بسیار پایین و هم سطح کلسترول بالا، مرگ و میر کلی را افزایش می‌دهد.

اهمیت همه عوامل خطر با افزایش سن کاهش می‌یابد؛ برای مثال، فشار خون بالا برای یک فرد ۴۰ ساله مضرتر از یک فرد ۸۰ ساله است. شاخص توده بدنی (BMI) تنها استثنا است و در هر سنی به یک اندازه اهمیت دارد. پروفسور بلانکنبرگ می‌گوید: «این موضوع این سوال را مطرح می‌کند که اهداف درمانی عوامل خطر قلبی عروقی برای اکثر افراد مسن باید تا چه حد با اهداف درمانی برای افراد میانسال و مسن یکسان باشد.»

این مطالعه مجموعه‌ای جامع از داده‌ها را برای کمک به پیشگیری از بیماری‌های قلبی عروقی یا کاهش عواقب آن برای افراد در معرض خطر یا بیماران مبتلا به بیماری‌های قلبی عروقی با بهبود سبک زندگی و کاهش فشار خون یا سطح کلسترول ارائه می‌دهد.

مگنوسن می‌گوید: «فشار خون سیستولیک بالا بیشترین سهم را در خطر بیماری‌های قلبی عروقی دارد. ما باید توجه ویژه‌ای به درمان بیماران مبتلا به فشار خون بالا داشته باشیم تا خطر بیماری‌های قلبی عروقی را به حداقل برسانیم.»